Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

ûhdur. Temiz şey ile beslenip, pis kokusu kalmazsa câiz olur. Bunun için, tavuk
üç gün, koyun dört, deve ve sığır on gün habs olunur denildi. At eti ve sütü temizdir,
halâldir. Nesli azalmamak için, mekrûh denildi. Tavşan eti halâldir.
(Bedâyı’) kitâbında diyor ki, (Abdüllah ibni Abbâs buyurdu ki, Resûlullahın yanında
oturuyorduk. Bir köylü, tavşan kebâbı hediyye getirdi. Bize, (Yiyiniz!) buyurdu.
Muhammed bin Safvân “radıyallahü teâlâ anhümâ” dedi ki, iki tavşan yakaladım,
kesdim. Resûlullaha sordum. İkisini de yimemi emr buyurdu).
(Kitâb-ül-irşâd) sâhibi “rahmetullahi teâlâ aleyh” diyor ki, (Tavşan kanı, kelef
denilen yüzdeki çillere ve Behak denilen esmer lekelere ve Beras, ya’nî abraş denilen
beyâz lekelere iyi gelmekdedir. Kanı bu lekelere sürülür. Tavşan beyni yimek,
hastalıklardan sonra hâsıl olan titremeğe iyi gelir. Çocukların diş etlerine sürülünce,
diş gelmesine yardım eder. Tavşan yavrusunu kesip mi’desinden çıkan (Enfiha)
denilen sıvı, sirke ile karışdırılıp üç gün öğleden sonra kadın içince, hâmile
kalmasını önler ve sar’a illetine ve zehrlenmelere karşı iyi gelir). Eti yinen hayvânların
idrârını içmek mekrûhdur. İnsan veyâ hayvân necâseti ile sulanmış sebzeleri
yıkayıp yimek câizdir. Lağım suyu ile sulanmış sebzeleri yimek câiz değildir.
Kadın ve erkeğin altın ve gümüş kap ile yimesi, içmesi, her dürlü kullanması tahrîmen
mekrûhdur. Altın ve gümüş kaşık, sâat, kalem, abdest ibriği, bıçak, sandalya
ve benzeri şeyleri kullanmaları da böyledir. Bunları kendi bedeni için kullanmayıp,
başka yerde kullanmaları câiz olur. Meselâ yağı, balı gümüş bıçakla ekmeğe
sürmek ve bu ekmeği eli ile yimek câizdir. Altın kapdaki ilâcı başına dökmek
harâmdır. Fekat, buradan eline döküp, elindekini başına sürmek câizdir. Fekat, suyu
ve ilâcı kullanmak için, önceden bu kablara koymak câiz değildir.
Gümüş tasdan çorbayı tahta kaşıkla alıp yimek câiz olmaz. Çünki tas, zâten kaşıkla
kullanılır. Gümüş tüpdeki merhemi ele sıkıp, el ile başa sürmek de böyledir.
İbrikdeki suyu ele döküp, yüzü yıkamak da böyledir. Mevlidde, gümüş kapdan avuca
gül suyu serpip, avucu yüze, elbiseye sürmek de, böyle câiz değildir.
Altın ile gümüşü süs olarak takmak yalnız kadınlara halâldir. Fekat, bunları [meselâ,
parmağındaki yüzüğünü] mahrem olmıyan erkeklere göstermeleri harâmdır.
Altın ve gümüşü süs olarak takmak erkeklere harâm olup, yalnız gümüş kemer, yüzük
ve sâatin, çakının zinciri gümüşden olmak câizdir. Altından olursa harâmdırlar.
Taş, tunç, pirinç, plâtin, bakır ve diğer ma’denlerden zînet olarak yüzük takmaları
kadınlara da harâmdır. Ma’denin rengi ve kaplaması değil, içi, cinsi mûteberdir.
Bunun için, meselâ altın yaldızlı gümüş yüzük takmak erkeklere de câiz olur.
Gümüş kaplı altın, bakır yüzük, altın, bakır sayılırsa da, altın, bakır görülmedikleri,
gümüş göründüğü için, takılması câiz olur.
(Redd-ül-muhtâr) kitâbı, beşinci cildde diyor ki, (Erkeklere yalnız gümüş yüzüğün
halâl olduğu ve altın, demir ve sarı pirincden yüzük takmanın harâm olduğu,
hadîs-i şerîf ile bildirilmişdir. Bunu Molla Hüsrev de yazmakdadır. Resûlullah
“sallallahü aleyhi ve sellem”, vefât edinciye kadar, yalnız gümüş yüzük kullandı).
Böyle olduğu, (Mevâhib-i ledünniyye)de de yazılıdır. Tirmizînin (Şemâil-i şerîfe)sinde,
Alî “radıyallahü anh” buyurdu ki, (Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem”
yüzüğünü sağ eline takardı). Sol eline de takdığı görülmüşdür. Sağ ele de, sol
ele de takmak câizdir. Küçük parmağa veyâ yanındaki parmağa takılır. Üzerinde
yazı bulunan yüzüğü, halâya girerken, sol elden sağ ele geçirmek müstehabdır. Hâkim,
vâlî ve müftîden başka erkeklerin yüzük takmamaları dahâ iyidir. Bayramlarda
herkesin takması müstehabdır. Gösteriş için, öğünmek için takmak harâmdır.
(Mevâhib-i ledünniyye) tercemesi, üçyüzyetmişikinci sahîfede diyor ki, (Erkeklerin
altın yüzük takmaları, dört mezhebde de câiz değildir). (Cevhere)de ve (İbni
Âbidîn)de, (Dürr-ül-müntekâ) ve (Fetâvâ-yı Hindiyye)de diyor ki, (Altından
ve gümüşden başka ma’denlerden yüzük takmak, kadınlara da mekrûhdur.)
– 620 –