O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

519
Alemann, 1996, 7-9, 29-31 e 33.
520
Entendidas como un dos sectores nos que Alemann divide as corporacións (v. supra, no
apartado anterior).
521
De feito, cremos que Schmitter (2000, 47), o autor do modelo fundador do repertorio
corporatista, lles nega ás igrexas a condición de corporacións.
522
Sobre este autoconcepto, v. supra, neste mesmo capítulo.
523
Giner e Pérez Yruela, 1979, 13-14 e 84-86, e 1988a, 27.
524
Eichmann (1931, 6), que utiliza o concepto de Körperschaft nun sentido xurídico, para
refererirse á persoa xurídica de dereito privado (por exemplo, unha asociación) ou de dereito
público (que asume funcións públicas baixo o control do Estado; por exemplo, un colexio
profesional) que se constitúe cun obxectivo determinado, nega que a igrexa católica poida
caracterizarse como unha corporación, pero nalgúns matices do seu argumento (a
organización constituída pola asociación de persoas, a existencia dun núcleo dirixente, a
distribución xerárquica e piramidal do poder, a limitación da democracia interna) atopamos
unha sorprendente similitude co noso modelo de igrexa católica como corporación:
El concepto de corporación, es decir, la Iglesia como cristiandad organizada, como unión de personas ligadas
por la misma fe y por la comunidad de los mismos sacramentos, bajo una autoridad suprema, no responde
exactamente a la naturaleza de la Iglesia. Esta no es una corporación en el sentido de que su existencia
dependa de la voluntad de los miembros, como ocurre en las Corporaciones. En ella no es decisiva la
voluntad de la totalidad o de la mayoría, sino la voluntad del fundador. No es una asociación de personas
jurídicamente iguales. Es más bien una sociedad desigual (collegium inequale) compuesta de pastores y
grey, en la cual aparecen compenetrados dos estados: el clerical, dirigente, llamado ecclesia, docens,
regnans, y el laical, como ecclesia obediens, discens. Por tanto, el concepto de corporación sólo puede
aplicarse a la Iglesia con estas reservas.
Desde o punto de vista do estudo da igrexa católica é moi chamativo o debate existente no
ámbito do dereito mercantil sobre a limitación e o control do goberno corporativo –é dicir, o
fortacelemento e a protección do socio (sobre todo do minoritario), o recoñecemento dos
distintos intereses presentes na sociedade (incluídos os dos traballadores), a regulación da
responsabilidade dos administradores, etc.– no ámbito das actividades económicas
empresariais, que se plasmou en varios documentos importantes, como, a nivel supranacional,
o informe Winter ou a proposta da OCDE, ou, en España, o código Olivencia, o informe Aldama
ou o informe da CNMV de 2006 (Marina García-Tuñón, 2006).
525
No capítulo 14 achegarémonos á clase de servizo eclesial do réxime franquista.
526
Marina García-Tuñón (2006, 30-31) indica que “no hay institución, organismo o ente que se
precie, con independencia de su naturaleza pública o privada”, que non dispoña dunha
regulación do seu goberno corporativo.
527
Que esta é unha característica universal das corporacións, incluídas as compañías
mercantís, confírmanolo Marina García-Tuñón (2006, 39-40): “Los problemas aparecen desde
el momento en que entre gestores y socios no se produce la convergencia debida de intereses
o, en otros términos, cuando no se da el oportuno alineamiento en las posiciones de unos y
otros, de manera que los gestores, verdaderos detentadores y ejecutores del poder de decisión
societario, jerarquizan en el primer nivel sus propios objetivos”. O mesmo autor (Marina García-
Tuñón, 2006, 51) reitera que se dá “una incuestionable decantación del poder societario a favor
de directivos y ejecutivos”.
Capítulo 12
528 Giner e Pérez Yruela (1985, 40) propoñen os seguintes elementos para unha análise
corporatista das características dunha organización: (a) normas para a admisión dos membros,
(b) representatividade e democracia internas, (c) proceso e órganos de toma de decisións, (d)
formalización, división interna do traballo e diferenciación estrutural, (e) criterios de acceso ás
recompensas económicas e de status, (f) mecanismos para manter a coordinación imperativa,
(g) emprego de elementos simbólicos no mantemento da cohesión interna, (h) réxime xurídico
de fundación e de funcionamento, (i) status público adquirido, e (j) ámbitos nos que se
recoñece a súa participación de iure e de facto.
Aquí non imos estudar a corporación católica seguindo a proposta de Giner e Pérez Yruela
punto por punto. Con todo, os elementos de análise suxeridos por estes autores son tratados
neste traballo con máis ou menos detalle.
529 Lehmbruch refírese aquí a unha corporación que realice os seus arranxos no nivel
(nacional) macrocorporatista, pero a súa observación seméllanos de aplicación tamén (ou
805