Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

lıma, birini musallat edersen, senin takdîrine râzıyım! Bu malı, benim için mi yaratdın,
yoksa başkası için yaratıp, bende emânet olarak mı bırakdın bilemem) diye
kalbinden geçirmelidir. Bir kimse, kapısını kilidleyip gider ve gelince, eşyânın
çalınmış olduğunu görüp de üzülürse, tevekkül sâhibi olmadığını anlamalıdır.
Fekat, bağırıp çağırmaz, ortalığı, gürültüye boğmazsa, hiç olmazsa, sabr etmek derecesini
kazanır. Eğer şikâyet eder, hırsızı araşdırırsa sabr derecesinden de düşer.
Tevekkül sâhibi olmadığını, sabr edici olmadığını anlayıp da, kendini beğenmekden
vaz geçerse, bu da, hırsızın sebeb olduğu fâide ve kazancıdır.
Süâl — Bu eşyâya muhtâc olmasaydı, kapıyı kilidlemez, bunları saklamazdı. İnsan,
ihtiyâcını gidermek için sakladığı şey çalınınca üzülmemesi elinde midir?
Cevâb — Allahü teâlâ, bu eşyâyı kendine verince, bunların gelmesini, kendi için
hayrlı bilmelidir. Allahü teâlânın verdiği herşeyde, bir hayr vardır demelidir. Bunun
gibi eşyâsının gitmesini de, kendi için hayrlı bilmesi lâzımdır. Allahü teâlânın,
vermesi gibi, alması da hayrlıdır. Verdiği zemân, eşyânın bulunması hayrlı olduğu
gibi, aldığı zemân da, eşyânın bulunmaması hayrlıdır demelidir. Hayrlı olan şeylere
sevinmek lâzımdır. İnsanlar, kendilerine hangi şeyin hayrlı, fâideli olacağını
iyi bilemez. Allahü teâlâ, dahâ iyi bilir. Meselâ, bir hastanın babası, mütehassıs tabîb
ise, babası buna etli, tatlı verince sevinip, iyi olmasaydım, bana bunları vermezdi
der. Babası, etli, tatlı gibi yemekleri vermezse, yine sevinir. Hastalığımı tedâvî
etmek için bunları vermiyor der. Allahü teâlânın da vermesine ve vermemesine
böyle îmân olmadıkca, tevekkül sağlam olamaz.
Tevekkül eden, malı korumakda, altı edebi gözetmelidir:
1) Kapıyı kilidlemeli. Fekat başka tedbîrler almağa uğraşmamalı. Odaları, pencereleri
kilidlememeli, komşulara nöbet bekletmemeli. İş yerlerine bekci, kapıcı
tutmak, tevekkülü bozmaz. Mâlik bin Dînâr “rahmetullahi teâlâ aleyh”, kapısını
ip ile bağlardı. Hayvan girmiyeceğini bilsem, bunu da bağlamam buyururdu.
2) Kıymetli eşyâyı, hırsızı çeken şeyleri evde bulundurmamalı, bir din kardeşinin,
hırsızlık günâhını işlemesine sebeb olmamalıdır. Mugayre, Mâlik bin Dînâra
zekât gönderdi. Alıp tekrâr geri gönderdi. Şeytân, hırsız çalar diye kalbime vesvese
getirdi. Vesvese etmeği ve bir müslimânın hırsızlık etmesine sebeb olmağı istemem
dedi. Ebû Süleymân-i Dârânî “rahmetullahi teâlâ aleyh”, bunu işitince, bu
parayı geri çevirmesi, sôfîlerin kalblerinin za’îf olmasındandır. O, zâhiddir, kalbinde
dünyânın yeri yokdur. Hırsız çalarsa, ona ne zararı olur buyurdu ki, Ebû Süleymânın
bu sözü, görüşünün keskin olduğunu göstermekdedir.
3) Evden çıkarken, şöyle niyyet etmelidir ki; eğer, eşyâmı hırsız çalarsa, onun
olsun, ona halâl olsun! Hırsız belki fakîrdir. Bu eşyâ ile, bir hâcetini giderir. Eğer
zengin ise, bu eşyâ ile gözü doyar da, başkasının malını çalmaz. Benim eşyâm, bir
din kardeşimin cânının yanmasına mâni’ olur. Böyle niyyet etmekle, hem hırsıza,
hem de bütün müslimânlara şefkat etmiş olur. Zâten müslimânlık da, mahlûklara
şefkat etmekden ibâretdir. Böyle niyyet etmekle, Allahü teâlânın kazâ ve kaderi
değişmez. Fekat, eşyâ çalınsa da, çalınmasa da, kendisine, bir lirası için, yediyüz
lira sadaka vermiş gibi sevâb hâsıl olur. Bu niyyet, şuna benzer ki, bir hadîs-i
şerîfde buyuruldu ki, (Bir kimse, âilesi ile buluşdukda, azl eylemez ise, ya’nî çocuk
olmasına mâni’ olmazsa, çocuk olsa da olmasa da, bu kimseye, şehîd oluncıya
kadar cihâd eden bir yeğid sevâbı verilir). Çünki bu kimse, elinden gelebilene
yapışdı. Eğer çocuk cansız olarak dünyâya gelseydi, bu kimseye, işinin sevâbı hâsıl
olurdu.
4) Eşyâ çalınırsa üzülmemeli, malın gitmesinin, kendisi için hayrlı olduğunu bilmelidir.
Eğer halâl ederse, malını aramamalı, geri verirlerse, almamalıdır. Fekat,
geri alırsa, kendi mülküdür. Niyyet etmekle mülkünden çıkmaz. Yalnız tevekkülü
tam yapmak için, geri alınmaz. Abdüllah ibni Ömerin “radıyallahü anhümâ” de-
– 691 –