O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

A planificación estadounidense da transición política española –ríxida
nos fins e flexíbel nos medios, como demostrou a diferenza entre os
procedementos de extrema violencia empregados por Henry Kissinger e mais
os modos máis suaves do presidente Carter– 845 foi coherente co deseño
xeoestratéxico do presidente Truman 846 , para quen a península ibérica tiña
unha importancia central no escenario da Guerra Fría. 847 O primeiro Goberno
tras a morte de Franco atívose estritamente ás instrucións de Henry Kissinger
de non ir máis aló dun cambio político moi limitado. 848 Pola contra, a partir de
finais de 1976, o Goberno do presidente Carter 849 adoptou a doutrina de
política exterior elaborada pola poderosa Comisión Trilateral, coñecida como
doutrina da democracia controlada, que tamén tería unha repercusión
inmediata no sistema político español, no que era preciso lexitimar a sucesión
do franquismo sen alterar as súas estruturas socioeconómicas. Nun espazo de
tempo moi curto, o novo Goberno de España, presidido xa por Adolfo Suárez,
legalizou os partidos políticos (cuxos líderes cooptados aceptaron o cambio
programado) e convocou eleccións. 850 En apoio do seu modelo, Garcés cita un
documento do ano 1975 da devandita Comisión Trilateral: 851
a) descentralizar la administración pública; b) convertir a los Parlamentos en órganos
más técnicos y menos políticos, reduciendo el peso de las ideologías revolucionarias
sobre la sociedad; c) personalizar el poder para estimular la identificación de los
ciudadanos y reducir sus exigencias de participación; d) hacer de los partidos órganos
de gestión más que de discurso político [...]; e) disminuir la influencia de los periodistas
en los medios de comunicación [...]; f) reducir los recursos financieros puestos a
disposición de las Universidades [...]; programar la reducción de las pretensiones
profesionales de quienes reciben una educación superior; g) en las empresas, combatir
la presión a favor de la autogestión o de la participación de los trabajadores en su
dirección [...]; h) no confiar al azar el funcionamiento democrático [...]; i) establecer una
especie de Pacto Atlántico en el terreno ideológico [...]. (Garcés, 1996, 177-178.)
Tovias (1991, 179) ofrécenos unha lista das accións concretas levadas a
cabo polos EUA durante a transición política: (a) apoio económico (aquí, o
autor cita dous exemplos relativos a Portugal); (b) apoio moral aos novos
líderes políticos (o rei, Felipe González); (c) apoio público á democracia
(asistencia do vicepresidente á coroación de Juan Carlos de Borbón, elevación
519