Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

lar, asrlar boyunca, Afrikadan, Asyadan ve diğer yerlerden gelip yerleşen yabancıların
soyundandır. Bu yabancılar siyâh olup, Allahın ve Resûlullahın âşıkları
idiler. Sultân ikinci Abdülhamîd hânın “rahmetullahi aleyh” amirallerinden Eyyûb
Sabri pâşa “rahmetullahi teâlâ aleyh”, beş cildlik türkçe (Mir’ât-ül-haremeyn)
kitâbında, koca Mekke şehrinde, iki Arab evinin kalmış olduğunu yazmakdadır.
Bugün ise hiç yokdur. Peygamberimizin “sallallahü aleyhi ve sellem” vefâtında,
Eshâb-ı kirâmın hepsi, sonra da evlâdları, cihâd için, dîn-i islâmı dünyâya
yaymak için, Arabistândan çıkdı. İslâm ordusu, Asyanın ötelerine, Afrikaya, Kıbrısa,
İstanbula, hâsılı her yere dağıldı. Allahın dînini, Onun kullarına tanıtmak için
savaşdılar ve canlarını fedâ etdiler. Bu geniş topraklar, o mubârek şehîdlerle doludur.
Evlâdlarını, yavrularını da, ilm öğrenmek için, o zemânlar dünyânın en üstün
üniversitesi olup, fizik, kimyâ, astronomi, coğrafya ve hendesedeki tecribeleri
ve ileri buluşları, bugün mevcûd eserlerinden anlaşılan, Bağdâd dârül-fünûn ve
fakültelerine gönderdiler. Meşhûr zâlim ve kâfir Cengiz [asl adı Timoçindir] hânın
torunu Hülâgü, 656 [m. 1258] senesinde, Bağdâd ehâlîsini, kadın, çocuk demeyip,
sekizyüzbinden ziyâde müslimânı işkence ile öldürdüğü ve Bağdâdı yakıp yıkdığı
zemân, yalnız kuyulara saklananlar ve bilhâssa Anadoluya kaçıp kurtulanlar
sağ kalabilmişdi. İşte, Peygamber “sallallahü aleyhi ve sellem” efendimizin ve Eshâb-ı
kirâmın “aleyhimürrıdvân” evlâdları, o zemân Anadolunun her tarafına, hele
şark taraflarına yerleşmişdi. Bugün, şark bölgelerindeki zekî, sabrlı, çalışkan kimselerin
ba’zıları, hep o mubârek insanların soyundandır. Bu bölgelerdeki insanların
bir kısmı, Nûh aleyhisselâmın oğlu Yâfes evlâdından olup, çok eskiden orta Asyadan
Anadoluya gelmiş, dağlarda göçebe hâlinde yaşayan, kaba, câhil insanlardır.
Sokratın talebesinden târîhci Xenophon, Anadolunun şarkında, bunlardan
ba’zılarını gördüğünü yazmakdadır. Bu insanların ikinci kısmı ise, şehrlerde oturan
medenî, nâzik insanlardır. Bunların hemen hepsi, Peygamberimizin “sallallahü
aleyhi ve sellem” ve Eshâb-ı kirâmın “aleyhimürrıdvân” evlâdlarıdır. İmâm-ı
Hasen evlâdına (Şerîf), imâm-ı Hüseyn evlâdlarına (Seyyid) denir. Seyyidler, şerîflerden
dahâ üstündür. Osmânlılar zemânında, Halebde seyyidlere ve şerîflere
mahsûs bir mahkeme vardı. Bütün evlâdları orada kaydlı olup, yalancılar seyyidlik
iddi’â edemezdi. [Mason Mustafâ Reşîd pâşa Tanzîmat ile bu mahkemeyi kaldırdı.]
Van ile Hakkârî arasındaki meşhûr İrisân beğleri, Abbâsî halîfeleri evlâdından
olup, Hülâgü katliâmından kurtulan bir yavrudan çoğalmışlardır. Bugün
memleketimizin her tarafında, Eshâb-ı kirâmın “radıyallahü teâlâ anhüm ecma’în”
evlâdı ve seyyidler vardır. Bunların kıymetini bilmeli, hurmetde ve hizmetde
kusûr etmemeliyiz].
Güzel huyların hepsi Resûlullahda “sallallahü aleyhi ve sellem” toplanmışdı.
Güzel huyları, Allahü teâlâ tarafından verilmiş olup, çalışarak, sonradan kazanmış
değil idi. Bir müslimânın ismini söyliyerek, hiçbir zemân la’net etmemiş ve aslâ mubârek
eli ile kimseyi döğmemişdir. Kendi için, hiçbir şeyden intikam almamışdır. Allah
için intikam alırdı. Akrabâsına, Eshâbına ve hizmetcilerine tevâzu’ ederek, iyi
mu’âmele eylerdi. Ev içinde çok yumuşak ve güler yüzlü idi. Hastaları ziyârete gider,
cenâzelerde bulunurdu. Eshâbının işlerine yardım eder, çocuklarını kucağına
alırdı. Fekat, kalbi bunlarla meşgûl değildi. Mubârek rûhu melekler âleminde idi.
Resûlullahı “sallallahü aleyhi ve sellem” ansızın gören kimseyi korku kaplardı.
Kendisi yumuşak davranmasaydı, Peygamberlik hâllerinden, aslâ kimse yanında
oturamaz, sözünü işitmeğe tâkat getiremezdi. Hâlbuki, kendisi, hayâsından, mubârek
gözleri ile kimsenin yüzüne bakmazdı.
Fahr-i âlem “sallallahü aleyhi ve sellem”, insanların en cömerdi idi. Birşey istenip
de, yok dediği görülmemişdir. İstenilen şey varsa verir, yoksa, cevâb vermezdi.
O kadar iyilikleri, o kadar ihsânları vardı ki, rum imperatörleri, Îrân şâhları, o
kadar ihsân yapamadılar. Fekat kendisi sıkıntı ile yaşamağı severdi. Öyle bir ha-
– 377 –