12.04.2013 Views

O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

914<br />

Xoán XXIII, 1963.<br />

915<br />

Que as elites nacionalcatólicas percibiron a ameaza ideolóxica que supuña a encíclica<br />

dedúcese dunha anécdota que narra Díaz-Salazar Martín (2006, 52): “Herrera Oria, obispo de<br />

Málaga, escribió una carta al New York Times en la que rechazaba el uso de esta encíclica<br />

para criticar el franquismo”.<br />

916<br />

Moi en contra, por certo, dos desexos do réxime despótico español, como relatan Armero<br />

(1978, 43), Laboa Gallego (2000b, 377) e Piñol (1999, 180 e 185-186). Para un breve<br />

achegamento á carreira de Angelo Giuseppe Roncalli, v. Raguer i Suñer, 2006b, 31-39. Sobre<br />

o proceso de elección de Xoán XXIII, v. López Vi<strong>da</strong>l, 2003, 155, e Raguer i Suñer, 2008.<br />

917 6<br />

Enrique y Tarancón, 1996, 216. En reali<strong>da</strong>de, e como observa Reese (2003 , 36), moitos<br />

católicos pensaban que un concilio era innecesario, <strong>da</strong>do que no Vaticano I se definira a<br />

infalibili<strong>da</strong>de papal.<br />

918<br />

De feito, o papa non decidiu até o 14 de xullo de 1959 que o concilio se chamase Vaticano<br />

II. Segundo Alberigo (2005, 34), o pontífice “afirmaba así inequívocamente que se trataba de<br />

un concilio «nuevo» y no de completar el Vaticano I, inconcluso en 1870. El concilio, pues, en<br />

cuanto nuevo, tendría una agen<strong>da</strong> totalmente libre y abierta”. A convocatoria formal do concilio<br />

tivo lugar o 25 de decembro de 1961.<br />

A propósito de Alberigo, a quen acudimos con frecuencia, Gomis (2006) apunta:<br />

“Probablemente nadie sabe tanto sobre el Vaticano II como el historiador Alberigo”. Tamén<br />

Carballo Carballo (2006, 125/5-126/6) entende que Alberigo é o máis relevante dos<br />

historiadores do concilio. Raguer i Suñer (2006b, 22) sitúa o seu estudo do Concilio Vaticano II<br />

(e do seu impacto en España) na liña dos traballos de Alberigo. Küng (2004, 237, 280-281 e<br />

501), quen participou nos traballos conciliares como perito, repróchalle a Alberigo a súa<br />

inclinación haxiográfica cara a Xoán XXIII, o seu acordo coa corrección do rumbo conciliar<br />

baixo Paulo VI, a súa valoración acrítica dos traballos conciliares en xeral e mais a súa<br />

tendencia a ignorar a relación entre estes traballos e a conxuntura política italiana. En Raguer i<br />

Suñer, 2007, atopamos un breve achegamento biográfico a este autor recentemente falecido.<br />

919<br />

En cambio, os dous concilios anteriores –o de Trento e o Vaticano I– foran convocados para<br />

condenar unha herexía (Brassloff, 1998, 12).<br />

920<br />

A actual Congregación <strong>da</strong> Doutrina <strong>da</strong> Fe, a antiga Inquisición.<br />

921<br />

Sobre a fase antepreparatoria (1959-1960), v. Raguer i Suñer, 2006b, 53-54.<br />

922<br />

Tejerina Arias (2006c, 17-18) apunta a este respecto:<br />

En su composición humana, nunca un Concilio había reunido a tantos obispos de tantos países<br />

distintos. Fue una asamblea de un carácter ecuménico sin precedentes en cuanto a representación de todos<br />

los continentes, países, razas y culturas. Por primera vez, además, fue admiti<strong>da</strong> la presencia de laicos en<br />

cali<strong>da</strong>d de observadores, pero el sentido ecuménico del Concilio recibió una acentuación extraordinaria por la<br />

presencia de observadores no católicos, protestantes y ortodoxos, que en Trento y en el Vaticano I ni<br />

asistieron ni parece imaginable que hubieran podido hacerlo.<br />

Tamén asistiron moitos teólogos en cali<strong>da</strong>de de peritos. Tejerina Arias (2006c, 25-26)<br />

atribúelles unha gran importancia:<br />

El reglamento del Concilio, en efecto, les asignaba un amplio papel en la re<strong>da</strong>cción de borradores de<br />

documento, las correcciones, las remodelaciones, en definitiva, la ver<strong>da</strong>dera elaboración material de las<br />

formulaciones conciliares.<br />

Los peritos de actuación más significativa y fecun<strong>da</strong> llegaron a la Asamblea hon<strong>da</strong>mente<br />

preocupados por el material dispuesto por la Comisión preparatoria para ser sometido a decisión de los<br />

obispos. Esos esquemas resultaban para los teólogos más de mayor relieve muy poco válidos, cuando no<br />

perjudiciales. [...]<br />

[...]<br />

Los teólogos de mayor influencia en la configuración del carácter renovador del concilio fueron los<br />

dominicos de Le Saulchoir Congar y Chenu, los jesuitas de Lyon-Fourvière De Lubac y Danielou, el<br />

lovaniense Philips, los holandeses Smulders, jesuita, y Schillebeeckx, dominico, los jesuitas alemanes<br />

Grillmeier, Semmelroth y Rahner, los jóvenes Küng, nombrado perito por Juan XXIII, y Ratzinger, asesor<br />

personal del Card. Frings.<br />

923<br />

Araújo Iglesias (1993, 203-204) apunta que a Curia –cuxa intención era realizar unha “mera<br />

posta ao día <strong>da</strong> doutrina tradicional <strong>da</strong> Igrexa”– “pensaba que o Concilio podía ser rematado<br />

nunha soa sesión”. Foi sobre todo o episcopado centroeuropeo o que desfixo os plans curiais,<br />

para sorpresa do propio papa, que axiña se a<strong>da</strong>ptou ás novas circunstancias. Tejerina Arias<br />

(2006c, 19-20) coincide en que os esquemas foron re<strong>da</strong>ctados “dentro de la perspectiva<br />

doctrinal de la neoescolástica”, o que trouxo consigo o rexeitamento <strong>da</strong> maioría conciliar e o<br />

destacado protagonismo dos prelados centroeuropeos.<br />

924<br />

Alberigo (2005, 45) precisa que,<br />

desde el punto de vista sociológico, la preparación quedó concentra<strong>da</strong> en las manos de un grupo<br />

proporcionalmente restringido, compuesto exclusivamente por hombres, célibes, de e<strong>da</strong>d más bien eleva<strong>da</strong> y<br />

854

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!