O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

Mundial Democratacristiá e a Internacional Socialista realizan unha forte
intervención nos procesos de transición. 246
Desta reflexión de Whitehead cremos poder deducir as seguintes
conclusións esenciais: (a) Os países do centro do sistema promoven a
democracia porque entenden que é o réxime de goberno que máis lle convén
ao sistema capitalista. (b) Porén, a influencia dos actores internacionais nos
procesos de transición política é practicamente nula. (c) De feito, só adquire
certa relevancia cando determinados grupos políticos internos reciben un apoio
por parte de organizacións internacionais. (d) Pero, mesmo neste último caso,
as organizacións internacionais só proporcionan un apoio simbólico e
insubstancial, aínda que se involucren fortemente.
Polo tanto, e como sintetiza o propio Whitehead (1994, 40 e 56) cun
propósito normativo, en época de paz o apoio e os factores externos só poden
desempeñar un papel secundario na redemocratización; ou, con outras
palabras, o éxito dun período de transición democrática vén determinado polo
proceso interno de cada país. Con todo, o propio autor recoñece que existía
unha entidade internacional, a Comunidade Económica Europea, que esixía,
como condicións de pertenza, a democracia e o respecto dos dereitos
humanos e das liberdades fundamentais, ao tempo que lles ofrecía aos grupos
conservadores e de clase alta das sociedades europeas meridionais unhas
seguridades que probabelmente estarían ameazadas por un goberno de orixe
popular e que, polo tanto, representaban un dos principais incentivos para a
democratización. As clases altas grega e ibéricas perdéronlle o terror á
democracia cando comprenderon que pertencer á Europa democrática
significaba pertencer a unha comunidade próspera que ofrecía garantías
internacionais verbo do libre movemento de capitais, da posibilidade de
trasladarse e de buscar emprego noutros países, da protección xurídica contra
a confiscación arbitraria da propiedade. 247
Linz e Stepan (1996, 72-76) asumen o modelo sobre a influencia
internacional como variábel contextual nos procesos de transición de
O’Donnell, Schmitter 248 e Whitehead. Para o caso español, Linz, Stepan e
Gunther (1995, 99) entenden que a influencia internacional “was not critical for
Spain’s transition and consolidation [...], but it certainly was systematically
164