Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

nı dışarı dökerek gidermelidir. Suyun hepsini bir solukda içmemelidir. Müslimânın
ve hele sâlih insanların artığını içmek bereketlidir. Birkaç kişiye su verirken,
önce âlimlere, sonra yaşlılara, en son çocuklara verilir. Yirken, yürürken, otururken
de, bu sıra gözetilir. Kendisi sonra içmelidir. Yanında oturanlara birşey verirken,
kendi sağında olandan başlanır. Sonra, onun sağındakine olarak devâm edilir.
Sağdakinin izni ile önce soldakine verilebilir. Hadîs-i şerîfde, (Günâhı çok olan,
çok su dağıtsın!) buyuruldu.
Herîse, ya’nî keşkek pişirmesini, Peygamber efendimize, Cebrâîl “aleyhimesselâm”
öğretdi. Herîse, insanı çok kuvvetlendirir. Bütün Peygamberler “aleyhimüsselâm”
arpa ekmeği yimişdir. Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem” kabak tatlısını
ve mercimek çorbasını, av etini ve koyun etini severdi. Koyunun kol ve göğüs
ve kürek tarafını severdi. Oğlağın kürek etini çok severdi. Oğlak etinin hazmı
kolaydır. Herkes için uygundur. Erkek hayvan eti, dişiden ve esmer et beyâzdan
dahâ kolay hazm olur. Hazmının kolaylığı ve lezzeti bakımından koyunun eti,
ineğin sütü dahâ iyidir. Av etlerinin en iyisi geyik etidir. Tavşan eti halâldir. İdrâr
söker, fazlası uykusuzluk yapar. Herkes için uygundur. Kuş, piliç eti herkes için iyidir.
Kümes hayvanlarından eti en iyi olanı tavukdur. Sirke, en fâideli yemekdir. Peygamberimiz
“sallallahü aleyhi ve sellem”, (Sirke, ne güzel yiyecekdir) buyurdu.
Hurma da yemekdir. Ya’nî ekmek ile yinir. Üzüm, hem yemekdir, hem de meyvedir.
Üzümü ekmekle yimek sünnetdir. Hurmayı tek yimek sünnetdir. Kuru üzüm,
ceviz, bâdem yimek sünnetdir. Balda şifâ vardır. Yetmiş Peygamber “aleyhimüsselâm”
bala bereket ile düâ etmişdir. Resûl “aleyhisselâm”, hurmayı çok severdi.
Hurma ile kavun, karpuzu birlikde yirdi. Kavun, karpuz böbrekleri temizler, baş
ağrısını giderir. Solucan düşürür. Gözlere kuvvet verir. Serin şerbetleri çok severdi.
Pilâv yirken salevât-i şerîfe okumalıdır. Hadîs-i şerîfde, baklayı kabuğu ile yimek
medh edildi. Habbetüssevdâ, ya’nî şûniz [çörek otu] derdlere devâdır buyurdu.
Cevizi peynirle yimek şifâdır. Bunları yalnız yimek zarardır. Bir şey ile berâber
yimelidir. Üzüm çekirdeği zararlıdır. Üzüm salkımını sol eline alır, üzümü sağ
el ile yirdi. Ayva, kalbden sıkıntıyı giderir. Hâmile kadın yirse, çocuğu güzel olur.
[(Eczâcılık mecmû’ası) 1970 (11). ci sayısında diyor ki, (Elma yiyenlerde aklî bozuklukların
ve teneffüs yolları râhatsızlıklarının azaldığı ve diş çürümesi nisbetinin
yüzde otuzdan dahâ az olduğu İngilterede tesbît edildi).] Her kavun, karpuz
ve narda bir damla Cennet suyu vardır. Bir narı yalnız yimeli, bir damlası boş yere
gitmemelidir. Nar, çarpıntıya iyidir. Mi’deyi kuvvetlendirir. Et kısmı ile birlikde
sıkılıp içilirse, safra söker, pekliği giderir. İncir, kalbe ferahlık verir. Kuluncu,
sindirim organı sancılarını giderir. Yeşil hıyârı tuz ile yimek, cevzi hurma ile bal ile
yimek sünnetdir. (Patlıcan, zarar niyyeti ile yinirse, zarar verir. Şifâ niyyeti ile yinirse,
fâide verir) hadîsinin sahîh olmadığı, İbni Râvendînin sözü olduğu, (Fevâid-i
câmi’a)da yazılıdır. Fekat, hadîs-i şerîfde, patlıcan medh olundu ve zeytin yağlı
yapınız buyuruldu. Semizotunu da medh buyurdu. Kereviz, unutkanlığı giderir.
İdrâr söker. Kan ve süt yapar. Kara ciğeri temizler. Harşef, ya’nî enginâr, safra taşını
eritir, kanı temizler, damar sertliğine iyi gelir. Ter kokusunu da giderir. Tatlı
yapılan kabak suyu, göz ağrısına sürülür. Zehrsiz ak mantar yimek câizdir. Bir memlekete
gelenin, önce biraz çiğ soğan yimesi sıhhate iyidir. Soğan, mikroplara karşı
koyma gücünü artdırır. Soğandan sonra kereviz yinirse, fenâ kokusunu giderir.
Sedef otu yimekle de kokusu gider denildi. Resûlullahın “sallallahü aleyhi ve
sellem” son yidiği yemeğin içinde soğan vardı. (Soğan ve sarmısağı pişmiş olarak
yiyiniz), buyururdu. Bunların kokusundan melekler incinir. Turup, idrâr söker. Hazmı
kolaylaşdırır. Balçık, kil yimemelidir, harâmdır. Rengi ve kuvveti giderir. Alî
“radıyallahü anh” buyurdu ki, (Üç şey ahmaklıkdır: Diş ile tırnak uçlarını yimek,
sakal yolmak ve balçık yimek). Hadîs-i şerîfde, (Allahü teâlâ, kuluna derd
vermek isterse, sakalını yolmağı ve tırnağını ısırmağı âdet eder) buyuruldu. Koku
verilen kimse almalı, koklamalıdır. Gül koklayınca, salevât-ı şerîfe getirmeli-
– 650 –