Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

meşhûr oldu. Kur’ân-ı kerîmin büyüklüğünü söylerdi. 543.
341 — GÜLŞENÎ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: İbrâhîm bin Muhammed Gülşenî,
tanınan velîlerdendir. [830] da Azerbaycanda tevellüd, 940 [m. 1534] senesinde
Mısrda vefât etdi. Seyyid Yahyâ-yı Şirvânî halîfelerinden Ömer Rûşenîden feyz
aldı. Şâh İsmâ’îlin işkenceleri zemânında Mısra gitdi. (Ma’nevî) adındaki kırkbin
beytlik mesnevîsinin bir kısmını halîfelerinden Muhammed Fenâî efendi türkceye
terceme etmişdir. Bu terceme ve sonunda Gülşenî hazretleri ile Gülşenî meşâyıhinden
Hasen Sezâî efendinin mektûbâtı ve hâl tercemelerini eklemişdir. 1289
[m. 1871] da İstanbulda basılmışdır. Sezâî efendi, Edirnede Muhammed Sırrî
efendiden ve sonra Fenâî efendiden feyz alıp, 1151 [m. 1737] de vefât etmişdir. Torunları
asrlarca Edirnede irşâdda bulundular. 1087.
342 — HABÎB-İ ACEMÎ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Dâvüd-i Tâînin mürşidi
ve Hasen-i Basrînin halîfesidir. 120 [m. 739] senesinde vefât etdi. 1089.
343 — HÂCEGÎ MUHAMMED İMKENEGÎ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Hicretin
dokuzyüzonsekiz [918] senesinde Buhârânın İmkene kasabasında tevellüd,
binsekiz 1008 [m. 1600] de orada vefât etdi. Rûh ilmlerinin mütehassısı idi. Babası,
Derviş Muhammed hazretlerinden feyz aldı. Çok Velî yetişdirdi. 969, 1141.
344 — HÂCE-ZÂDE “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Muslih-uddîn Mustafâ bin Yûsüf,
Bursalıdır. Fâtih sultân Muhammed hânın hocası ve İstanbul kâdîsı oldu.
Fâtihin emri ile, Gazâlînin (Tehâfüt-ül-felâsife)si ile, İbnür-Rüşdün buna olan reddiyyesini
incelemiş, Gazâlînin haklı olduğunu bildiren kıymetli bir kitâb yazmışdır.
893 [m. 1487] de vefât etdi. Bursada, Emîr Sultân kabristânındadır.
345 — HÂCI BAYRAM-I VELÎ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Sôfiyye-i aliyyedendir.
Ankarada Zülfadl [Sol-Fasol] köyünde tevellüd ve orada 833 [m. 1429] senesinde
vefât etdi. Kayseride Somuncu baba denilen Hamîdüddîn Hâmid-i Akserâyîden
feyz aldı. Edirnede eski câmi’de va’z etdi. Ankaradadır. 909, 970, 1074,
1088, 1132, 1164.
346 — HÂCI BEKTÂŞ-I VELÎ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Adı seyyid Muhammed
bin İbrâhîm Atadır. Hicrî [680] senesinde Horâsânın Nîşâpûr şehrinde tevellüd
etdi. 738 [m. 1338] de vefât etdiği (Kısas-ı Enbiyâ)da yazılıdır. Anadoluda Kırşehrdedir.
Şeyh Lokmân-ı Horâsânînin halîfesi idi. Bu da, şeyh Ahmed-i Yesevînin,
bu da, Yûsüf-i Hemedânînin halîfesi idi. Hâcı Bektâş-ı Velî hazretleri, sultân
Orhân ile sohbet etdi. Yeniçeri askeri kurulurken düâ etdi. Bundan feyz alanlara
Bektâşî denildi. Bu temiz, iyi bektâşîler, zemânla azaldı. Hurûfî denilen zındıklar,
bu mubârek ismi kendilerine mal edindi. 499, 500, 501, 502, 503, 504.
347 — HADÎCE SULTÂN “rahmetullahi teâlâ aleyhâ”: Dördüncü Muhammed
hânın kerîmesidir. Binyüzellibirde [1151] Defterdâr ile Ayvânserây arasında
(Sultân câmi’i)ni yapdırdı. Buna (Yâ-Vedûd câmi’i) de denir. Çünki, önceden şeyh
Abdül-Vedûd yapdırmışdı. Kendisi, Buhârâdan, İstanbulu almak için gelenlerdendir.
860 [m. 1456] senesinde vefât edip, orada defn olundu. Sonra, halîfelerinden
Tokmak dede, vakfını ta’yîn etdi. Bu da orada medfûndur. Bunun için oradaki
kabristâna (Tokmaktepe) denir. Hadîce sultân, buradaki sâhil serâyları yerine çeşme,
sebil ve mekteb ve mektebin altında Muhammed Ensârînin “radıyallahü anh”
türbesini yapdırırken, bu mescidi yeniden yapdırmışdır. Rumeli-kavağı câmi’ini de
Hadîce Turhân sultân yapdırmışdır. 1156 [m. 1743] da vefât etdi. Turhân sultân türbesindedir.
Zevci Hasen pâşa, Üsküdârda (Nesûhî tekkesi mescidi)ni yapdırmışdır.
348 — HADÎCE-TÜL-KÜBRÂ “radıyallahü anhâ”: Huveylid bin Esed bin Abdil-Uzza
bin Kusayy kızıdır. Resûlullahın ilk zevcesidir. Çok zengin ve âlim ve âkıl
idi. Bütün malını Resûlullaha bağışladı. Yirmibeş sene çok iyi hizmet etdi. Hicretden
üç yıl önce, altmışbeş yaşında Mekkede vefât etdi. İlk îmâna gelen hür kadındır.
Resûlullahın bütün kızlarının ve iki oğlunun annesidir. 379, 380, 388, 574,
– 1103 –