Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

231, 234, 240, 268, 288, 293, 294, 300, 301, 304, 324, 414, 415, 439, 444, 567, 575, 586,
591, 593, 616, 621, 625, 637, 648, 801, 803, 806, 809, 824, 826, 830, 857, 861, 862, 866,
868, 897.
290 — EBÛ ZER-İ GIFÂRÎ “radıyallahü anh”: Müncidde Zer kelimesinde Gaffârî
yazıyor. İlk müslimân olanlardandır. Hendekden sonra Medîneye geldi. 32 [m.
652] senesinde Medîneye yakın Rebzede vefât etdi. Hadîs-i şerîf ile medh edilmişdir.
364, 447, 694.
291 — ECHÜRÎ ALÎ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Mısrdaki Mâlikî âlimlerinin
büyüklerindendir. [967] de tevellüd, 1066 [m. 1656] da vefât etdi. Tütün içmenin
mubâh olduğuna fetvâ verdi. 398, 629, 632, 633, 639, 998.
292 — EDİSON: Thomas, Amerikalı fizikcidir. 1263 [m. 1847] de tevellüd,
1350 [m. 1931] de vefât etdi. Phonograph, megaphon, elektrik ampulüne son şeklini
vermişdir. 433, 704.
293 — EFLÂTUN: Platon, eski yunan felsefecisidir. Sokratın talebesi, Aristonun
hocasıdır. Avrupalılar, mîlâddan [429] sene önce tevellüd etmiş diyorlar ise
de, Îsâ “aleyhisselâm” zemânında yaşadığı (Burhân-ı kâtı)da yazılıdır. Mısra da gitdi.
Sekseniki yaşında vefât etdi. Çok kitâb yazdı. Tenâsüha inanırdı. (Trinite) denilen
(Teslîs) inancını ilk olarak ortaya çıkaran budur. Îsâ “aleyhisselâm” göke çıkarıldıkdan
sonra, dört İncîli yazanlar, bu inancı karışdırarak, beşeriyyeti büyük
felâkete sürüklediler. 43, 758, 761, 955, 1078, 1128, 1171.
294 — EHÎ ÇELEBÎ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Dokuzyüzyetmişdokuzuncu
[979] sırada Yûsüf bin Cüneyd ismine bakınız! 90, 454, 467, 1084.
295 — EİNSTEİN: Aynştayn, Alman fizikçisi bir yehûdîdir. 1296 [m. 1879] da
tevellüd, 1375 [m. 1955] de vefât etdi. 539, 554, 967, 968, 1042.
296 — EKBER ŞÂH: Celâleddîn Muhammed, Hindistânda Bâbür şâhın torunu
ve Hümâyûn şâhın oğludur. 949 [m. 1542] da tevellüd, 1014 [m. 1605] de vefât etdi.
[963] de hükûmet reîsi oldu. Mecûsî, Berehmen ve Hıristiyanlara hürriyyet tanır.
Müslimânlara zulm, işkence ederdi. Egrede büyük türbesi vardır. 1079, 1106, 1167.
297 — EKMELÜDDÎN “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Altıyüzkırkyedinci [647] sırada
Muhammed bin Mahmûd ismine bakınız! 636.
298 — ELBÂB ALÎ: Alî Muhammed, Îrânda 1236 [m. 1821] da tevellüd etdi.
Tesavvuf ile felsefeyi karışdıranlardan (Ahmed Zeyneddîn İhsâî)nin talebesi idi.
Îrân ve Hindistânda dolaşdı. Birkaç def’a hacca gitdi. [1260] da Şîrâzda yeni bir din
kurdu. Şîrâzda bir büyük câmi’, Kâ’be ve kıble yapdı. Yalnız iki rek’at sabâh nemâzı
ile senede bir ay oruc farzdır dedi. (Bâbî) denilen bu dîne girmiyenleri öldürmek
halâldir dedi. Öldürüldükden sonra, Kurre-tül-ayn adında bir acem kızı, bu
dîni yaymağa çalışdı. Mini etek ve çıplak gezmek modasını çıkardı. Yakalanıp diri
olarak yakıldı. Bâb fikrlerini, yirmiüç kitâbda bildirdi. Buna Behâîlik denildi.
1266 [m. 1850] da Îrân hükûmeti tarafından, Tebrîzde kurşuna dizildi. 483, 1082.
299 — ELMALILI HAMDİ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Muhammed Hamdi bin
Nu’mân, Antalyanın Elmalı kazâsında [1294] de tevellüd, 1361 [m. 1942] de, İstanbulda
vefât etdi. Erenköydedir. Sultân ikinci Abdülhamîd hân zemânında yetişen
din adamıdır. Zemânının âlimi idi. Tefsîri meşhûrdur. 198, 207, 216, 461, 722, 726.
300 — EMÎR GİLÂL “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Seyyiddir. Muhammed Buhârînin
üstâdıdır. Buhârânın Sûhârî kasabasında tevellüd, 772 [m. 1370] de orada
vefât etdi. Hâce Bâbâ Semmâsînin talebesi idi. Gençliğinde güreş yapardı. Sonra,
çömlekcilik yapdığı için Gilâl ismi ile meşhûr olmuşdur. 89, 957, 969.
301 — EMÎR SULTÂN “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Adı Muhammed Şemsüddîndir.
Buhârâda tevellüd etdi ve oradaki Evliyâdan feyz aldı. Kerâmetleri görüldü.
Bursada molla Fenârîden okudu. Yıldırım Bâyezîde dâmâd oldu. 833 [m. 1430]
– 1097 –