O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

doutores, e moitos estaban en posesión de varios títulos académicos
superiores. Malia este nivel formativo aparentemente alto –sobre todo no
ámbito teolóxico–, os bispos españois non destacaron nin no Concilio Vaticano
II nin nos sínodos posteriores, nin tampouco nos documentos colectivos
anteriores ou posteriores, porque, como veremos no capítulo 19, vivían
inmersos nunha eclesioloxía arcaica e de costas ás correntes teolóxicas
renovadoras do resto de Europa.
Os traballos bibliográficos e o labor intelectual. O labor cultural do
episcopado español non se caracterizou nin pola súa prodigalidade nin pola
súa brillantez. De feito, a renovación cultural afectoulles máis aos estratos
sacerdotais que á xerarquía. A capacidade intelectual –na súa vertente
publicística– non era unha condición esencial nin tampouco un mérito
fundamental para a selección da xerarquía corporativa eclesiástica española,
ao contrario do que sucedía, por exemplo, en Francia ou na Europa central. De
modo que a igrexa católica española actual non ten apenas bispos coñecidos
por unha obra intelectual de verdadeira relevancia.
Os cargos previos ao episcopado. A atención espiritual e mais a
dirección de parroquias semellaban ser as ocupacións máis comúns de quen
accedía ás funcións episcopais. Nisto produciuse unha creba verbo dos
períodos precedentes: os cabidos catedralicios xa non accedían á xerarquía
corporativa. Tamén os postos máis estritamente xurídicos –auditores da Rota,
fiscais, promotores, etc.– foron tidos en conta en menor medida á hora da
promoción ao rango de bispo, mentres os docentes eclesiásticos accedían con
frecuencia á xerarquía corporativa católica.
Os cambios na xerarquía corporativa entre 1963 e 1975
Neste período produciuse unha aceleración no proceso de cambio das
actitudes do episcopado, que se achegou máis á base social e eclesiástica,
aínda que non dun xeito xeral e definitivo. Nos anos do Concilio Vaticano II e
do primeiro posconcilio (entre 1963 e 1971), a distancia entre a xerarquía e a
416