12.04.2013 Views

O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

precedente al nuevo régimen. Desde una perspectiva social, apareceía liga<strong>da</strong> a las<br />

estructuras del poder económico e identifica<strong>da</strong> con las clases pudientes. En ninguna<br />

parte de Europa como en España aparecía la Iglesia tan liga<strong>da</strong> a la tradición, de tal<br />

manera que la situación social no puede explicarse en términos de los conflictos<br />

comunes a Europa, sino precisamente bajo el prisma de la influencia de una Iglesia que<br />

actuaba, incluso, como aparato ideológico del <strong>Estado</strong> a través de la atribución en<br />

exclusiva de la educación.<br />

Malia o razoábel e necesario propósito constitucional de estabelecer a<br />

separación entre o <strong>Estado</strong> e a igrexa católica, non é sorprendente que a<br />

polarización política entre (a) un catolicismo reaccionario disposto a oporse<br />

pola forza á República, e mais (b) as posturas anticlericais e as medi<strong>da</strong>s<br />

gobernamentais ofensivas para o catolicismo, desembocase nunha guerra civil<br />

(de feito, “otra guerra carlista más, la cuarta” 709 ). 710<br />

Unha guerra santa: a Guerra Civil<br />

Inicialmente, os militares golpistas non fixeron unha expresa profesión de fe<br />

católica, nin buscaron motivacións relixiosas para a súa rebelión. De feito,<br />

durante as primeiras semanas nin sequera mencionaron a igrexa católica nos<br />

seus textos públicos. 711 Un discurso radiofónico do 1 de outubro móstranos un<br />

Franco defensor do <strong>Estado</strong> aconfesional, moi afastado aín<strong>da</strong> do<br />

nacionalcatolicismo que determinaría a súa acción política pouco despois: “El<br />

<strong>Estado</strong>, sin ser confesional, concor<strong>da</strong>rá con la Iglesia católica, respetando la<br />

tradición nacional y el sentimiento religioso de la inmensa mayoría de los<br />

españoles, sin que ello signifique intromisión ni reste libertad para la dirección<br />

de las funciones especificas del <strong>Estado</strong>”. 712 Non semella, polo tanto, que a<br />

relixiosa fose a motivación principal <strong>da</strong> rebelión militar. Porén, os “generales<br />

españoles fueron a la guerra y se encontraron metidos en una «cruza<strong>da</strong>»”. 713<br />

A igrexa católica, que chegara até os anos trinta do século XX<br />

abandeirando unha ideoloxía que Linz (1993, 3) cualifica de nacionalista e<br />

reaccionaria, non semella que estivese directamente implica<strong>da</strong> no golpe de<br />

<strong>Estado</strong>, 714 pero tomou partido moi axiña e moi activamente na Guerra Civil e<br />

confirmou a valoración que dela fixera Azaña como o obstáculo principal para<br />

433

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!