Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

170 — BEZM-İ ÂLEM SULTÂN “rahmetullahi teâlâ aleyhâ”: Abdülmecîd hânın
vâlidesidir. Câmi’, çeşme ve mekteb gibi çok hayrâtı vardır. Topkapıda (Gurebâ
hastahânesi)ni ve Dolma-bağçe serâyı yanındaki vâlide câmi’ini yapdırdı. 1269
[m. 1852] de vefât etdi. Sultân Mahmûd türbesindedir. 1143.
171 — BİLÂL-İ HABEŞÎ “radıyallahü anh”: Babası Ribâhdır. Resûlullahın müezzini
idi. Umeyye bin Halefin kölesi idi. Müslimân olduğu için karnına taş bağlayıp
kızgın kum üzerinde iple, ayağından çekerlerdi. Ebû Bekr-i Sıddîk satın
alıp azâd etdi. Her gazâda bulundu. [20] senesinde Şâmda vefât etdi. Sesi çok güzeldi.
Ezân okurken, herkes ağlardı. 204, 376, 511, 644, 769.
172 — BİRGİVÎ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Zeyn-üd-dîn-i Muhammed efendi.
Babası Alîdir. 928 [m. 1521] de Balıkesirde tevellüd, 981 [m. 1573] de (Birgi)de
tâ’ûndan vefât etdi. (Vasıyyetnâme), (Tarîkat-ül-Muhammediyye), (Avâmil) ve
(İzhâr) kitâbları ve (Etfâl-ül-müslimîn) risâlesi ve kadınların hayz hâllerini bildiren
(Zuh-rul-müteehhilîn) risâlesi çok kıymetlidir. İbni Âbidîn (Zuhr)u şerh ederek
(Menhel-ülvâridîn) ismini vermişdir. (Tarîkat)i Abdülganî ve Hâdimî şerh, Süleymân
Fadıl efendi, ihtisâr etmişlerdir. Bu muhtasara (Miftâh-ul-felâh) ismini vermiş,
bu üçünü ve (Menhel)i Hakîkat Kitâbevi ofset ile basdırmışdır. (Ziyâret-ülkubûr)
risâlesine, (İgâse-tül-lehfân)daki sapık yazılardan karışdırmışdır. 449,
640, 646, 736, 740, 923, 1008, 1019, 1023, 1044, 1061, 1164.
173 — BİŞR-İ HÂFÎ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Evliyânın büyüklerindendir.
150 [m. 767] de Mervde tevellüd, 227 [m. 841] de Bağdâdda vefât etdi. 564, 565, 608,
609, 689, 692, 1101.
174 — BOHR: Danimarkalı fizikcidir. [m. 1885] de doğdu. 1340 [m. 1922] da
atomların devâmlı değil, kesik kesik enerji verdiklerini tesbit ederek, enerjinin ve
atomun yapısının son şeklini gösterdi. Nobel mükâfâtı aldı. 550.
175 — BOLÜS: Yediyüzellidördüncü [754] sırada Paulus ismine bakınız! 42.
176 — BOYLE: Robert Boyle İngiliz fizikçisi ve kimyâgeridir. 1034 [m. 1624]
de tevellüd, 1102 [m. 1691] de vefât etdi. Fransız fizikcisi olan Mariot ile aynı zemânda
gazların basıncı kanûnunu buldu. 967.
177 — BROCKELMANN: Alman müsteşrikidir. Arabî din kitâblarının kılavuzunu
almanca olarak yazmışdır. 1362 [m. 1943] de Hollandada Leiden şehrinde basılmışdır.
22.
178 — BUHÂRÎ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Muhammed bin İsmâ’îl 194 [m.
810] de Buhârâda tevellüd, 256 [m. 870] da Semerkandda vefât etdi. Kur’ân-ı kerîmden
sonra dünyânın en kıymetli kitâbı olan (Câmi-i sahîh) hadîs kitâbı, (Buharî-i
şerîf) adı ile meşhûrdur. İçinde [7275] sahîh hadîs vardır. Bunları altıyüzbin
hadîs-i şerîf arasından seçmişdir. Bu kitâbını onaltı senede vücûde getirmişdir. Çok
şerhleri ve baskıları yapılmışdır. 1312 [m. 1894] senesinde sultân Abdülhamîd hân
tarafından Mısrda yapdırılan iki cild baskısı, pek nefîs cildlenmiş, altın tugra ve
nukûş ile tezyîn edilmişdir. 1315 senesinde, İstanbulda (Matbaa-i âmire) baskısı
da latîf olup, 1413 [m. 1992] de ziyâ üsûlü ile teksîr edilmişdir. Başka çok kitâbları
da vardır. Zeyn-üd-dîn Ahmed Zübeydînin 889 da hâzırladığı, iki cild, Buhârî
muhtasarı, (Tecrîd-i sarîh) ismi ile, 1347 de Mısrda basılmış, 1390 [m. 1970] da
Beyrutda ofset baskısı yapılmışdır. 423, 449, 1152.
179 — BUHTUNNASAR: Nabuchodonosor, Âsûrî devletinin en meşhûr hükümdârıdır.
Mîlâddan [603] sene önce, Filistini alıp Kudüsü yıkdı. Tevrât nüshalarını
imhâ etdi. Yehûdî âlimlerini ve Danyal aleyhisselâmı Bâbilde esîr etdi.
Esîrlik yetmiş sene sürmüşdür. Sûriye ve Mısrı da çöllere kadar aldı. Mîlâddan [562]
sene önce vefât etdi. Ateşe tapardı. 62.
180 — BURHÂNEDDÎN-İ BUHÂRÎ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Beşyüzyet-
– 1083 –