Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

[ya’nî Dürzîlerin] kesdikleri yinilmez. Kesenin nasıl kimse olduğunu araşdırıp anlamak
şart değildir. Besmele kasden terk edilirse, hanefîde harâm, şâfi’îde halâl olur.
(Cevhere)de diyor ki, (Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem”, hacca giderken
yüz kurbanlık deve götürdü. Altmışüçünü kendi kesdi. Sonra bıçağı hazret-i Alîye
verdi. Geri kalanı O kesdi).
Kurban etini, kesen de yiyebilir. Fakîr olsun, zengin olsun, herkese ve zimmîye
de verebilir. Etin üçde birini evine, üçde birini komşulara, gerisini fakîrlere vermek
müstehabdır. Hepsini fakîrlere sadaka vermek veyâ kendi evine bırakmak da
olur. Zimmî olan kâfire de vermek câiz olduğu (Hindiyye) ve (Behcet-ül-fetâvâ)da
yazılıdır. Derisi nemâz kılan fakîre verilir. Ne olduğu bilinmiyen kimselere verilmez.
Veyâ evde kullanılır. Yâhud devâmlı kullanılacak birşey karşılığı verilir.
Tükenen birşey veyâ para karşılığı satılmaz. Derisi, eti satılırsa, parası fakîre sadaka
verilir. Kesene, ücreti olarak da deri ve et verilemez. Kurbanın ve her hayvan
etinin yedi yerini yimek harâmdır. Bunlar, akan kan, bevl âleti [zekeri], hayaları
[koç yumurtası diye satılmakdadır], bezleri [guddeleri], safra kesesi, dişi hayvanın
önü ve bevl kesesi [mesâne]dir.
(Hindiyye)de diyor ki, (Zekât-ı şer’î, ihtiyârî ve zarûrî olmak üzere ikiye ayrılır:
İhtiyârî zekât, deveyi nahr etmek, diğer ehlî hayvanları zebh etmek demekdir. Zarûrî
zekât, av hayvanlarını cerh etmek, herhangi yerinden yaralıyarak öldürmekdir.
Zebh ederken veyâ ava, ok, mermî, tazı köpeği gönderirken, Allahü teâlânın ismini
söylemek lâzımdır. Arabî bildiği hâlde dahî, başka lisân ile söylemek câizdir. Bir
hayvana söylenen tekbîr ile başka hayvan kesilemez. Zekât-ı şer’î ile öldürülen hayvan
temiz olur. Yimesi halâl ise, yinir. Değil ise, başka sûretle istifâde edilebilir.
Bir kimse, kendi koyununu başkası için kurban ederse, o emr etse de, etmese
de câiz olmaz. Çünki, başkası için, onun, mülkü olan hayvan kurban edilebilir. Bu
kimsenin, kendi hayvanını başkasına veyâ onun vekîline hediyye etmesi, onların
da kabz etmesi, ya’nî teslîm alması, sonra bunu vekîl ederek geri verip kesdirmeleri
lâzımdır. Başkasının hayvanını ondan habersiz, onun için kurban etmek câizdir.
Başkasının hayvanını, ondan iznsiz, kendi için kurban eden, sonra kıymetini
öderse, câiz olur. Sâhibi kıymetini kabûl etmeyip, kesilmiş hayvanı alırsa, sâhibi
için kurban edilmiş olur. Emânet, âriyet veyâ kirâ olarak elinde bulunan hayvanı
kurban etmek, hiçbir sûretle câiz değildir). Mermî av hayvanını çarparak öldürürse
veyâ taş, sopa ile vurup öldürülürse, yinmez. Çünki, kan akması lâzımdır.
Kurban satın alınırken (Bayram günü kesmesi vâcib olan kurbanı almağa) niyyet
etmelidir. Bunu keserken, tekrâr niyyet etmesi şart değildir. Bu aldığı hayvanı
kurban etmesi şart değildir. Fekat, keseceğinin kıymeti bundan az olmamalıdır.
Satın alırken, hiç niyyet etmese de olur. Fekat, bunu keserken veyâ kesecek olanı
vekîl ederken niyyet etmelidir. Kurbanını bir hayr cem’iyyetine hediyye etmek
istiyen kimse, kurbanını veyâ parasını götürüp, bu işle vazîfeli me’mûra teslîm ederken,
(Allah rızâsı için, bayram veyâ nezr kurbanımı kesmeğe ve dilediğine kesdirmeğe
ve etini ve derisini dilediğine vermeğe seni vekîl etdim) demelidir. Me’mûr,
gelen veyâ kendi satın alacağı kurbana bir numara bağlar. Bu numarayı ve kurban
sâhibinin ismini deftere yazar. Kesilirken, sâhiblerinin ismini söyliyerek kasabları
vekîl eder. Etleri dilediği kimselere ve derileri bir fakîr vazîfeliye verir. Bu fakîr,
derilerin kıymeti ile, nisâb mikdârına mâlik olmadan evvel, elindekileri toptan,
dilediğine hediyye eder. Bu da satar. Paraları arzû edilen yere verilir. Fakîrin,
kendisine verilen derileri satması veyâ hediyye etmesi câizdir.
Birkaç koyun keserse, hepsi kurban olur. Yâhud, eti çok olanı kurban, diğerleri
nâfile olduğu dahâ doğrudur.
Kurban nisâbına mâlik olmıyan fakîr, kendi malı olan hayvanını kurban etmeği
niyyet ederse veyâ kurban niyyeti olmıyarak hayvanı bayramda satın alıp, sonra
kurban etmeği niyyet ederse, yâhud kurban niyyeti ile bayramdan evvel satın
– 328 –