Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

metidir) buyurdu. Bu azâb, Cennetde yüksek dereceye yetişememek acısı olsa gerekdir.
Nitekim, başka biri vefât edince, (Kıyâmetde bunun yüzü, ayın ondördü gibi
parlar. Eğer, yazlık elbisesini kışdan ve kışlığı yazdan hâzırlamasaydı, güneş gibi
parlardı), buyurdu. Bir kerre de, (Size en az verilen şey, yakîn ve sabrdır) buyurdu.
Ya’nî, elbiseyi, bir yıl önce hâzırlamak, yakînin az olmasındandır. Fekat,
bütün büyükler, söz birliği ile buyuruyor ki, su kabları, su te’sîsâtı, sofra takımı,
dikiş, temizlik vâsıtaları, ya’nî bir evde her zemân lâzım olan şeyleri saklamak câizdir
ve lâzımdır ve tevekkülü bozmaz. Çünki, Allahü teâlâ, bu dünyâyı öyle yaratmışdır
ki, gıdâ ve giyim eşyâsı her sene, tâze olarak husûle gelmekdedir. Allahü
teâlânın âdetine uymamak câiz değildir. Fekat ev eşyâsı, her lâzım olduğu zemân
ele geçmiyebilir.
FASL: Bir kimse, gıdâsını ve elbisesini saklamayınca, kalbi râhat etmez, başkalarının
getirmesini beklerse, böyle kimsenin saklaması, dahâ iyidir. Hattâ tarlası,
tezgâhı, herhangi bir geliri olmayınca düşüncesiz, sıkıntısız ibâdet, zikr yapamıyan
kimsenin, bir gelir edinmesi dahâ iyidir. Çünki, asl maksad, kalbin râhat, üzüntüsüz,
Allahü teâlâyı düşünmesidir. Ba’zılarını, mal meşgûl eder. Malının hesâbını
yapmakdan, râhat ibâdet edemez. Malı olmayınca düşüncesi, sıkıntısı kalmaz.
Böyle kimselerin malı olmaması hayrlıdır. Ba’zıları da, geçinecek kadar malı
olunca râhat eder. Bunların, geçinecek kadar gelir edinmesi dahâ iyidir. Fekat, geçinecek
kadar mal ile râhat etmeyip, dahâ çoğu peşinde koşan, süs, keyf ve zevklerini
düşünen kalbler, müslimânlığa bağlı olan kalblerden değildir. Bunları hesâba
katmıyoruz.
3 — Zararlardan sakınmakda tevekkül:
İnsanı zarardan koruyan sebebler arasında da, te’sîri kat’î olan veyâ te’sîr ihtimâli
çok olan sebebleri bırakmak, tevekkülün şartı değildir. Hırsız girmesin diye,
evin kapısını kapamak, kilitlemek, tevekkülü bozmaz. Tehlükeli yerde silâh taşımak,
düşmandan sakınmak da, tevekküle zararlı değildir. Üşümemek için fazla giyinmek
de, tevekkülü bozmaz. Fekat, vücûdün ısınması için fazla kalori hâsıl olmak
için, çok yimekle kışın ısınmak gibi ince düşünmek, böyle sebeblere baş vurmak,
tevekkülü bozar. [Hasta olmamak için, sağlam insanı ateşle] dağlamak ve efsûn
yapmak da böyledir. [Doktorun hastayı dağlaması câizdir.] Tevekkül etmek
için, te’sîri kat’î olan ve herkesce bilinen sebebleri bırakmak lâzım değildir. Birgün,
Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem” efendimizin yanına bir köylü geldi.
(Deveni ne yapdın?) buyurdu. (Allaha tevekkül edip, kendi hâline bırakdım) deyince,
(Bağla ve sonra tevekkül et!) buyurdu.
Bir insandan gelen zararı önlemeyip buna sabr etmek, tevekküldür ve iyidir. Sûre-i
Ahzâbda, (Kâfirlerin ve münâfıkların zararlarına, işkencelerine karşılıkda bulunma!
Ben onların cezâsını veririm. Onlardan korunmak, kurtulmak için Allahü
teâlâya tevekkül et!) meâlindeki 48.ci âyet-i kerîmesi ve sûre-i İbrâhîmde, (Yapdıkları
işkencelere sabr ederiz. Tevekkül ediciler, yalnız Allahü teâlâya tevekkül
etmelidir) meâlindeki 12.ci âyet-i kerîmesi bunu bildiriyorlar.
Akreb, yılan, yırtıcı hayvânların zarar vermesini önlemek lâzımdır. Tevekkülü
bozmaz. [Mikropların hastalık yapmasına sabr etmemeli, bunları her sûretle men’
etmelidir. Mikroplu hastalığa yakalanınca, antiseptik ilâcları, antibiyotikleri, (penicilin
ve benzerleri) kullanmalıdır.]
Düşmandan sakınmak için silâh taşıyan bir kimse, kuvvetine ve silâhına güvenmezse,
tevekkül etmiş olur. Kapıyı kilidlemelidir. Fekat kilide güvenmemelidir. Nitekim,
hırsızlar, çok kilidleri kırmışdır. Tevekkül edenin alâmeti şudur ki, evine
gelip, eşyânın çalındığını görünce üzülmez. Allahü teâlâ, böyle takdîr etmiş deyip,
kazâya râzı olur. Kapıya kilid takarken, (Yâ Rabbî! Bu kilidi, senin kazânı değişdirmek
için değil, senin emrine, âdetine uymak için takıyorum. Yâ Rabbî! Eğer ma-
– 690 –