Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

Bu farzları yapan olmazsa, haber alıp da gelmiyenlerin hepsi günâha girer, fâsık
olurlar. Bu farzları vazîfe bilmiyenin, ehemmiyyet vermiyenin îmânı gider, mürted
olur.] Çocuğun yıkaması da câizdir. Kâfir, yıkanmaz. Bir beze sarılıp, gömülür.
Kadın bulunmadığı zemân, kadını erkek yıkayamaz. Fekat, cenâze başdan ayağa
örtülü olarak, akrabâsı, akrabâ yoksa, başkası, eline bez sararak, elini örtü altına
sokup, teyemmüm yapdırır. Çünki, ölünün avreti, dirinin avreti gibidir. Bakması
harâm olan yere dokunmak da, harâmdır. Dahâ iyisi, çocuğa öğretilip, yıkatılır.
Serîr, göbeğe kadar yüksek ve az eğik olmalıdır. Su, pek sıcak olmamalı, tuzlu
olmalıdır. Serin ve tuzlu su, çürümeği gecikdirir. Meyyit, çocuk da olsa, önce abdest
aldırılır. Fekat, ağzına, burnuna su verilmeyip, bez ile temizlenir. Ağzına su
kaçarsa çabuk çürümesine sebeb olur. Önce yüzü yıkanır. Sonra kolları yıkanıp,
başı, kulakları ve ensesi mesh edilir ve ayakları yıkanır. Sedr ağacı yaprağı veyâ
çevgen, ya’nî sabun otu ile kaynatılıp ılıtılmış veyâ kâfûr (Camphre) denilen beyâz,
kokulu şey konmuş su ile, bunlar yok ise, yalnız su dökerek, başı ve sakalı, hatmi
veyâ sabun ile yıkanır. Sonra sol yanına çevrilip, sağ yanına su dökülür. Su, teneşir
tahtasına değen yerlerine kadar akıtılmalıdır. Sonra, sağ yanına yatırılıp, sol
tarafına, omuzdan ayağa kadar su dökülür. Sonra oturtulup, karnı hafîfce basdırılır.
Birşey çıkarsa, yıkanır [ya’nî su döküp giderilir]. Sonra sol yanına yatırıp, sağ
yanı tekrâr yıkanır [ya’nî omuzdan ayağa kadar su dökülür]. Böylece sünnete
uygun, ya’nî üç kerre yıkanmış olur. Her yan yıkanırken, üç def’a su dökülür.
Hasta, cünüb olarak vefât ederse, yine bir kerre yıkanır. Yıkandıkdan sonra, abdesti
bozan şeyler çıkarsa, tekrâr yıkanmaz ve abdest aldırılmaz. Yalnız çıkan şeyler,
su dökerek giderilir. Meyyiti yıkarken niyyet etmek sünnetdir. Niyyetsiz, temiz
olur ise de, farz sâkıt olmaz.
Meleklerin ve cinnin yıkadığı anlaşılırsa, yine yıkanır. Yıkama yerine, yıkayandan
ve yardımcıdan başkası girmez. Yıkayanlar, emîn kimse olmalıdır. Cenâzede
gördüğü se’âdet alâmetlerini söyler, şekâvet alâmetlerini söylemez. Meyyitin aybını
açığa çıkarmaz. Velî içeri girebilir.
Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem” efendimizi, Abbâsın oğlu Fadl ile Alî
“radıyallahü anhüm” yıkadı. Üsâme “radıyallahü anh” su döküyordu. Abbâs “radıyallahü
anh” girip çıkıyordu.
Cânlıya eziyyet veren şey, ölüye de verir. Bunun için, çok soğuk ve çok sıcak su
ile yıkanmaz. [Kokmaması için buzhâneye de konmaz. Kokmaması için, çabuk gömmeli,
yolcu gelecek diye bekletmemelidir.] Zemzem suyu ile yıkamak câiz değildir.
Saçları dökülürse, kefeni içine konur. Çünki, insanın her parçası muhteremdir,
gömülür. Diri insandan düşen ve kesilen tırnakları, saçları ve dişleri de defn
etmek sünnetdir.
Yıkandıkdan sonra, teneşir üzerinde, bez ile kurulanır. Saçları ve sakalı arasına,
hanût denilen kokulu şeylerin karışımı veyâ kâfûrî konur. Safran koymak
mekrûhdur. Secde etdiği uzvlarına [alnına, burnuna, dizlerine, el, ayak parmaklarına],
kâfûrî serpilmiş pamuk konur.
Meyyitin saçlarını taramak, saç, sakal, bıyık ve tırnaklarını kesmek, Hanefî mezhebinde
câiz değildir. Ağzı, burnu, kulağı deliğine, gözlere pamuk koymak câizdir.
Hanefî mezhebinde, kadını, efendisi yıkayamaz ve dokunamaz. Çünki, kadın
ölünce, nikâh hemen bozulur. Bakması, câizdir. Kadını, zevci yıkaması, diğer üç
mezhebde câizdir. Kadının, zevcini yıkaması, Hanefîde de câizdir. Çünki, zevcin
vefâtından sonra, nikâh, iddet bitinceye kadar [dört ay] devâm eder. Kadını erkek,
erkeği kadın yıkayamaz. Eline bez sarıp teyemmüm yapar. Teyemmüm yapan
– 995 –