Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

mesi vâcib değildir. Çünki, seferîdirler.
Şehrde kesenlere, bayram nemâzından sonra kesmek vâcib olur. Nemâzdan evvel
kesmeleri câiz değildir. Üçüncü günü güneş batıncaya kadar kesebilirler. Köylerdeki
hayvan fecrden sonra, bayram nemâzından önce de kesilebilir. Bayramın
birinci günü Mekkede ve Minâda bulunanlara bayram nemâzı kılmak vâcib
değildir.
Her hafta saç, sakal ve bıyık traş etmek, tırnak kesmek, koltuk, kasık temizlemek
sünnet olduğu, Cum’a nemâzı sonunda bildirilmişdi. İbni Âbidîn “rahmetullahi
teâlâ aleyh”, bayram nemâzı sonunda diyor ki, (Zilhicce ayının ilk on günü,
bu sünnetleri gecikdirmemelidir. Hadîs-i şerîfde, (Kurban kesecek kimse, Zilhicce
ayı girince, saçını kesmesin ve tırnak kesmesin!) buyurulması, emr değildir. Bunları,
kurban kesinciye kadar gecikdirmenin müstehab olduğunu göstermekdedir.
Fekat dahâ fazla gecikdirmek ve hele kırk gün uzatmak günâh olur).
Görülüyor ki, kurban kesecek kimsenin, Zilhicce ayının birinci gününden, kurban
kesinciye kadar, saçını, sakalını, bıyığını ve tırnağını kesmemesi müstehabdır.
Fekat vâcib değildir. Bunları kesmesi günâh olmaz ve kurban sevâbı azalmaz. Özr
ile sakal traşı olanın, bu günlerde sakal uzatması fitneye sebeb olur.
Diri kurbanı veyâ parasını sadaka vermek câiz değildir. Sadaka ederse, üçüncü
günün akşamına kadar, ikincisini keser. Bayram kurbanını üçüncü günün akşamına
kadar kesmiyen kimse, kurbanı satın almışsa, canlı olarak kendini veyâ kıymetini
[gümüş veyâ altın olarak] fakîrlere verir. Bayramdan sonra keser ise, etinden
kendi yiyemez. Hepsini fakîrlere dağıtır. Bütün etinin kıymeti canlı kıymetinden
az ise, değer farkını da sadaka verir. Satın almamış ise, orta derece bir kurban
değerini fakîrlere verir. Böylece, cezâdan kurtulur ise de, kurban kesmek sevâbını
kazanamaz.
Satın alırken kusûrlu ise veyâ kesmeğe uygun olarak alınıp sonradan, kesmeğe
mâni’ bir kusûr hâsıl olursa, zengin kimse bir başkasını alıp keser. Adak olan
kurban kusûrlu olursa, zengin de, fakîr de onu keser. Adak ölürse, başka almaları
îcâb etmez. Kurban kesilmeden önce, yününden, sütünden istifâde câiz değildir.
Vaktinden evvel kesip, etinden yimek ve zenginlere yidirmek de halâl değildir. Bunlar
fakîrlere verilir. Bunun için, kurban, arefe günü kesilmez. Bunun etinden kendi
yimesi ve zenginlere yidirmesi halâl olmaz. Şâhidler ile, meşrû’ olarak bayram
olduğu hükm olunup ve bayram nemâzı kılınıp, kurban kesdikden sonra, arefe olduğu
anlaşılırsa, nemâz ve kurban kabûl olur. Ramezân ve bayram aylarının şâhidlerle
meşrû’ olarak anlaşılmadığı yerlerde, kitâbımızın seksendokuzuncu maddesinde
yazılı (Işık usûlü) ile Zilhicce ayının birinci günü ve buradan da onuncu günü,
ya’nî kurban bayramının birinci günü hesâb edilir. Bayramın birinci günü, bu
hesâb ile bulunan gündür. Yâhud, bir gün sonradır. Bir gün evvel olamaz. Çünki,
gökde, ay, doğmadan önce görülemez. İhtiyâtlı hareket etmiş olmak için, kurbanları,
hesâb ile bulunan bayramın ikinci günü kesmelidir. Sevâbı mevtâlara gönderilecek
olanı ise, hesâb ile bulunan birinci günde kesmelidir. Çünki, Arefe günü de
kesilebilir. Kurban kesmiyen müslimân, ölürken, bırakdığı maldan kendi için kurban
kesilmesini, vârisine vasıyyet etmelidir. Vasıyyet edilen kurban, bayram günleri
kesilir. Bunun etinden, kesen kimse, fakîr olsa da yiyemez. Etinin hepsini fakîrlere
vermesi lâzımdır. Vasıyyet etmemiş meyyit için, vârisi veyâ başkaları, her
zemân kendi malından hayvan kesip sevâbını o kimseye hediyye edebilir. Sevâbı,
kesenin olur. Meyyite de hediyye edilir. Bunların etinden, kesen de yiyebilir.
İki kimsenin kurbanı karışırsa, her birinin kendinin sanarak kesdiği, kendi
kurbanı olur. Başkasının koyununu gasb eden veyâ çalan, canlı olan kıymetini sonradan
dahî öderse, kurban etmesi veyâ satması câiz olur. Çünki, kıymeti ödenince,
gasb etdiği zemân mülkü olur. Gasb etmek günâhına ayrıca tevbe gerekir.
Bir gözü görmiyen, topal olup yürüyemiyen, dişlerinin yarısı yok olan, gözünün,
– 326 –