Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

okuyunuz demekdir. Bu da, tecvîd ilmine uyarak okumakla olur. Yoksa, harfleri,
kelimeleri değişdirerek ma’nâyı, nazmı bozarak tegannî etmek sözbirliği ile harâmdır.
Kur’ân-ı kerîmi ve ezânı tercî’ ile okumak, hadîs-i şerîf ile men’ edildi. Tercî’,
sesi yükseltip alçaltarak okumakdır. Böyle okunanı dinlemek de harâmdır].
Vaktinden önce tegannî ile okunan ve arabî olmıyan ve cünübün, kadının okuduğu
ezânı duyan da söylemez. Bir ezânı işitip söyliyen kimse, başka yerde okunan
ezânları duyunca artık söylemez. (Hayye alâ)ları duyunca bunları söylemeyip
(Lâ havle ve lâ kuvvete illâ billâh) der. Ezândan sonra, salevât getirilir. Sonra ezân
düâsı okunur. Ezân düâsı (İslâm Ahlâkı) kitâbında yazılıdır. İkinci (Eşhedü enne
Muhammeden resûlullah) söyleyince, iki baş parmağın tırnaklarını öpdükden
sonra, iki göz üzerine sürmek müstehabdır. Bunu bildiren hadîs-i şerîf, (Merâkılfelâh)ın
Tahtâvî hâşiyesinde yazılı ise de, (İbni Âbidîn) “rahmetullahi teâlâ aleyhimâ”
bu hadîsin za’îf olduğunu bildirdiği gibi, (Hazînet-ül-meârif) 99. cu sahîfede
de yazılıdır. İkâmetde böyle yapılmaz. İkâmeti işitenin tekrâr etmesi sünnet değil,
müstehabdır. İkâmet okunurken câmi’e giren kimse, oturur, ayakda beklemez.
Müezzin efendi, (hayye-alelfelâh) derken, herkesle berâber kalkar.
İbni Âbidîn nemâzın sünnetlerinde buyuruyor ki, imâmın nemâza dururken ve
rüknden rükne geçerken ve selâm verirken, cemâ’at işitecek kadar, sesini yükseltmesi
sünnetdir. Dahâ fazla yükseltmesi mekrûhdur. İmâm, nemâza başlamak
için, tekbîr getirmeli, cemâ’ate duyurmağı düşünmemelidir. Aksi takdîrde nemâzı
sahîh olmaz. Cemâ’atin hepsi, imâmı işitmediği zemân, müezzinin de herkese
duyuracak kadar, sesini yükseltmesi müstehab olur. Müezzin de nemâza başlamağı
düşünmeyip, yalnız cemâ’ate duyurmak için bağırırsa, nemâzı sahîh olmadığı
gibi, imâmı duymayıp, yalnız bu müezzinin sesi ile nemâza duranların nemâzı
da sahîh olmaz. Çünki, nemâzı kılmıyan birine uymuş olurlar. Cemâ’ate duyuracak
kadardan dahâ yüksek bağırmak, müezzin için de, mekrûhdur. Dört mezheb
âlimleri sözbirliği ile bildiriyor ki, cemâ’atin hepsi, imâmın sesini duyarken, müezzinin
de tekbîr getirmesi, mekrûhdur ve çirkin bid’atdir. Hattâ (Bahr-ül-fetâvâ)da
ve (Feth-ul-kadîr)de ve (Miftâh-ul-Cennet ilm-i hâli) kenârındaki (Üstüvânî) risâlesinin
sonuna doğru diyor ki, (Küçük mescidlerde, imâmın tekbîri işitilirken,
müezzin yüksek sesle tekbîr getirirse, nemâzı bozulur.)
[Sesi lüzûmundan fazla yükseltmek günâh olduğu gibi, ho-parlörden çıkan,
imâmın ve müezzinin sesi değildir. Bunların sesi elektrik ve miknâtis hâline dönüyor.
Bu elektrik ve miknâtisin hâsıl etdiği ses duyuluyor. Aynı nemâzı kılan kimsenin
sesine uymak şartdır. Aynı nemâzı kılmıyan başka bir kimseden ve bir âletden
çıkan sese uyanların nemâzları sahîh olmaz. (Redd-ül-muhtâr) kitâbı, birinci
cild, beşyüzonyedinci sahîfede (Hâfızın sesi, dağlarda, çöllerde, ormanlarda ve
başka herhangi bir vâsıta ile etrâfa saçılırsa, bu ikinci sesler, Kur’ân-ı kerîm okumak
olmaz. Bunlardan işitilen secde âyeti için, secde etmek lâzım gelmez) buyuruyor.
Bunların insan okuması olmadıkları, insan okumasına benzedikleri (Halebî-yi
kebîr)de de yazılıdır. Din mütehassıslarının bu açık yazıları, radyo ile, ho-parlör
ile Kur’ân-ı kerîm ve ezân okumanın ve dinlemenin ve bunlarla nemâz kılmanın
yanlış olduğunu göstermekdedir. Ho-parlör ve radyo ile ezân ve Kur’ân-ı kerîm
okumanın câiz olmadığı, Elmalılı Muhammed Hamdi efendi tefsîrinin üçüncü
cild, [2361]. ci sahîfesinde uzun yazılıdır. Hele başka binâda olan imâma ho-parlörle
uyarak kılınan nemâz sahîh olmadığı gibi, çirkin bid’at olur. Büyük günâh olur.
Yetmişinci maddenin 3. cü sahîfesine ve elliikinci maddeye bakınız!
Mi’nârelere konulan ho-parlör, ba’zıları için bir tenbellik vâsıtası olmuş, ezânı
karanlık odalarda oturarak ve sünnete uymıyarak okumalarına sebeb olmuşdur.
(Fetâvâ-yı Hindiyye)de diyor ki, (Ezânı vaktinden evvel okumak, câmi’ içinde okumak,
oturarak okumak ve sesini tâkatından fazla yükseltmek ve kıbleye karşı
okumamak ve tegannî yaparak okumak mekrûhdur. İkâmet okunurken gelen, otu-
– 207 –