Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

[kompres] konur. İnsan kanının (Gamma globülin) maddesi, sârî hastalıklar ve allerji
hâlleri için aşı olarak kullanılmakdadır. Her yirmi günde bir yalnız adeleye yapılır.
Çiçek aşısı 4 ile 12 ay arasında yapılmalıdır. Aşıdan 4 gün sonra kızartı (Papule),
altıncı günde kabarcık (Vésicule), 8-11 inci günlerde kayh, cerâhatlanma
(Pustule) ve ateş, bezlerin şişmesi (adénite) ve onbeşinci günde kabuk hâsıl olur.
Ateşin artmaması için, çiçek aşısını yaz aylarında yapmamalıdır. Kabuk 21 inci günde
düşer. Yedi ve yirmibir yaşlarında ve salgın zemânlarında tekrâr aşılanmalıdır.
Ekzemalı kimselere ve lösemiklerde çiçek aşısı yapılmamalıdır. Çiçek aşısı 1176
[m. 1762] de müslimân türkler tarafından keşf edildi. 1211 [m. 1796] de Jenner bu
aşıyı avrupaya götürdü. Haksız olarak çiçek aşısını bulan kimse ünvânını aldı.
25 — EKZEMA: Kaşıntılı, kanlı deri yarasıdır. Sulu veyâ kuru olur. Çabuk veyâ
yavaş meydâna gelir. Deri kızarır. Su, cerâhat akar. Kabuklanır. Bir yerde olur
veyâ bütün deriyi kaplıyabilir. Hazm bozulur. Kısa ateş yapar. Çok acı kaşınabilir.
Bedenin her yerinde olabilir. Hastanın allerjisi ve allerjiye sebeb olan şey aranmalı,
bunlar yok edilmelidir. Yapılan testlerle kat’î teşhîs elde edilememekdedir.
Soğukdan korunmalıdır. Rivanol bindebir eriyiği ile ıslatılmış bez sarmalıdır.
Su temâs etmemelidir. Mi’de ve bağırsak zarlarından zehrlenmeyi önliyecek perhîz
yapmalıdır. Mi’de-bağırsak zarları ile, dış derimiz arasında, sıkı bağlılık vardır.
Mi’de ve bağırsakdaki bozukluklar, dış derideki gösterileri ile tanınabilmekdedir.
O hâlde, ekzema, sivilce, kaşıntı, sedef hastalığı, deri yağlanması, çıban prürigo (kaşıntılı
kabarcıklar), deri kaşınması, kurdeşen ve baras gibi cild hastalıklarında, sindirim
yollarından biraz zehrlenme yapabilecek gıdâlar yasak edilmelidir. Mi’dede,
bozuk asidler meydâna gelmesine sebeb olacak gıdâlar da yimemelidir. Çok
kimseler, balık, çilek ve harâm olan midye gibi maddelere karşı hassâs olur. Böyle
şeyler verilmemelidir. Yavaş yavaş ve iyi çiğnemelidir. Yağsız, kızarmış et, piliç
kebabı, patates, hamur işi, pirinç, yağsız pişmelidir. Sebze yağsız pişmeli, yirken
tâze tereyağı koymalıdır. Pişmiş veyâ çok olgun meyve yimelidir. Yağlı ve yağda
kızarmış vermemelidir. Lahna, bahârât, salça, turşu, mayalı peynir, çikolata, alkollü
içkiler yasakdır. (Anti-histaminique) hablar, tedâvîye yardımcı olmakdadır.
Onbinde bir permanganatlı su ile yıkamalıdır. Kunfüz, ya’nî kirpi eti yimenin
yukarıda yazılı cild hastalıklarına ve gelincik, ya’nî fil hastalığına iyi geldiği, (Hayâtül-hayvân)
kitâbında yazılıdır. Hanefî ve hanbelî mezheblerinde kirpi yimek harâmdır.
Hasta, diğer iki mezhebden birini taklîd ederek yiyebilir. Kirpi suya konur.
Başını sudan çıkarınca boynu kesilir.
26 — MİGREN (Yarım baş ağrısı): Za’fiyyetden ileri gelir. En çok, sinirleri, hücre
sindirimi za’îf olanlarda görülür. Başın yarısı şiddetli ağrır. İştihâsızlık, kay ve
kabz olur. Ağrı durunca hiçbir şey yokdur. Gıdâların parçalanmasından hâsıl
olan zehrleri dışarı atamaz.
Ba’zı insanlarda, yumurta, süt, balık, peynir ve ba’zı gıdâlardan birine karşı anaflaksi,
hassâsiyyet vardır. Bunu yiyince baş ağrısı ve öteki alâmetleri hâsıl olur. Albüminli
gıdâlar yasakdır. Üç yemekden bir sâat önce yarım gram pepton vermelidir.
Albümine karşı anaflaksiyi önler. Deriyi hergün ılık su ile uğmalı, haftada iki
kerre ılık su ile hamâm yapmalıdır.
Hazmsızlığı önlemelidir. En iyisi, sebze perhîzi yapmakdır. Sebze çorbası, püresi
vermelidir. İyi pişmiş kırmızı et veyâ suyu verilebilir. Beyin, paça verilmez. Yağsız
balık, meyve yimelidir. İyi pişmiş kızarmış ekmek, az yimelidir.
Yasak olanlar - Yumurta, turşular, av hayvanı, hamur işi, salata, peynir, çörek,
kızartmalar, bahârât, kaymak ve tereyağı yasakdır. Süt, çok def’a, iyi gelmez.
Kahve, çay, alkollü meşrûbât vermemelidir. Deri altına (Histamine) yapılması, birçok
hastaya iyi gelmekdedir. Kalsium bileşikleri tedâvîye yardımcı olmakdadır. Bellergal
habları da iyi gelmekdedir.
– 668 –