Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

sıl olan ilk yeni çekirdek de, beta radioaktif şuâ’ları neşr ediyor. Bu keşfler Almanyada
yapıldı ise de, fen adamları Amerikada toplanarak, ilk atom bombası orada
yapıldı. Uranium cinsleri içinde parçalanabilen çekirdekler, binde yedi kadar az
bulunuyor ve bunlara uran 235 ismi veriliyor. Bir kilo uran 235, bir sâniyenin milyonda
biri kadar az zemânda parçalanarak, bir gram kadarı kudret hâline dönüyor.
Ya’nî yirmibin kerre milyon (kilo kalori) hâsıl ediyor. Bu sûretle uran bombası
yapıldı. [Hâlbuki, bir watt elektrik gücünden 0.24 küçük kalori hâsıl olmakdadır.]
Uran 235 çekirdeklerinin zincirleme parçalanmağa başlaması için, hâricden
nötronlarla çekirdeğine vurmağa hâcet yokdur. Uranium, radioaktif olduğundan,
nötron da saçmakdadır. Bereket versin ki, çekirdeği parçalanabilen uran
235 cinsi, erdımızda sâf bulunmadığı için ve saçılan nötronların sür’ati pek fazla
olup, diğer çekirdeklere girmeden uzaklaşdıkları için, kendiliklerinden patlamıyor.
Demek ki, bomba yapmak için, sâf uran 235 elde etmek lâzımdır ve sâniyede ikibin
kilometre sür’atle uçan nötronların komşu çekirdeklere tesâdüf edebilmesi için,
uran 235 sathı, asgarî bir mikdârdan az olmamalıdır. O hâlde, iki küçük sâf uran
235 parçası yan yana getirilirse (asgarî boy) hâsıl olup, hemen ânî olarak zincirleme
parçalanabilir. Bu asgarî boy için elli kilo sâf uran 235 lâzımdır [ki üç litre kadardır].
İlk atom bombasında, üstüvâne şeklinde sâf bir uran 235, bombada bulunan
bir topla, ikinci uran 235 parçasında bulunan aynı boydaki delik içine atıldı ve
elli gram kadar kudret, ya’nî bir milyon kerre milyon kilo kalori, milyonda bir sâniyede
meydâna geldi. Bu bomba ilk olarak [1945] de Japonyada Hiroşima şehrine
atılarak, yetmişbin insanın ölümüne, bu kadar da yaralanmasına veyâ sakat kalmasına
sebeb oldu.
İkinci atom bombası, plutonium bombasıdır. Bunun için, grafit kömüründen, kalın
bir levhada açılan üstüvâne [silindir] şeklindeki boşluklara, sâf olmıyan uran
üstüvânecikleri yerleşdirilir. Buna, (uran pili) ismi verilmişdir. Kömür tabakası,
nötronların sür’atini azaltıyor. Uraniumdan çıkan nötronlar, yavaşladığından,
diğer çekirdeklere girebiliyor ve uran 235 çekirdeklerini parçalıyarak, yeni nötronlar
saçıldığı gibi, âdî uranium çekirdekleri de, bir sıra değişmeden sonra, plutonium
atomu çekirdeği hâline dönüyor ki bu da, uran 235 gibi, bir nötron girmesi ile
ikiye bölünebilmekdedir ve müdhiş kuvvet meydâna getirir. Meydâna gelen plutoniumlar,
diğer maddelerden, kimyâ usûlleri ile kolayca ayrılarak, asgarî boyu iki
litrelik bombaları yapıldı ve ilk olarak [1945] de Japonyada Nagazâki şehrine
atıldı. Her iki bomba patlayınca, ölüm şuâ’ları neşr ediyor ve etrâfdaki hava, milyonlarca
derece ısınıyor ve büyük bir tazyîk dalgası hâsıl oluyor. Ya’nî bomba patlayınca,
müdhiş yakma ve yıkma te’sîri derhâl görülüyor. Gamma şuâ’ları da, insanları
birkaç hafta sonra öldürüyor. Etrâfa yayılan plutonium zerreleri ise, radioaktif
zehrlenmesini aylarca icrâ ediyor. Japonyaya atılan iki atom bombasından
ölenlerin sayısı kesin bilinemedi. Yirmiyedisi Amerikan ve kırkdokuzu Japon
olan dokuzyüzaltmışaltı kişinin onbeş sene çalışarak anladığına göre Hiroşimada
yüzkırkdörtbin, Nagazâkide ellibirbin beşyüzyetmiş kişi ölmüşdür.
İkinci Cihân Harbinden sonra, atom çekirdeğinin parçalanmasından meydâna
gelen kuvvetden istifâde ederek, yeni silâhlar yapıldı. Bu sûretle atom torpilleri,
roketleri ve güdümlü mermîleri, atom topu mermîsi ve mayınları meydâna geldi.
Atom silâhları patlayınca, hemen şiddetli bir rüzgâr etrâfa yayılıyor. Bu rüzgâr
beş sâniye sürüyor. Sonra etrâfdan buraya, ikinci bir rüzgâr hâsıl oluyor. Bu rüzgârlar,
binâları, ağaçları yıkıyor. Ancak kuvvetli çelik çerçevelerle takviye edilmiş
beton binâlar, bunlara dayanabiliyor. Gamma şuâ’ları, kandaki ak yuvarları [lökositleri]
tahrîb edip, al yuvarların [hematilerin] üremesini men’ ediyor. Hiroşimada
bu şuâ’larla dokuzbin kişi ölmüşdür ki, bu mikdâr, tekmil zâyi’âtın [% 15]
i kadardır. Patladığı yerden i’tibâren birkaç kilometreye kadar şiddetli te’sîri var-
– 561 – Se’âdet-i Ebediyye 2-F:36