O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

expandir o seu ámbito de influencia no ordenamento moral e cultural fronte ás
posturas laicistas reacias a aceptar a súa posición hexemónica. Ao mesmo
tempo, deixou sentadas as bases da súa particular e moi selectiva xestión da
memoria histórica, baseada sobre un (hoxe xa solitario) eloxio dos vencedores
da Guerra Civil e dirixida a denunciar permanentemente o extremismo laicista
da II República Española, para o que implementa unha política de beatificación
dos mártires (as persoas inocentes, é dicir, despolitizadas e espiritualizadas,
perseguidas por razóns relixiosas) e de silencio respecto da belixerancia
católica antirrepublicana e do compromiso eclesiástico co bando rebelde
nacionalista durante a Guerra Civil Española e durante a posterior ditadura. No
campo educativo, a igrexa católica foi quen de asentar a súa estratéxica
estrutura de reprodución social, mentres afastaba a ameaza dun modelo de
ensino obrigatorio público, universal, laico e gratuíto stricto sensu. En cambio,
non foi capaz de evitar que o Estado regulase o divorcio e despenalizase
parcialmente o aborto.
A senda trazada pola tradición orgánico-corporativa ibérico-latina
conduce até os nosos días, nos que podemos constatar como a igrexa católica
segue a ocupar unha posición central no campo político español e como a
cultura relixioso-política dominante aínda é a católica. A Constitución –
especialmente o seu ambiguo artigo 16.3–, os acordos coa Santa Sé –
firmemente incrustados no ordenamento xurídico– e a lexislación en materia
relixiosa satisfán dun xeito óptimo a necesidade da igrexa católica de despexar
do horizonte a ameaza da laicidade e de reinventar a tradición nacionalcatólica
estatalizando a relixión, é dicir, creando e corporatizando –mediante a
emerxencia controlada dun arranxo corporatista– unha función relixiosa do
Estado. Converter en obrigatoria a intervención da corporación católica na
formulación e na implementación de determinadas políticas públicas é algo moi
propio do corporatismo.
Deste xeito, a igrexa asume funcións de formulación e de
implementación de políticas públicas en campos tales como o tributario e
financeiro, o educativo, o relixioso ou o simbólico. No campo tributario e
financeiro, a corporación católica, que esqueceu o seu compromiso de
autofinanciamento, acadou que o seu persoal sexa o destinatario do importe
695