Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

in Mustafâ, Hanefî âlimlerindendir. Müderris idi. 951 [m. 1544] de vefât etdi. Beydâvînin
(Envâr-üt-tenzîl) tefsîrine hâşiyesi çok kıymetli olup, hicretin 1306 [m. 1888]
senesinde İstanbulda matba’a-i Osmâniyyede basılmış ve Hakîkat Kitâbevi tarafından,
dört cüz hâlinde basdırılmışdır. (Kasîde-i bürde), (Meşârık) ve (Vikâye)
şerhleri meşhûrdur. Babası şeyh Mustafâ Müslih-uddîn efendi, Bâyezîd-i Velî
zemânı meşâyıhından olup, Abdüllah-i ilâhînin halîfesi idi ve Hırka-i şerîfde
(Müslih-uddîn) mescidini yapdırmışdır. Buna Tahta minâreli mescid de denir.
Kabri, câmi’inin yanındadır. 491, 825.
888 — ŞİHÂBÜDDÎN-İ SÜHREVERDÎ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Ebû Hafs
Ömer bin Muhammed, Şâfi’î fıkh âlimi ve Sôfiyye-i aliyyedendir. Ebû Bekr-i Sıddîkın
soyundandır. 539 [m. 1145] da tevellüd, 632 [m. 1234] de, Bağdâdda vefât etdi.
Ebû Necîb Sühreverdînin halîfesidir. Abdülkâdir-i Geylânînin sohbeti ile şereflenip
kemâle erdi. Kitâbları arasında (Avârif-ül-me’ârif) kitâbı Beyrutda (Mektebüt-ticârî)
kitâbevinde satılmakdadır. Ayrıca Beyrutda (Dâr-ül-ma’rife) tarafından
basdırılan (İhyâ-ül-ulûm) beşinci cildine de ilâve edilmişdir. Tesavvuf bilgilerini
çok iyi bildirmekdedir. Şihâbeddîn Yahyâ bin Hüseyn Sühreverdî başka olup,
felsefeye bağlanmışdı. 586 [m. 1189] da, Salâhaddîn-i Eyyûbînin emri ile Halebde
katl edildi. 748, 749, 927, 953, 958, 1074, 1087, 1165.
889 — ŞİHRİSTÂNÎ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Ebül Feth Muhammed bin Abdülkerîm,
fıkh ve kelâm âlimidir. 479 [m. 1086] da Horâsânda tevellüd, 548 [m. 1154]
de Bağdâdda vefât etdi. Eş’arî mezhebinde idi. Yetmişüç islâm fırkasını geniş anlatan
(Milel-nihal) kitâbı 1070 [m. 1660] senesinde vefât eden Nûh bin Mustafâ tarafından
Mısrda türkceye terceme edildiği gibi, çeşidli Avrupa dillerine de çevrilmişdir.
Arabîsi Beyrutda (Mekteb-üt-ticârî)de satılmakdadır. 416.
890 — ŞİLLER: Alman doktoru ve şâ’iridir. 1172 [m. 1759] de tevellüd, 1219 [m.
1805] da vefât etdi. Papaslar elinde din terbiyesi ile büyüdü ise de, hıristiyanlıkda,
akl ve ilm dışı olan bozuklukları görerek, fâci’a [trajedi] tiyatro şi’rleri yazarak
şöhret kazanmışdır. 27.
891 — ŞÎT “aleyhisselâm”: Âdem aleyhisselâmın oğludur. Babası ölünce, Peygamber
oldu. Allahü teâlâ, buna elli suhuf (forma) gönderdi. Kâ’beyi taşdan yapdı.
Nûh “aleyhisselâm” bunun soyundan olduğu için tûfândan kurtulanlar ve bütün
insanlar bunun çocukları olmakdadırlar. Bunun için, ikinci Âdem sayılır. 81,
386, 387, 482, 1069, 1109, 1120.
892 — ŞOPEN: Chopin Polonyalı müzikcidir. 1225 [m. 1810] de tevellüd, 1265
[m. 1849] de vefât etdi. Romantizm üzerinde idi. (Polonya) yazısı meşhûrdur. 46.
893 — ŞÜREYH (KÂDÎ) “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Ebû Ümeyye bin Hars,
Tâbi’înin büyüklerindendir. Kırk yaşında iken hazret-i Ömer tarafından Kûfeye
kâdî [hâkim] yapıldı. Hazret-i Alî halîfe iken, bunun karşısında, bir zimmî yehûdî
ile muhâkeme edilmişdi. Çok âdil idi. Fıkhda ve tecribî ilmlerde çok bilgisi vardı.
Yetmişdokuz 79 [m. 698] senesinde, yüzyirmi yaşında vefât etdi. Babasının adı
Hani idi. Elçi olarak Medîneye gelmişdi. Resûlullahı görünce, müslimân oldu. Resûlullah,
buna Ebû Şüreyh diye soy adı verdi. Kâdî Şüreyk başkadır.
894 — TABERÂNÎ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Süleymân bin Ahmed Taberânî,
hadîs âlimidir. Şâmda Taberiyyede [260] da tevellüd, 360 [m. 971] da orada vefât
etdi. (Kebîr), (Evsat) ve (Sagîr) hadîs kitâblarını yazmak için, otuzüç sene, Irâk,
Hicâz, Yemen, Mısr ve başka yerleri dolaşdı. 289, 386, 392, 450, 452, 472, 476, 645,
917, 1009.
895 — TABERÎ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Ebû Ca’fer Muhammed bin Cerîr,
tefsîr ve hadîs ve Şâfi’î fıkh âlimidir. 224 [m. 839] de Taberistânda tevellüd ve 310
[m. 923] da Bağdâdda vefât etdi. (Târîh-ul-ümem) ve yirmiüç cild (Câmi’ul-beyân)
tefsîri çok kıymetlidir. Alî bin Muhammed Şimşâtî adında bir şî’î bu târîhi ihtisâr
– 1180 –