Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

58 — CENÂZE TAŞIMAK VE DEFN
Cenâze taşımakda önce ön tarafda, meyyitin sağ tarafı, sağ omuza alınıp, on adım
taşınır. Sonra, arka sağ bacak tarafı sağ omuzda, on adım taşınır. Sonra meyyitin
sol tarafına, ya’nî arkadan bakıldığına göre, tabutun sağ tarafına geçip, sol omuzda,
on adım önde, on adım arkada taşınır. Hepsi kırk adım eder. Hadîs-i şerîfde
buyuruldu ki: (Cenâzeyi kırk adım taşıyanın kırk büyük günâhı afv olur.)
Dükkânda, kahvede olan müslimânlar, bir cenâze görünce, gidip hiç olmazsa kırk
adım taşımalı ve biraz arkasından yürümeli, rûhuna Fâtiha ve düâ okumalıdır. Cenâzeyi
görünce, olduğu yerde ona karşı dikilip beklemenin tahrîmen mekrûh olduğu,
(Merâkıl-felâh)da ve (Halebî-i kebîr)de yazılıdır. Cenâzeyi taşıdıkdan sonra,
arkasından yürümelidir. Peygamberimiz “sallallahü aleyhi ve sellem”, Sa’d bin
Mu’âzın “radıyallahü anh” cenâzesini taşıdı. Ne büyük bahtiyârlık!
Cenâzeyi (Beynel’amûdeyn) taşımak, ya’nî sedye gibi, biri önde, biri arkada olmak
mekrûhdur. (Terbî’) şeklinde, ya’nî omuzda, kolundan el ile tutarak dört kişinin
taşıması sünnetdir. Omuz, kolu altına geçirilmez. Tabutun kolu el ile tutulup
omuz üstüne alınır. Cenâzeyi sırtda ve hayvân üstünde taşımak câiz değildir.
[Cenâzeyi, zarûret olmadıkca kâfirlerin âdetine göre, araba ve otomobil ile götürmek
kerîhdir ve meyyite zulmet ve zarar verir. Taşıyanlara günâh olur. İbâdet
yaparken, İslâm âdetlerini bırakıp, ecnebî âdetlerini almak büyük günâhdır. Peygamberimizin
“sallallahü aleyhi ve sellem” ve Eshâb-ı kirâmın “aleyhimürrıdvân”
zemânlarında, cenâze yalnız terbî’ sûretinde taşınırdı. Hükûmet, kanûn, arabada
taşımağı emr ederse, emre uyulur. Üçüncü kısmda, 26. cı maddeye bakınız!]
Süt çocuğunu ve biraz büyüğünü, bir kişi iki eli üzerinde götürür. Bu kişi, hayvân
üzerinde de olabilir. Büyük çocuklar, tabut ile götürülür.
Cenâzeyi, meyyiti sarsmıyacak kadar, hızlı götürmelidir.
Cemâ’at çok olsun diye Cum’a nemâzından sonraya bırakmak mekrûhdur. Cenâzeyi
gömerken, Cum’a nemâzını kaçırmak tehlükesi olursa, bu zemân cenâze nemâzı,
Cum’a nemâzından sonraya bırakılabilir. [Uzak yerlerdeki akrabâsının yetişmesi
için, cenâzeyi bir veyâ birkaç gün sonra kaldırmak câiz değildir.]
Bayram nemâzı cenâze nemâzından önce, hâzır olan cenâzenin nemâzı da bayram
hutbesinden önce kılınır. Musallâda cenâze nemâzı için bekliyenler, cenâze
yere konmadan önce ayağa kalkmazlar. (Surret-ül-fetâvâ) sâhibi “rahmetullahi teâlâ
aleyh” diyor ki, (Musallâda oturanlar, cenâze gelince, ayağa kalkmamalıdır.)
Cenâzede bulunanlar, arkasında ve ona yakın yürümelidir. Cenâzede bulunmak
sünnet-i müekkededir. Şâfi’î mezhebinde cenâzenin önünde gidilir. Kadınlar cenâzede
bulunmaz. Sessiz götürülür. Yüksek sesle tekbîr, tehlîl, ilâhîler okumak
bid’at ve günâh olduğu (Halebî-i kebîr) ve (Merâkıl-felâh) ve Tahtâvî hâşiyesinde
ve (Ni’met-i islâm)da ve (Şir’atül-islâm şerhi) sonunda uzun yazılıdır. Câhillerin
yapmalarına ve yazmalarına aldanmamalıdır. Böyle bid’atler bulunan cenâzeyi
terk etmemeli, mümkin ise, mâni’ olmalıdır. Fekat, bid’at bulunan ziyâfeti terk
etmek lâzımdır. Cenâzenin ön ve yan taraflarında yürümek câiz ise de, arkasında
gitmek dahâ iyidir.
Hayâtda iken, kendi için kabr kazdırmak câizdir. Kendi mülkünde ise, ona
mahsûs olur. Kendi mülkünde değil ise ve kabristânda yerini satın almamış ise, başkası
da oraya gömülebilir.
Meyyiti büyük mezârlıkda gömmek lâzım ve sünnet ve çok fâidelidir. Sâlihlere
ve Evliyâya “rahmetullahi teâlâ aleyhim ecma’în” yakın defn etmelidir. Fâsıkların,
fâcirlerin ve hele kâfir ve mürtedlerin kabrlerinden uzak olmalıdır. Rutûbetli
yerlerde defn etmek iyi değildir. Mümkin olduğu kadar kuru yerlere defn etmelidir.
Nemli yerde defn, çabuk çürümesine sebeb olur. Dîn-i islâmda, meyyitin geç
– 1003 –