O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

dereitos humanos cometidas durante a Guerra Civil e durante o réxime
autoritario, o cal era perfectamente posíbel, xa que, despois de todo, a xustiza
non é máis que unha función do poder político. Este esquecemento do pasado,
polo demais, respondía a unha demanda cidadá e beneficiaba a reconciliación
e a moderación. Durante a transición política, a oposición democrática, á parte
de aceptar o reformismo legal e mais a monarquía, renunciou ás políticas
económicas progresistas e ao castigo dos responsábeis da represión, mentres
o Goberno de España se encargou de vencer a resistencia dos sectores
continuístas, legalizou os partidos políticos e garantiu a proporcionalidade
(certamente corrixida a favor dos conservadores) na lei electoral.
11. De acordo co relato canónico, a xerarquía católica, cuxos movementos non
responderon nunca a cálculos políticos, distanciouse do réxime franquista tras
o Concilio Vaticano II para asumir un rol tribunicio en defensa dos grupos
marxinais e achegarse á oposición democrática. O seu apoio ao cambio político
–realizado desde unha discreta posición de neutralidade– non foi
especialmente relevante. Rexeitou a idea de fundar un partido
democratacristián, cuxo espazo político sería ocupado máis tarde pola Unión
de Centro Democrático (UCD). A polarización relixiosa que caracterizara o
período republicano non se reproduciu desta vez. En xeral, a esquerda, cuxas
elites e bases electorais estaban trufadas de católicos, entendeu que un
achegamento á igrexa católica podía dividir a dereita, e para o Partido
Comunista de España, en concreto, un enfrontamento coa igrexa era o que
menos necesitaba para conseguir a súa ansiada lexitimación. A igrexa católica
pode presentar un balance exitoso da súa andaina que a levou dun réxime
autoritario a outro democrático. Perdeu os seus tradicionais privilexios, pero o
Estado, do que se separou, coopera con ela e segue a lle recoñecer unha
posición especial no campo social, porque a relixión católica non só non queda
confinada na vida privada dos cidadáns, senón que se difunde publicamente e
sen atrancos, por exemplo no campo educativo. Polo tanto, nin a separación
entre o Estado e a igrexa católica é expresión de ningún tipo de antagonismo –
de feito, pode considerarse amistosa–, nin o propio Estado pode ser
caracterizado como laico.
674