O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

da oposición democrática), que adoptaron unha metodoloxía consensual
reformista (de ruptura pactada) descartando tanto o continuísmo como a
reforma limitada e a ruptura, é dicir, marxinando os continuístas e os
reaccionarios na periferia do campo político e impedindo que os revolucionarios
puidesen empezar a acumular recursos. Posteriormente, a ruptura pactada foi
referendada por un voto cidadán moderado que só puido optar entre o
continuísmo e o reformismo. As bases do consenso foron a lexitimación da
institución monárquica, a non esixencia de responsabilidades políticas ás elites
franquistas, o recoñecemento dos axentes políticos democráticos e mais a
fixación dunha normativa electoral. Aínda que as primeiras Cortes non foron
elixidas como cámaras constituíntes, si cerraron o período constituínte aberto
tras a aprobación da Lei para a reforma política cando puxeron en marcha un
atípico proceso de elaboración dunha lei fundamental. A metodoloxía reformista
e os consensos básicos previamente acadados marcaron os límites deste
proceso.
Os reformistas e os aperturistas controlaron a xestión da memoria
histórica, o que explica a impunidade dos sectores vinculados á ditadura. A
renuncia á xustiza, implícita no relato canónico, plasmouse na igualación das
responsabilidades das partes enfrontadas na Guerra Civil, así como na
imposición do deber colectivo de esquecer e de calar como antídoto contra o
desquite. En xeral, o feito de que as antigas elites franquistas continuasen
dominando por medios non despóticos como resultado do proceso de
democratización desde arriba explica que o actual réxime político pluralista
padeza importantes problemas de calidade democrática –sobre todo nos
ámbitos da participación e da responsabilidade ante a cidadanía–, non sexa
quen de implementar un desenvolvemento satisfactorio do Estado do benestar
e teña que asumir unha pesada carga corporatista, é dicir, a permanencia nas
súas posicións de privilexio dos axentes tradicionalmente dominantes, como a
institución monárquica, os grupos financeiros ou a igrexa católica.
15. Un dos trazos do repertorio canónico é o consensualismo, a idea de que o
acordo maioritario entre a cidadanía respecto das regras institucionais induce a
orde e a estabilidade sociais. Porén, é un feito que o conflito converte a
680