O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

Art. 49. La expedición de títulos académicos y profesionales corresponde
exclusivamente al Estado, que establecerá las pruebas y requisitos necesarios para
obtenerlos [...]. Una ley de Instrucción pública determinará [...] las condiciones en que
se podrá autorizar la enseñanza en los establecimientos privados.
Suárez Pertierra (2001, 70-78) enumera os tres principios fundamentais
que rexen o tratamento da materia relixiosa na lei fundamental republicana: (a)
O principio de non confesionalidade, que para a igrexa católica supuxo, por
unha banda, a prohibición do financiamento por parte do Estado, e, por outra
banda, o recoñecemento da súa autonomía. O principio de non
confesionalidade parece entenderse nun sentido indiferentista: laicidade,
neutralidade do Estado e separación entre o Estado e a igrexa católica. (b) Os
dereitos e as garantías plasmados na liberdade de conciencia, na liberdade de
ensino e no dereito á igualdade. (c) As restricións da liberdade relixiosa, que
obedecen á necesidade de garantir o respecto debido ás esixencias da moral
pública (é dicir, da orde pública) pero resultan excesivas e obrigan a modificar a
interpretación inicial do principio de confesionalidade, que agora xa non pode
ser entendido como neutral porque implica unha reacción fronte a un fenómeno
relixioso que se valora negativamente. 698 Esta valoración desfavorábel pode
deducirse, para Laboa Gallego (1981, 60-64), da linguaxe utilizada, que é
negativa e represiva, o que indicaría “el intento de acabar con una situación
anterior”. Ao autor chámanlle a atención as seguintes expresións: no tiene,
sometidas, no mantendrán, favorecerán, ni auxiliarán, total extinción, disueltas,
disolución, inscripión, incapacidad, prohibición, sumisión, obligación,
nacionalizados, privadamente, autorizadas e inspección del Estado. O autor
conclúe que o obxectivo do lexislador constitucional era “limitar la actividad de
la sociedad eclesiástica, [...] incapacitarla para la enseñanza, para la actuación
pública, para el comercio o la industria, para la acción benéfica. Se trataba, en
una palabra, de reducirla a la sacristía”, de acordo coa tese de que a relixión é
un feito individual. Recollendo unha idea de Lannon (1990, 21), tamén
poderíamos entender que o propósito constitucional era o de reducir a igrexa
católica “a la categoría de institución cultural, sin estatus especial ni subvención
estatal”. O problema, como segue a razoar a autora, é que o “privilegio dejaba
430