Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

on hidratlı gıdâlar verilir. Sütlü şeyler iyi gelmez. Süt yerine sebze suyu verilir.
Alüminium veyâ Bismütlü hablar verilir. Mikroblu ishâlleri durdurmak için (Siostéran)
drajeleri veyâ (Diyareks) habları kullanılmakda ve iyi gelmekdedir. Bağırsakdaki
zararlı mikrobları öldürmek için (Sülfamisetin) habları çok iyidir.
Sebze suyu, buğday, arpa, kuru fasulye, nohud, mercimek gibi kuru sebzelerden
birinden otuz gramı, üç litre suda, üç sâat kaynatılır. Sonra beş gram tuz konur. Süzülür.
Bir litre kalır ki, bir günde içilir. Malt hulâsası da iyidir.
Mikrobsuz ishâl, iki dürlüdür. I: Madde-i gâita, köpüklü, gazlı, sellüloz parçaları
ve nişasta bulunursa, (Fermantasion)lu Kolopati denir. Bunlara tâze ekmek,
patates, kuru sebze, hamur işi, peynir verilmez. Tatlı da azaltılır. II: Gâita esmer,
çok kokulu, amonyaklı ise, (Pütrefaksion)lu Kolopati denir. Unlu ve şekerli gıdâlar
verilir. Et suyu ve tavası verilmez. Beyâz et ve balık kebabları verilir.
Az bal ve yoğurt verilir. Alkollü, bahârlı, çay, kahve gibi tahrîş ediciler verilmez.
Lahna, karnabahar, domates, kabak, ıspanak gibi sellülozu fazla sebzeler de verilmez.
Salata, kereviz, havuc, enginar verilir. Günlük yumurta, olgun meyvalar ve
komposto verilir. Fermantasiona karşı, kalsium, Bismutlu tozlar verilir. Pütre-faksiona
karşı Bismutlu tozlar iyidir.
Şiddetli ishâlde albüminli su verilir. Bunun için, dört yumurta akı, bir litre suda
çalkalanır. Biraz şeker ve çiçek suyu konur. Karın, pamuklu veyâ yün fanilâ ile
sarılmalıdır. Ağır hâllerde yatmalıdır.
12 — TEVESSÜ’İ Mİ’DE (Mi’de genişlemesi): Boş olduğu zemân küçülmiyen
mi’de demekdir. Mi’deden çalkantı sesleri gelir. Yemeklerden sonra karın şişer.
Geyirme, bol kay, kabz olur. Baş ağrısı yapar.
Günde iki yemek yimelidir. Arada birşey yimemelidir. Gıdâ hacmi en az olmalıdır.
Anormal fermantasyon (mayalanma)lardan sakınmalıdır. O hâlde, az su içmelidir.
Gazoz ve gaz yapan sıvılar içmemelidir. Çiğ sebzeler, salata, çorba, sulu
şeyler, mi’deyi şişiren her şey yasakdır. Kara ve kanlı et, konserve eti yimemelidir.
Yağlı balık, iç yağı, kuyruk yağı, yağsız peynir yimemelidir. Simeko veyâ
Kompensan hablarını çiğnemek, gaza ve ağrıya karşı iyi gelmekdedir.
İyi pişmiş kırmızı ve beyâz et, nişastalı sebze püreleri, az mikdârda pişmiş yeşil
sebze, pişkin kızarmış ekmek, yumurta, şekersiz meyve kompostoları yimelidir.
Açık çay, ıhlamur içilir. Büsbütün susuz kalmak doğru değildir.
Yemek iki dürlü olur: 1- Onbirde ve onsekizde iki kerre yinir. Arada, açlığa dayanamazsa,
çörekle, bisküvi ile bir açık çay içmelidir. 2- Üç sâatde bir hafîf yimekdir.
Öğle ve akşam, biraz kuvvetli olur. Yemek arasında sıcak su içmelidir. Sulu
hiç yinmezse, idrâr yapılamaz. Mafsal (eklem) hastalığı olur.
Yemeklerin mi’dede toplanmaması, ağırlık vermemesi için yemeklerden sonra,
yarım sâat sağ yan üstüne yatmalıdır. Hastahâneye yatırmalıdır.
13 — ASİDLİ DİSPEPSİ: Mi’de salgısının artmasından hâsıl olur. 1940 da
Berlinde onüçüncü olarak basılmış, doktor Domarrusün (Grundriss der inneren
Medizin) kitâbında diyor ki:
Yemeklerden bir iki sâat sonra, mi’dede ağrı, kazıntı, yanma, tazyik hâsıl olur.
Ekşi geğirmeler, ağızda, boğazda yanmalar [kabartılar] olur. Ba’zan, ekşi kusmalar
olur. Mi’dedeki hazm sâatlerce sürer. İdrâr alkali ve ekseriyâ bulanıkdır. Asabî
bozukluk olur ve vegetatif sinirlerin fe’âliyyetleri artar. Spasmik kabz olur. Ekseriyâ
üzüntü, hüzn olur. Mi’de, düodenum ülserinde ve pilor stenozunda [daralmasında]
ve müzmin appendisitde de asitli dispepsi hâsıl olur.
Mi’de ifrâzını artdıran yemeklerden perhîz edilmelidir. Tuzlu, baharlı, şekerli
yemekler, et konserveleri, ateşde, tavada kızartmalar, sirke, ekşi peynir, yoğurt,
ispirtolu içkiler, hubûbât, ham meyvalar, salata, koyu çay, kahve ve ıspanak, çiğ soğan
gibi sebzeler ve tütün, mi’de ifrâzını artdırırlar. Proteinli maddeler fâidelidir.
Süt, bunların en iyisidir. Et, yalnız suda haşlama olarak ve ufak parçalar hâlinde
– 660 –