Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

lâzımdır. O, zemânının bütün fen bilgilerinde de, mütehassıs idi. Bağdâd Üniversitesinin
rektörü idi. O zemânın ikinci dili olan rumcayı iki senede öğrenmiş, eski
Yunân ve Roma felsefesini, fennini incelemiş, yanlışlarını, yüz karalarını kitâblarında
bildirmişdir. Dünyânın döndüğünü, maddenin yapısını, ay, güneş tutulmasının
hesâblarını, dahâ nice teknik ve sosyal bilgileri yazmışdır.
İslâm âlimlerinden biri de, İmâm-ı Rabbânî Ahmed-i Fârûkîdir “rahmetullahi
teâlâ aleyh”. Bunun din bilgilerindeki derinliği ve ictihâd derecesinin yüksekliği,
hele tesavvufdaki, vilâyetdeki kemâli, aklın, idrâkin üstünde olduğunu, dinde
söz sâhibi olanlar, ittifakla söylediği gibi, Amerikada yeni çıkan kitâblar da, bu
se’âdet güneşinin ışıkları ile aydınlanmağa başlamışdır. İmâm-ı Rabbânî “rahmetullahi
aleyh”, zemânının fen bilgilerinde de mütehassıs idi. (Mektûbât)ın birinci
kısmının ikiyüzaltmışaltıncı mektûbunda, (Oğlum Muhammed Ma’sûm “rahmetullahi
teâlâ aleyh”, bugünlerde, (Şerh-ı mevâkıf) kitâbını temâmladı. Derslerinde,
Yunân felsefecilerinin hatâlarını anladı) buyuruyor. Bu kitâb, islâm medreselerinin,
yüksek [Üniversite] kısmında son zemânlara kadar okutulan bir fen kitâbıdır.
Kâdî Adûd yazmış, seyyid şerîf Alî Cürcânî “rahmetullahi teâlâ aleyhimâ”
şerh etmişdir. Bin sahîfe kadar olup, o zemânın fen bilgilerini anlatmakdadır.
Kitâb, altı mevkıfe ayrılmış olup, her birinde mersadlar vardır. Dördüncü mevkıf,
birinci mersad üçüncü kısm, ikinci maksadda yer küresinin yuvarlak olduğunu, altıncı
maksadda da, batıdan doğuya doğru döndüğünü isbât etmekde, atomu, maddenin
çeşidli hâllerini, kuvvetleri ve psikolojik olayları bildirmekdedir.
Avrupalılar, fen bilgilerinin çoğunu ve hepsinin temelini islâm kitâblarından aldı.
Avrupalılar, dünyâ tepsi gibi düz, etrâfı dıvar çevrili zan ederken, müslimânlar
yer küresinin yuvarlak olup döndüğünü buldular. (Şerh-i mevâkıf) ve (Ma’rifetnâme)
kitâbları, bunu uzun yazmakdadır. Mûsul ve Diyâr-ı Bekr arasındaki Sincâr
sahrâsında, meridyenin uzunluğunu ölçdüler ve bugünkü gibi buldular. 581 [m.
1185] de vefât eden Nûr-üd-dîn Batrûcî “rahmetullahi teâlâ aleyh”, Endülüs İslâm
Üniversitesinde astronomi profesörü idi. (El-hayât) kitâbında bugünkü astronomiyi
yazmakdadır. Galile, Kopernik, Newton, dünyânın döndüğünü müslimân
kitâblarından öğrenip söyleyince, bu sözleri suç sayıldı. Galile, papaslar tarafından
muhâkeme edilip habs olundu. Tanzîmâta kadar medreselerde fen dersleri okutuluyordu.
Aydın din adamları yetişiyordu. Dünyâya önderlik ediyorlardı. Fen dersleri
kaldırılınca, keşfler, buluşlar da durdu. Batı, doğuyu geçmeğe başladı.
Bugün, dînimizi, o büyük âlimlerin kitâblarından okuyup, öğreneceğiz! Din bilgileri,
Ehl-i sünnet âlimlerinden veyâ bunların kitâblarından öğrenilir. Keşf ile, ilhâm
ile, ilm elde edilmez. Bunların kitâblarını okuyan, hem ilm öğrenir, hem de
kalbleri temizlenir.
İnsânların, sıhhatli, sağlam ve râhat, neş’eli yaşamalarına ve âhıretde sonsuz
se’âdete kavuşmalarına sebeb olan fâideli şeylere (Ni’met) denir. Allahü teâlâ, çok
merhametli olduğu için, kullarına lâzım olan bütün ni’metleri yaratdı. Bunlardan nasıl
istifâde edileceğini, nasıl kullanacağımızı, Peygamberleri ile gönderdiği kitâblarında
bildirdi. Bu bilgilere (Din) ve (Ahkâm-ı islâmiyye) denir. Müslimân olsun, kâfir
olsun, herhangi bir insan, bu kitâblara uygun yaşarsa, dünyâda râhat ve huzûr içinde
olur. Meselâ, bir eczâhânede yüzlerce fâideli ilâc vardır. Her ilâcın kutusunda târifnâmesi
vardır. İlâcı, târifeye uygun kullanan, fâidesini görür. Târifeye uymayan
ilâcdan zarar görür. Kur’ân-ı kerîme uygun yaşayan da ni’metlerden fâide görür.
Dünyâda ve âhıretde se’âdete kavuşmak, râhat ve neşeli yaşamak için müslimân
olmak lâzımdır. Îmânı olan ve ahkâm-ı islâmiyyeye uyan, ya’nî harâmlardan sakınıp
ve ibâdetlerini yapan kimseye, müslimân denir. Îmân, belli altı şeye ve bütün
emr ve yasakların hepsine inanmak demekdir. Allahü teâlâ hakîkî müslimândan
râzı olur. Onu sever. Hakîkî müslimân olmak için, Ehl-i sünnet âlimlerinin bildirdikleri
gibi îmân etmek ve ibâdetlerini doğru ve (İhlâs) ile yapmak lâzımdır. Al-
– 1048 –