12.04.2013 Views

O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

NOTAS<br />

Introdución<br />

1 “E tampouco existe o libro científico no que todo está posto dun xeito definitivo. Nós mesmos<br />

somos responsábeis de xulgarmos o pasado e, polo tanto, de sermos xustos e coi<strong>da</strong>dosos e<br />

prudentes na formación <strong>da</strong> nosa opinión. Para iso precisamos <strong>da</strong> ciencia, pero ela non nos exime<br />

de tomarmos a nosa propia decisión.” (A tradución galega é nosa.)<br />

2 A Biblia, 1 Tes 2, 15-16.<br />

3 A Biblia, Mc 9,1.<br />

4 Tamayo-Acosta (2008a) descríbeo, de feito, como “la figura más relevante de los orígenes del<br />

cristianismo”.<br />

5 Para o tratado nestes dous primeiros puntos <strong>da</strong> introdución, v. Doherty, 1999, Fernández<br />

Tresguerres, 2006, Odifreddi, 2007, 107-154 e 176-182, Pérez Tapias, 2001, e Puente Ojea,<br />

esp. 1993 6 , 1994 2 a, 2000 e 2007b, 281-347. Para un primeiro achegamento á historia <strong>da</strong><br />

investigación científica sobre Xesús de Nazaret, v. Sabadell, 2006.<br />

6 Hoxe, a igrexa católica cuestiona este feito. Así, o bispo de Córdoba, Asenjo Pelegrina (2008,<br />

57), non dubi<strong>da</strong> en afirmar que “la democracia, tal como la conocemos en Occidente, ha bebido<br />

de las fuentes límpi<strong>da</strong>s del Evangelio”, mentres o arcebispo emérito de Zaragoza, Yanes<br />

Álvarez (2008, 263-264) –sobre a base dunha brutal idea que comparte co seu colega, o<br />

arcebispo emérito de Pamplona e bispo emérito de Tudela, Sebastián Aguilar (2008, 236), que<br />

relaciona o ateísmo e o afastamento de Deus coas “grandes deportaciones y la operación<br />

limpieza de los seis millones de judíos”– afirma que, “si no hay el reconocimiento de una<br />

autori<strong>da</strong>d que está por encima de la ley de las mayorías, no podemos evitar el peligro de que<br />

un día se pue<strong>da</strong> abusar de la democracia en contra de los derechos humanos”. (Sobre<br />

Sebastián Aguilar, v. Cuenca Toribio, 1986, 592-593. É realmente paradoxal que a idea de<br />

relacionar o afastamento de Deus coa shoah estea tan espalla<strong>da</strong> entre a xerarquía católica.<br />

Segundo Peña-Ruiz [1998, 85, e 1999, 59-60], por exemplo, Jean-Marie Lustiger, o antigo<br />

arcebispo de París, tamén suxire que o punto de parti<strong>da</strong> <strong>da</strong> shoah é o racionalismo <strong>da</strong>s Luces.<br />

Desde logo, trátase dun argumento que non deixa de estar cargado de cinismo, se se ten en<br />

conta a responsabili<strong>da</strong>de cristiá na invención <strong>da</strong> tradición antisemita fun<strong>da</strong>menta<strong>da</strong> sobre a<br />

consideración dos xudeus como pobo deici<strong>da</strong>.)<br />

7 Azaña, 2008, 166.<br />

8 Segundo Kepel (1991, 13-14, 26 e 265-266), o programa laico ilustrado semellou<br />

implementarse tras a Segun<strong>da</strong> Guerra Mundial –e especialmente nos anos sesenta–, co<br />

desprazamento <strong>da</strong> relixión ao ámbito privado. Esta evolución causou unha gran preocupación<br />

na igrexa católica, que fixo, no Concilio Vaticano II, un espectacular esforzo de a<strong>da</strong>ptación.<br />

Porén, a partir dos anos setenta, a igrexa católica estaría intentando “devolver el fun<strong>da</strong>mento<br />

sacro a la organización de la socie<strong>da</strong>d, cambiándola si es necesario. Este discurso, a través de<br />

sus múltiples expresiones, propone la superación de una moderni<strong>da</strong>d falli<strong>da</strong> a la que atribuye<br />

los fracasos y las frustraciones provenientes del alejamiento de Dios. Ya no se trata del<br />

aggiornamento sino de una ‘segun<strong>da</strong> evangelizazión de Europa’” lidera<strong>da</strong> polo papa Wojtyła (o<br />

antecesor de Ratzinger). Esta ofensiva relixiosa non é privativa do catolicismo: alén do<br />

cristianismo, tamén experimentan evolucións similares o xu<strong>da</strong>ísmo e o islam. O inimigo a<br />

combater é sempre a moderni<strong>da</strong>de laica, a “orgullosa emancipación de la razón respecto de la<br />

fe”, que sería “la causa fun<strong>da</strong>mental de los males del siglo XX”.<br />

9 Para o tratado nos puntos 3 e 4 desta introdución, v. Fernández Tresguerres, 2006,<br />

Kallscheuer, 2002 e 2005, Kepel, 1991, 273-274, Montero García, 2007b, 103, Odifreddi, 2007,<br />

187-193, Peña-Ruiz, 1999, 53-61, Pérez Tapias, 2001, Puente Ojea, 2007b, 355-357, Uertz,<br />

2005, e Wallerstein, 2005. Para unha historia sucinta <strong>da</strong> igrexa católica, relata<strong>da</strong> desde unha<br />

perspectiva cristiá, v. Pizaka Ibarrondo, 2003.<br />

10 Graf , 2004, esp. 9, 15, 18-19, 40-41, 53 e 61.<br />

11 Gil Calvo, 2008, en alusión á tese de Kepel (1991).<br />

12<br />

Barreiro Rivas, 1997, 1999a, 1999b e 2004.<br />

13<br />

Uertz, 2007.<br />

14<br />

V. Mínguez Goyanes, 2000, Pérez López, 1997, e Prol Blanco, 2000.<br />

759

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!