Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

vâbı olmaz. Fekat, hiç kılmamakdansa, sünnetler yerine kılmalıdır. Çünki, (Hepsini
yapamıyan, elden geleni yapmalı, hepsini elden kaçırmamalıdır) buyurulmuşdur.
Üçüncü şekle gelince, bu, özr ile kılamamış kimse içindir. Çünki, bunun sünnetleri
kılacak kadar kazâyı gecikdirmesi günâh olmuyor. Ba’zıları, ikinci şekli yapmamalı,
üçüncüyü yapmalı diyor. Hâlbuki, üçüncüyü yapabilen kimse, birinciyi yapacak kimse
demekdir. O hâlde nemâzı özrsüz aylarca terk edenlerin, kılmadığı zemânları hesâb
ederek, bu kadar zemân, birinci şekle göre kılması, böyle kılamazsa, ikinci şeklde
kılıp, kazâlarını en kısa zemânda bitirerek Cehennemden kurtulması lâzımdır.
Kazâsı olmıyan, sünnet yerine kazâ kılarsa, bunlar nâfile olur. Nâfile sevâbının
sünnete nazaran çok az olduğunu bildirmişdik.
Şeyh-ul-islâm Ahmed bin Süleymân bin Kemâl pâşa “rahmetullahi teâlâ aleyh”,
(Şerh-ı hadîs-i erba’în) kitâbında, (Sünnetimi terk edene şefâ’atim harâm oldu) hadîs-i
şerîfini şöyle açıklamakdadır:
Bu hadîs-i şerîfde sünnet demek, islâmiyyet yolu demekdir. Çünki, mü’min kimse,
büyük günâh işlese de, şefâ’atden mahrûm olmaz. Hadîs-i şerîfde, (Büyük günâh
işleyenlere şefâ’at edeceğim) buyuruldu. Resûlullahın “sallallahü aleyhi ve sellem”
Hak teâlâdan getirdiği dîne tâbi’ olmak lâzımdır. Bunu terk eden, şefâ’ate
kavuşamaz. (Şir’at-ül-islâm) kitâbında diyor ki, (Bu hadîs-i şerîfdeki sünnet, yapması
vâcib olan şeyler demekdir. Bu da, Eshâb-ı kirâmın ve Tâbi’în ve Tebe’ı tâbi’înin
“rahmetullahi teâlâ aleyhim ecma’în” îmânı ve ibâdetleridir. Bu sünnete yapışanlara,
(Ehl-i sünnet) denir. O hâlde, hadîs-i şerîfin ma’nâsı, inanılacak şeylerde
ve yapılacak ve sakınılacak işlerde Ehl-i sünnetden ayrılanlar, şefâ’ate kavuşamıyacaklardır
demekdir). Birinci kısm, 34. cü maddeye bakınız!
[(Ümmetimin arasında fitne, fesâd yayıldığı zemân, sünnetime sarılana yüz şehîd
sevâbı vardır) hadîs-i şerîfi de, (Selef-i sâlihîn zemânındaki îmân ve ahkâm-ı
islâmiyye bilgilerine uyan kimseye yüz şehîd sevâbı vardır) demekdedir. (Rıyâdun-nâsıhîn)de,
nemâzın ehemmiyyetini anlatırken diyor ki, (İmâm-ı Nâsır-üddîn
Seyyid Ebül-Kâsım Semerkandî diyor ki, bu hadîs-i şerîf, ümmetim arasında fesâd
çıkdığı zemân, Ehl-i sünnet ve cemâ’at i’tikâdında olup, beş vakt nemâzı cemâ’at
ile kılana yüz şehîd sevâbı verilir demekdir). Bunun için, önce ehl-i sünnete uygun
îmân etmek, sonra harâmlardan sakınmak, sonra farzları yapmak, sonra mekrûhlardan
sakınmak, sonra müekked sünnetleri, dahâ sonra da müstehabları yapmak
lâzımdır. Bu sırada, önce olanı yapmıyanın, sonra olanı yapmasının hiç fâidesi olmaz
ve önce olanı yapabilmek için, sonra olanı terk etmesi câiz, hattâ vâcib olur.
Ellialtıncı maddede istincâ bahsine bakınız! Meselâ, îmânı olmıyanın günâhdan sakınması,
harâma devâm edenin farzları yapması, âhıretde işe yaramaz. Bunlardan
birini yapmıyanın sakal bırakmasının fâidesi olmaz. Çünki sakal uzatmak, yukarıdaki
sırada bunlardan sonra gelmekdedir. Sakal traş etmenin bid’at olduğu da söylenemez.
Çünki bid’at, islâmiyyetin emr etmediği birşeyi ibâdet olarak, ya’nî sevâb
kazanmak için yapmak demekdir. Hiçbir müslimân, sevâb kazanmak için sakalını
kazımaz. Sakal traş etmenin mekrûh olduğunu bilir. Bundan dahâ önce lâzım
olan din vazîfesini yapabilmek için traş etmenin câiz olduğunu bilmekde,
böylece ahkâm-ı islâmiyyeye, ya’nî sünnete uymakdadır.
(Bahr-ür-râık)de ve (Dürr-ül-muhtâr)ın Tahtâvî hâşiyesinde, orucu bozmıyan şeyleri
anlatırken diyor ki, (Bıyığa, sakala zînet için, süs için yağ sürmek mekrûhdur.
Cemâl için, ya’nî çirkinliği gidermek, vakârını, şerefini korumak için yağ sürmek
mekrûh değildir. Cemâl için yapılan bir şeyde zînet de hâsıl olursa, zînete niyyet
etmezse, zarâr vermez. Yeni, güzel şeyler giymek de, cemâl için olunca mubâh olur,
iyi olur. Kibr için olursa, harâm olur. Giydiği zemân hâlinde bir değişiklik olmazsa,
kibr için olmadığı anlaşılır. Sakalın uzunluğu sünnet mikdârı ise, dahâ uzatmak
için yağlamak tahrîmen mekrûh olur. Sakalın sünnet mikdârı, bir kabzadır, bir tutamdır.
Sakalın, çenedeki ile birlikde bir tutamdan fazlasını kesmek vâcibdir. (Sa-
– 286 –