O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

nacional, en tanto que está sostida e subrogada pola soberanía dun poder
estranxeiro, a Sé romana. En definitiva, cando o Estado asina acordos coa Sé
romana, está a recoñecer como poder público unha congregación de crentes, o
cal equivale a instituír un réxime de favor para esta congregación en detrimento
da igualdade xurídica e fáctica dos cidadáns e do estrito pluralismo ideolóxico
como núcleo do Estado democrático de dereito.
Estes son os principais puntos tratados neste capítulo:
• Aínda que a igrexa católica é deliberadamente ambigua á hora de
autodefinirse –o que lle permite adaptarse con facilidade a distintas
situacións–, pode ser descrita como un ente que pretende posuír os
atributos propios do Estado e cuxa estrutura institucional xerárquica, na que
a cúpula curial monopoliza o poder ideolóxico, normativo e xurisdicional,
está ao servizo do proselitismo universal da fe católica.
• O concepto canónico de autoritarismo é formalista e ahistórico, porque todo
autoritarismo posúe unha ideoloxía. No caso do franquismo, a ditadura
atopa no corporativismo nacionalcatólico un alicerce ideolóxico sólido que
lle permite adquirir a lexitimidade da que carece a cambio da concesión de
privilexios (sobre todo no ámbito educativo, no que se pon en pé un sistema
clasista controlado pola igrexa católica).
• Coa II República, a igrexa católica vese desprazada das posicións centrais
do campo político, o que explica a súa total implicación na Guerra Civil, que
interpreta como salvífica e recristianizadora, así como a súa inmediata
integración no Estado franquista.
• Co concordato de 1953 culmina a relación simbiótica de poder entre o o
Estado e a igrexa católica: a cambio da lexitimación da ditadura, o dereito
canónico convértese nunha fonte do dereito español, o catolicismo
consolídase como relixión oficial e a igrexa afianza a súa posición central no
campo político.
• Os prelados españois asisten desorientados ao Concilio Vaticano II porque
seguen rixidamente instalados no imaxinario nacionalcatólico, pero cando o
473