Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

olarak verilmiş oluyor). Görülüyor ki, kâğıd para zekâtını, altın olarak vermek veyâ
kâğıd olarak verilince, bunu fakîrin bankadan veyâ sarrafdan altına çevirmesi
ve kâğıd para verirken, bunu altına çevirmesi için, fakîre emr etmek, muhakkak
lâzımdır. Verilen kâğıd parayı, fakîr altına çevirmezse, zengin zekât vermiş olmaz.
Zîrâ altına çevirmek, ya’nî deyn olan malın zekâtını ayn olarak vermek, zenginin
vazîfesidir.
Hülâsa: Ticâret eşyâsı bulunmıyanlar, kâğıd paralarının zekâtını altın olarak vermelidir.
Verilecek kâğıd parayı altına çevirmek, altın bulmak her zemân kolaydır.
Zîrâ, altının lira olması şart değildir. Dartarak, bileyzik, yüzük veyâ herhangi bir
şekldeki altın verilebilir. Bunlar da, her yerde, kuyumcularda bulunur. Bulunduğu
yerde hiç altın bulunmıyan bir zengin, ticâret eşyâsı da yoksa, altın bulunan bir
şehrdeki bir müslimânı vekîl edip, buna kâğıd para gönderir. Bu vekîl de, kâğıd paraları
altına çevirip, fakîre altın verir. Doğrudan doğruya, fakîri de vekîl edebilir.
Fakîr, zenginden veyâ vekîlinden uzak yerde ise ve fakîrin bulunduğu yerde altın
yoksa, fakîrin ta’yîn edeceği vekîline de altın teslîm olunabilir. Hattâ zengin, zekâtı
olan altını, fakîrin emri ile, fakîrin alacaklısına teslîm ederek, fakîri borcdan
kurtarabilir. Burada, alacaklı zekâtı almakda, fakîrin vekîli olmakdadır. Fekat, fakîrin
rızâsı, ya’nî önceden vekîl etmesi şartdır.
Zekât, kâğıd para olarak verilemez demek, zekâtı kâğıd para olarak vermemelidir
demek değildir. Kâğıd para, ahkâm-ı islâmiyyeye uygun verilmelidir demekdir.
Herhangi bir zekât malının zekâtını kâğıd para ile, ahkâm-ı islâmiyyeye uygun olarak
vermek için, fakîrdeki alacağını, ona, o kadar zekât vermeğe niyyet ederek
ödeşmek istiyen bir zenginin yapacağı gibi yapmak lâzımdır. Bu da, (Eşbâh) ve
(Redd-ül-muhtâr)da ve (Hindiyye) 6. cı cildi sonunda şöyle anlatılmakdadır: (Dağıtmak
istediği, nisâbdan az kâğıd paranın değerinde altını zevcesinden veyâ başkasından
ödünc alır. Sâlih bir fakîr bulur. Buna emîn değilse, sana ve bir kaç tanıdığıma
kâğıd para olarak zekât vereceğim. Dînimiz, zekâtın altın olarak verilmesini emr ediyor.
Altınları kâğıd paraya çevirmekde kolaylık olmak için, (Zekâtını almak ve dilediği
gibi tasarruf etmek üzere, şunu vekîl yapmanı istiyorum. Böylece, benim ahkâm-ı
islâmiyyeye uymamı sağlamış olacaksın. Bunun için de, sevâb kazanacaksın!)
der. Zenginin güvendiği bir kimse vekîl yapılır. Zengin olan da vekîl yapılabilir.
Altınları, bu fakîrin yanında olmayarak bu vekîle, zekât niyyeti ile verir. Böylece
zekât fakîre verilmiş olur. Vekîl, altınları teslîm alıp, birkaç dakîka sonra, bunları,
kâğıd para karşılığı zengine satar. Aldığı kâğıd paraları da, zengine hediyye eder.
Zengin de, bu kâğıd paraları, o fakîre ve başka fakîrlere [Kur’ân-ı kerîm kurslarına
ve dîne hizmet eden, cihâd yapan müslimânlara] dağıtır). Zenginlere verirse, sevâbı
az olur. Kimseye vermezse veyâ câiz olmıyan kimselere ve nemâz kılmıyanlara verirse,
zekâtın azâbından kurtulursa da, sevâblarına kavuşamaz. Altınları alınca götürmiyeceğine
emîn olduğu bir fakîr bulursa, zekâtını doğruca bu fakîre verir. Fakîr
altınları aldıkdan birkaç dakîka sonra, bunları, zekâtı vermiş olan zengine satar. Aldığı
kâğıd paraları zengine hediyye eder. Hatta, altınları satmayıp, doğruca bunları
hediyye eder. Zengin de bu değerde kâğıd parayı, yukarıda bildirdiğimiz yerlere dağıtır.
Altınları, ödünc almış olduğu kimseye geri verir. Nisâbdan çok zekât vermesi
îcâb ediyorsa, bu işi tekrâr yapar. Zekâtı altın olarak dağıtmak, dahâ sevâbdır. Altın
ile verileceği, herkese gösterilmiş, öğretilmiş olur. Zekâtı fakîre veyâ vekîline, önce
altın olarak verip sonra bunu kâğıd paraya çevirmek, (Hîle-i şer’ıyye) olur. Zekâtı
ahkâm-ı islâmiyyeye uygun verebilmek için, bunu yapmak lâzımdır ve çok sevâbdır.
Hîle-i şer’ıyye yapmanın câiz olduğu ve fakîrin aldığı zekâtı, sadakayı zengine
hediyye etmesinin câiz olduğu üçüncü kısm, 15. ci ve 63. cü maddeleri sonunda bildirilmişdir.
Farz oldukdan sonra zekât vermemek için, (Hîle-i bâtıla) yapmak harâm
olur. Farz olmadan önce yapılan hîle, imâm-ı Muhammede göre mekrûh, imâm-ı
Ebû Yûsüfe göre câiz olur. Fetvâ imâm-ı Muhammede göredir. Üçüncü kısm, 15.
– 301 –