Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

ka birşey değildir. Şu hâlde, Arşimed, bir kanûn yaratmamış, dahâ önce mevcûd
olan özellikler arasındaki bir bağlantıyı görebilmişdir. Bunun gibi, phonograph,
megaphon, elektrik ampulü gibi âletlere son şeklini veren Thomas Edison, bunları
yaratmamış, yapmamış, yapılmasına sebeb olmuşdur. Bunları yaratan, Allahü
teâlâdır. Edisonun bunları yaratması şöyle dursun, mevcûd maddeleri bir araya
toplayıp, yeni âletlerin yaratılmasına sebeb olurken, elinin, ayağının, gözünün,
diğer duygularının, çeşidli hücrelerinin, kalbinin, ciğer, böbrek ve dahâ nice organlarının
işlemesinden ve kullandığı maddelerin, âletlerin yapısından, içlerindeki
atom, proton kuvvetlerinden haberi bile yokdu. Ne kendinin, ne de kullandığı şeylerin
birçok inceliklerinden haberi olmıyan bir vâsıtaya, bir sebebe yaratıcı denilir
mi? Yaratıcı, bunların en ufağını, en incesini, hepsini bilen, hepsini yapandır ki,
bu da ancak Allahü teâlâdır.
Üniversiteden birkaç diploması bulunan, yeni literatürleri okuyup, çok tecribesi
olan, zekî ve akllı bir fen adamı iyi anlar ki, insan, bütün işlerinde, bütün buluşlarında,
bir vâsıtadan, bir sebebden başka birşey değildir. Her olayı, her reaksiyonu,
her hareketi yapan, her kanûnu idâre eden, yalnız Allahü teâlâdır. İnsan gücünü,
tabî’î kuvvetlerden ayıran biricik şerefli pay, düşünceli, şu’ûrlu olarak vâsıta
olmasıdır. İnsan, Allahü teâlânın yaratmasını, kendi istediği gibi tecellî etdirebilmekdedir.
Allahü teâlâ, insanlara bu şerefli payı ikrâm ederek, diğer mahlûklarından
ayırdığını, onu, böylece, başka mahlûklardan üstün yaratdığını, İsrâ sûresi,
yetmişinci âyetinde beyân buyurmakdadır.
Yaratıcı, yalnız Allahü teâlâdır. Allahdan başkasına, her ne maksadla olursa olsun,
yaratıcı demek küfrdür. (Birgivî vasıyyetnâmesi)nde, (Bir kimse, rızk Allahdandır.
Fekat, kulun da hareket etmesi lâzımdır dese, kâfir olur. Çünki, hareket
de Allahdandır) yazıyor. Ya’nî, hareketi ve işi insan yaratıyor diyen kâfir olur. Bursalı
İsmâ’îl Hakkı hazretleri, (Huccet-ül-bâliga)da diyor ki, (Hakîkatde hâlık ve
râzık Allahü teâlâdır. İnsana hâlık veyâ râzık demek ilhâddır. İnsanın sıfat-i asliyyesi
acz ve iftikardır. Hak teâlânın sıfat-ı zâtiyyesi, kudret ve gınâdır). İnsanlara,
yaratdı, yaratıcı dememeli, Allahü teâlâya mahsûs olan Hâlık ismini, kimse için kullanmamalı
ve ad takmamalıdır. Rahmân ve Rahîm ismleri de böyledir.
Allahü teâlâ, birşeyi yaratmasına, başka şeyleri sebeb yapmışdır. Birşeyin yaratılmasını
istiyen, onun yaratılmasına sebeb olan şeyleri elde etmelidir. Birşeyin
yaratılmasına sebeb olan şeyler arasında insan gücü de varsa, yaratılan şeye (Sun’î
cism) veyâ (Artifisiel) denir. Meselâ, kok kömürü, turyağı sun’î maddedirler.
Maddenin yaratılmasına yarayan sebebler arasında insan gücü bulunmazsa, böyle
yaratılan maddeye (Tabî’î cism) veyâ (Natürel) denir. Tabî’î maddenin meydâna
gelmesine insan gücü karışmazsa da, bunun kullanılacak hâle sokulmasına, insan
gücü de sebeb olmakdadır. Taşkömürü, tereyağı tabî’î maddedirler. Tabî’î maddeler
için tabî’at yaratdı demek ve sun’î maddeler veyâ olaylar için de insan yaratdı
demek, başka sebeblere de yaratıcı demek gibi, câhilce, saçma bir söz olur. Meselâ,
balı arı yaratdı veyâ ışığı elektrik yaratdı demek gibi olur.
Müslimânların yetmişiki sapık fırkasından (Mu’tezile) de, insan kendi işinin hâlıkıdır
dedi. Bunlar, bu yanlış inanışı, âyet-i kerîme ve hadîs-i şerîflerden çıkardıkları
için, kâfir olmuyor ise de, doğrusunu kabûl etmedikleri için, bir müddet Cehennemde
yanacaklardır. Fekat âyetden, hadîsden, dinden, îmândan haberi olmıyanların,
devlet ve saltanat sâhiblerine yaltaklanmak, teveccüh kazanmak için, yaratdın
demeleri küfr olur. Allahü teâlâdan başkasına, yaratdı demek, çok tehlükelidir.
Herşeyi yaratan, yalnız Allahü teâlâdır. Ondan başka yaratıcı yokdur.
Fekat, Allahü teâlânın âdeti şöyledir ki, herşeyi sebeblerle yaratmakdadır. Böylece,
madde âlemine ve sosyal hayâta düzen vermekdedir. Sebebsiz yaratsaydı,
âlemdeki bu nizâm, bu düzen olmazdı. Mikroplar hastalığa, bulutlar yağmura, güneş
hayâta, katalizörler birçok kimyâ reaksiyonlarının hızlanmasına ve hayvanlar,
– 433 – Se’âdet-i Ebediyye 2-F:28