Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

için, harâm olduğu açıkca bildirilmiş olmalı veyâ harâm olduğu kolay anlaşılmalıdır.
Tütün, açıkca harâm edilmemişdir. Harâm olduğunu anlamak için de şimdi
de müctehid yokdur. Eski müctehidlerin de, tütün için bir sözü yokdur. Müctehid
olmıyanların, halâl veyâ harâm demesinin bir kıymeti olmaz. O hâlde tütün içmek,
aslı üzere mubâhdır, halâldir. Tehlükeli diyenler ise, dahâ yukarda bildirilen sebebleri
göz önünde tutmuşlardır. Tehlükeli diyenler, belki dahâ haklıdır. Çünki,
bu sebeblerden birkaçı yanlış olsa bile, şübheden kurtulmaz. Hepsi bir araya gelince,
kuvvetlenmiş olur. Şimdi müctehid kalmadı demek de, şübhelidir. Mutlak
müctehid yok ise de, ictihâdları karşılaşdırabilecek (Mes’elelerde müctehid) şimdi
belki vardır. Eski müctehidler, tütün için birşey bildirmedi ise de, tütün, onların
açık bildirdiği karârlardan birine bağlanabilir. Müctehid olmıyan âlimler, bu
işi yapabilir. Tütün içmek, nihâyet şübheli kalmakdadır. Şübheliler ise, harâm olur.
Hadîs-i şerîfde, (Şübheli şeyleri yapan, harâm da işler) buyuruldu. Mubâh veyâ tehlükeli
olan şeyi de çok yapmamak lâzımdır. Tütüne tehlükeli demek insâf olur. Mubâhlara
fazla dalmak da, küçük günâh olur. Tütüne, aslında halâl desek bile, insan
buna alışıyor. Mubâhlar için de, kıyâmetde hesâb vardır. Tütünü en çok fâsıklar
içiyor. Başkaları, bunlardan görerek alışıyor. İhtiyâtlı davranmak her yerde iyidir.
Binüçyüzkırkyedinci sahîfede diyor ki: Hadîs-i şerîfde, (Soğan, sarmısak yiyen,
mescidimize gelmesin!) buyuruldu. Çünki, melekler pis kokudan incinir. Pırasa gibi
pis kokulu şeyleri yiyenler ve cüzzâm, baras hastaları, yarası kokanlar, üzeri balık,
et kokanlar da böyledir. Bunlar mescide sokulmaz. Mescide giderken çiğ soğan,
sarmısak yimek, tenzîhen mekrûhdur. Pişmiş yimek mekrûh değildir. İlâc olarak
yimek câizdir. (Yahyâ efendi fetvâsı), tütünü içmek de bunun için mekrûh olur
dedi. Sâlih olan kimse, bu hadîs-i şerîfden korkarak tütün içmez. (Berîka) kitâbından
terceme burada temâm oldu.
(Hadîka)nın [1290] hicrî senesi İstanbul baskısı, yüzkırküçüncü sahîfesinde
diyor ki, (Un eleği ve kaşık gibi şeyler zemân-ı se’âdetde yok idi. Sonradan meydâna
çıkdılar. Böyle, Allahü teâlâya ibâdet etmek ve sevâb kazanmak niyyeti olmaksızın
meydâna çıkarılan şeylere, (Âdetde bid’at) denir. Bunlar, hadîs-i şerîfde
dalâlet, sapıklık olarak bildirilmiş olan bid’atlerden değildirler. Bunları yapanlara
cezâ verilmiyecekdir. Vera’ sâhiblerinin yapmaması dahâ iyi olur. Erkeklerin
fazla yiyerek yağ bağlaması da böyledir. İmâm-ı Münâvî, (Câmi’-us-sagîr)
şerhinde, kıyâmet alâmetlerinden biri, erkeklerin yağlanmasıdır dedi. Âdetde
bid’atlerden biri de, tütün ve kahve içmekdir. Zemânımızda iyi kötü her insan bunları
kullanmakdadır. Bunlar için çeşidli şeyler söyleniyor ise de, sözün doğrusu, ikisine
de harâm ve mekrûh dedirtecek bir sebeb yokdur. Her ikisi de, (Âdetde
bid’at)dir. Herhangi bir sebeb göstererek bunlara harâm diyen kimse, âdetde
bid’at olan şeye harâm demiş olur. Âdetde bid’ate harâm denilemiyeceğini, cumhûr-i
ulemâ bildirmişdir. Sultânın emr ve yasak etmesine gelince, bunlar, Allahü
teâlânın emr ve yasaklarına uygun olursa, itâ’at vâcib olur. Kendi düşüncesi, görüşü
ile olana itâ’at vâcib değildir. Resûlullahın “sallallahü aleyhi ve sellem” bütün
emr ve yasakları, Allahü teâlânın emr ve yasaklarına uygun idi. Kendiliğinden
birşey bildirmedi. Böyle olmasaydı, Onun her sözüne itâ’at vâcib olmazdı. Sultânın,
kendi aklı, düşüncesi ile verdiği emre itâ’at da, elbette vâcib olmaz. Ancak,
emri veren, zulm, işkence yaparsa, milleti sıkışdırırsa, onun şerrinden, öldürmesinden
korkan kimsenin, hele kan dökücü başkanın böyle mubâhları yasaklamasına
itâ’at etmesi vâcib olur. Çünki, bir müslimânın kendini tehlükeye sokması câiz
değildir. İşte, böyle yasaklandığı zemân, kahve, sigara içmemek vâcib olur. Fekat,
yine, harâm veyâ mekrûh oldukları için değil, kanını, ırzını kurtarmak için içmemeğe
niyyet etmek lâzımdır. Ülül-emre itâ’at demek, müslimân olan âmirlerin,
hak üzere olan emr ve yasaklarına uymak demekdir).
– 631 –