Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

yâre ile batıya gidince, güneşi görse, güneş batınca akşamı tekrâr kılar.
Hanefî mezhebinde, yalnız Arafât meydânında ve Müzdelifede hâcıların iki nemâzı
cem’ etmeleri lâzımdır. Hanbelî mezhebinde, seferde, hastalıkda, kadının emzikli
veyâ müstehâza olmasında, abdesti bozan özrlerde, abdest ve teyemmüm için
meşakkat çekenlerde ve a’mâ ve yer altında çalışan gibi, nemâz vaktini anlamakda
âciz olanın ve canından, malından ve nâmûsundan korkanın ve ma’îşetine zarar
gelecek olanın, iki nemâzı cem’ etmeleri câiz olur. Nemâzı kılmak için işlerinden
ayrılmaları mümkin olmıyanların, bu nemâzlarını kazâya bırakmaları, hanefî
mezhebinde câiz değildir. Bunların, yalnız böyle günlerde, (Hanbelî mezhebi)ni
taklîd ederek, kılmaları câiz olur. Cem’ ederken, öğleyi ikindiden ve akşamı yatsıdan
önce kılmak, birinci nemâza dururken, cem’ etmeği niyyet etmek, ikisini ard
arda kılmak ve abdestin, guslün ve nemâzın hanbelî mezhebindeki farzlarına ve
müfsidlerine uymak lâzımdır. 271. ci sahîfeye bakınız!
Erdın nısf kutru (metre)
Yüksek cos D = bir yerin D inhitât zâviyesini 185. ci sahîfede ta’yîn etmişdik. Bu zâviye:
Nısf kutr + Yükseklik = 6367654
6367654 + Y veyâ
D ~ = ≅ 0,03 x Y ile de, derece olarak bulunur... (1)
Y = metre olarak yükseklikdir.
Aşağıdaki harfler yerine rakamlar konup, ziyâ te’sîri ile işleyen Privileg hesâb
makinesinin düğmelerine basılarak, her yerde H Fadl-ı dâirin Nısf-ün-nehârdan
i’tibâren sâati bulunur.
h sin - ª sin æ ∞ sin = ÷ ª cos ÷ ∞ cos = arc cos ÷ 15 = ¥ ....(2)
h irtifâ’ı geceleri ve ª arz ile ∞ meyli de cenûb yarı kürede (-) olacakdır.
Ezânî imsâk vakti: 12 + Zuhr - H - (1 ÷ 3) = sâat ve işâ vakti: H + Zuhr - 12 =
sâat olur. Her yerde nemâz vaktleri de Casio hesâb makinesi ile şu şeklde müşterek
sâat olarak bulunur:
H + S - T = ÷ 15 + 12 - E + N = INV ¬ ... (3)
H = Fadl-ı dâir zâviyesi, S = sâat başı tûl, T = tûl, E = ta’dîl, N = temkin.
H, S, T değerleri derece; E, N değerleri sâat olarak alınacakdır.
H ve N öğleden önce (–), öğleden sonra (+) dır.
Temkin müddeti N, 185. sahîfedeki gibi hesâb edilir veyâ arz derecesi 44 dereceden
aşağı ve en yüksek yeri 500 metreden az olan yerler için, aşağıdaki düğmeler
ile sâat olarak bulunur. Ya’nî, âletin levhasında, 0 sâat ile dakîka ve sâniye rakamları
görülür.
0,03 æ Y √ – + 1.05 = sin ÷ ª cos ÷ ∞ cos æ 3,82 = INV ∂ ... (4)
Herhangi bir günde, güneşin meyli ve Ta’dîl-i zemân ve arz derecesi 41 olan yerlerde,
Nısf fadla ile Fadl-ı dâir ve nemâz vaktleri, hiçbir hesâba ve düstûra ve hesâb
makinesi kullanmağa lüzûm olmadan, (Rub’-ı dâire) ile kolayca ve sür’at ile anlaşılmakdadır.
Rub’-ı dâire ve bunun isti’mâlini bildiren ta’rifesi, Hakîkat Kitâbevi tarafından
i’mâl ve tevzî’ edilmekdedir. Kompütüre [Zekâ makinasına] boş levhası takılıp,
nemâz vaktlerine göre tertîb edilir. Tertîb edilmiş levha, kompütürden çıkarılıp,
senelerce saklanabilir. Tertîbli levha, kompütüre takılıp, herhangi bir şehrin arz
ve tûl derecesi, âlete verilirse, o şehrin bir günlük veyâ aylık yâhud senelik bütün nemâz
vaktlerini, bir sâniyede levhasında gösterir. Yâhud, kâğıdda yazılı olarak verir.
Bu kâğıd, telefona bağlı (Faks) âleti ile, birkaç sâniyede, o şehre gönderilebilir.
[Mâlikî ve Şâfi’î mezheblerinde, seferde, hastalıkda ve ihtiyârlıkda öğle ile ikindi
ve akşam ile yatsı nemâzları cem’ edilebilir. Ya’nî, ikisinden birisi, diğerinin
vaktinde kılınabilir.]
– 203 –