O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

parsoniano (a) “corresponde al período en que los comunistas tomaron el poder estatal en
Rusia y al ulterior estancamiento intelectual del marxismo que acompañó al triunfo del
stalinismo” e (b) pertence a “una época en que el marxismo ha logrado el patrocinio del Estado
y en que el socialismo ha llegado al poder en unha vasta extensión eurasiática”.
141 Gouldner (1970, 239) observa a este respecto que tamén eran cristiás a Rusia estalinista e
a Alemaña nacionalsocialista, aínda que ningunha delas era democrática, por non falar das
igrexas cristiás que organizaron guerras, aprobaron a escravitude, apoiaron o traballo infantil e
se opuxeron ao control da natalidade e á legalización do aborto. Tampouco é certa a
aseveración de Parsons de que a igrexa católica estimulou o desenvolvemento científico, como
demostra o exemplo de Galileo.
142 Eagleton, 1995, 190, e Hartmann, 2003, 57.
143 Giner, 1994 e 1997 2 .
144 Giner, 1974, 116.
145 Giner, 1997 2 , 66.
146 Sobre este autor, v. Laurin-Frenette, 1993 4 , 32-49.
147 Laurin-Frenette (1993 4 , 7-10 e 15) explica como, no funcionalismo, a posición social é un
produto do mérito individual. A desigualdade social é concibida como unha necesidade inscrita
na natureza humana, e non como a condición e o resultado dos procesos sociais capitalistas.
Os resultados e as consecuencias das accións dos individuos que compoñen a sociedade
están en función dos seus caracteres individuais, do que son e do que queren ser –o éxito
económico, por exemplo, é concibido como unha manifestación do talento para os negocios–, o
que explica que a desigualdade económica, política e social dos individuos sexa o produto
dunha desigualdade natural que a sociedade recoñece como un mérito que leva aparellados o
respecto, o prestixio, a fortuna, o poder, os privilexios, etc. Entre o individuo e a sociedade
existe unha harmonía esencial porque a sociedade é un sistema de relacións racionais para a
realización das individualidades. (No funcionalismo, polo tanto, a desigualdade recibe un
tratamento propiamente racista: os mellores –individuos, grupos, etnias ou razas– son
superiores por natureza e son os que triunfan, é dicir, os que dominan, explotan ou oprimen.)
As clases sociais no sentido marxista son completamente alleas ao funcionalismo, no que os
grupos carecen de caracteres sociais per se e as contradicións son concibidas como conflitos
entre intereses persoais opostos de varios individuos que perseguen os seus propios
obxectivos.
148 Giner, 1974, 117-151.
149 Que, como vimos seguindo a Williamson (1989, 52), constitúe, xunto co individualismo
metodolóxico, o segundo elemento chave do pluralismo, e “accepts the notion that social
science should only analyse objective behaviour, and should not focus on the subjective wants,
intentions and motives of individuals because these cannot be observed scientifically. Pluralism
in consequence is only concerned with what is directly observable, and ignores what other
approaches regard as the underlying structures of society and the polity which cannot be
directly observed”.
150 Sobre Schumpeter, v. Laurin-Frenette, 1993 4 , 56-78.
151 Cawson, 1981, 286.
152 Na terceira parte deste traballo dedicarémoslle unha atención especial ao corporatismo. No
capítulo 9, concretamente, compararemos con Schmitter o pluralismo e o corporatismo. Sobre
as diferentes visións das corporacións ou grupos de interese ou de presión durante esta época,
v. Berger, 1981b, 17-24. Para un percorrido histórico pola teoría das corporacións –
basicamente centrado nas asociacións empresariais e nos sindicatos de traballadores–, v.
Maier, 1981, 63-76 e 78-80, e 1984, e Pizzorno, 1981, 318-320.
153 Parri (1987, 71) observa que os arranxos pluralistas se caracterizan pola súa inestabilidade
política: os intercambios de recursos de poder entre os actores públicos e privados están
limitados a asuntos puntuais e son temporal e substancialmente discontinuos. De aí que as
corporacións, consideradas polo Estado como socios externos, carezan de status político.
154 Adiantamos aquí unhas reflexións críticas que terán continuidade no capítulo 9.
155 Laurin-Frenette, 1993 4 , 1-2, 6-7, 10, 18-20 e 25.
156 Laurin-Frenette (1993 4 , 318-337 e 343-345) repara no feito de que, dentro do funcionalismo
–no que, en xeral, se subliña o consenso, o equilibrio, a integración no sistema social– existen
modelos conflituais –como o de Dahrendorf– aparentemente heterodoxos, críticos e
contestatarios, que, visto que o conflito social é real, xa non negan categoricamente a
existencia das clases sociais, recollen algunhas achegas do marxismo e sosteñen que o
773