O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

xerarquía eclesiástica accedeu ás Cortes, ao Consejo de Estado, ao Consejo
del Reino e ao Consejo de Regencia, entre outras altas institucións. Ademais,
determinados grupos católicos adquiriron un importante protagonismo: a
ACNP, a ACE, a Confederación Católica de Padres de Familia e, máis tarde, o
Opus Dei. A seguinte relación pode servir como exemplo de até que punto
determinadas elites predominaron (de acordo co volume de cargos ocupados)
nas altas esferas institucionais do réxime franquista: (a) até xullo de 1945 foron
maioría os militares e os falanxistas, mentres os católicos só obtiveron tres
carteiras ministeriais –todas no chamado Gobierno de la Victoria–, aínda que a
de Educación Nacional a reterían até 1956; (b) entre 1945 e 1951, os
falanxistas retrocederon lixeiramente mentres os militares gañaron unha
mínima vantaxe sobre os católicos; e (c) entre 1951 e 1957, os militares
gañaron unha clara vantaxe sobre os falanxistas e os católicos (entre os que a
relación de equilibrio se estabilizou).
Durante estes aproximadamente vinte anos, os católicos acumularon ao
redor do 25% do total dos altos cargos. As súas áreas de influencia foron, entre
outras, as seguintes: (a) a presidencia do Goberno, cuxo titular exclusivo desde
1941, Luis Carrero Blanco 755 , era membro da Junta Nacional de Acción
Católica (e, anos despois, sería a chave do acceso do Opus Dei ás altas
esferas do poder); (b) o Ministerio de Asuntos Exteriores, nas mans da ACNP a
partir de 1945; (c) os ministerios de Educación e de Información e Turismo,
onde os católicos estiveron practicamente equiparados cos falanxistas; (d) o
Ministerio de Traballo, maioritariamente controlado polos falanxistas, aínda que
os católicos ocuparon aproximadamente o 28% dos cargos; e (e) o Ministerio
de Obras Públicas, controlado entre os militares e os católicos.
Paralelamente ao control político exercido polos grupos apuntados
volveron agromar as redes sociais informais como vías para chegar a
determinados centros de decisión nos lugares menos desenvolvidos de
España. De feito, nestes casos, a estrutura clientelista non só non
desapareceu, senón que foi propiciada polo réxime. En concreto, e como trazo
particular do franquismo respecto de épocas anteriores, estaríamos en
presenza dun clientelismo subalterno de tipo burocrático, en contraposición ao
power patronage:
446