Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

kalınızı uzatınız!) hadîs-i şerîfi, bir tutamdan fazla uzatınız demek değildir. Sakalı
bir tutamdan kısa yapmayın veyâ temâmen kazımayın demekdir. Çünki, bu hadîsi
haber veren Abdüllah ibni Ömer “radıyallahü anhümâ”, sakalının bir tutamdan
fazlasını keserdi. Sakalın bir tutamdan kısa olmasına hiçbir âlim mubâh demedi.
Sakal kazımak, ateşe tapanların ve Hind yehûdîlerinin âdetidir. Kâfirlere teşebbüh
harâmdır). Görülüyor ki, âlimler sakal bırakmanın sünnet olduğunu bildiriyor.
Vâcib diyenler, Cumhûra karşı gelmiş oluyorlar. Kâfirlere veyâ kadınlara benzemek
için sakalı bir tutamdan kısa yapmak veyâ temâmen kazımak harâmdır. Benzemek
niyyeti olmayıp, memleketin âdetine uymak için olursa, mekrûh olur. Kısa
sakala sünnet demek bid’at olur. Sünnete ehemmiyyet vermezse, kâfir olur. Sünneti
özr ile terk etmek câiz, hattâ lâzım olduğu kitâblarda yazılıdır].
İbni Âbidîn, yetmişbir ve üçyüzondokuz ve dörtyüzotuzüç ve dörtyüzelliüçüncü
sahîfelerde buyuruyor ki, (Nemâzların sünnetlerine ehemmiyyet, kıymet verip, tenbellikle,
özrsüz ve çok zemân terk eden, azarlanır. Fekat şefâ’atden mahrûm kalmaz).
(Öğleden önce olan sünneti terk eden, şefâ’atime kavuşamaz) hadîs-i şerîfi, özrsüz
ve isrâr ile terk eden kimse, bu nemâz için olan ve derecenin yükselmesine yarayan
şefâ’atime kavuşamaz demekdir. Özr ile terk etmenin, buna mâni’ olmıyacağı, (İbni
Âbidîn)de ve (İmdâd)ın (Tahtâvî) hâşiyesinin ikiyüzüçüncü sahîfesinde yazılıdır.
Zâten, sünnetleri kazâ niyyeti ile kılınca, sünnet terk edilmiş olmaz. Sünnet olan nemâz,
farzdan başka kılınan nemâz demek olduğu, 281.ci sahîfe sonunda yazılıdır.
(İbni Âbidîn) üçyüzdoksanaltıncı sahîfede ve (Mecma’ül-enhür)de yüzonikinci
sahîfede diyor ki, (Nâfile kılan kimse, farz kılan imâma uyduğu zemân, üçüncü
ve dördüncü rek’atlerde zamm-ı sûre okuması farz olmaz. Nâfile olur. Çünki,
bu nemâzı, farz şeklini almışdır). Sünnet yerine kazâ kılarken de, üçüncü ve
dördüncü rek’atlerde zamm-ı sûre okumanın farz olmıyacağı anlaşılmakdadır.
(Uyûn-ül-besâir) yüzüçüncü sahîfesinde diyor ki, ((Tâtârhâniyye)de, kazâya kalmış
nemâzı olup olmadığını bilemiyen kimsenin öğle, ikindi ve yatsının sünnetlerinde
zamm-ı sûre okuması dahâ iyi olur buyuruldu. Bundan maksad, sünnetlere
kazâ niyyet etmesi ve zamm-ı sûre okuması dahâ iyi olur demekdir).
Farzları kılarken sünnetler yerine kazâ kılmak câiz olduğuna, Trablus fetvâ emîni
fazîletli Râmiz-ül-mülk hazretlerinin fetvâ verdiği Beyrutda çıkan (Eşşihâb) mecmû’asının
14 Zilka’de 1388 [m. 1969] sayısında uzun yazılıdır.
75 — İKİNCİ CİLD, 20. ci MEKTÛB
Bu mektûb, mevlânâ Tâhir Bedahşîye yazılmış olup, nemâzın üstünlüklerini ve
erkânını, şartlarını, edebleri ve ta’dîl-i erkânını bildirmekdedir:
Allahü teâlâya hamdü senâ olsun! Onun sevdiği, iyi insanlara selâmetler olsun!
Cunpurdan gönderdiğiniz mektûb geldi. Râhatsız olduğunuzu okuyunca üzüldük.
Sıhhat haberini bekliyoruz. Bu tarafa gelenlerle sıhhat haberinizi bildiren mektûbu
gönderiniz! Hâsıl olan hâlleri de yazınız! Ey sevgili kardeşim! Bu dünyâ, çalışmak
yeridir. Ücret alınacak yer, âhıretdir. Sâlih amelleri yapmağa uğraşınız! Bu
amellerin en fâidelisi ve ibâdetlerin en üstünü, nemâz kılmakdır. Nemâz, dînin direğidir.
Mü’minin mi’râcıdır. O hâlde, onu iyi kılmağa gayret etmelidir. Erkânını
[ya’nî farzlarını] ve şartlarını ve sünnetlerini ve edeblerini, istenildiği ve lâyık olduğu
gibi yapmalıdır. Nemâzda tumânînete [ya’nî rükü’ ve secdelerde ve kavmede
ve celsede, bütün a’zânın hareketsiz kalmasına] ve ta’dîl-i erkâna [ya’nî, bu dört
yerde sükûn ve tumânînet buldukdan sonra, bir mikdâr durmağa], dikkat etmelidir.
Çok kimse bunlara dikkat etmeyip nemâzlarını elden kaçırıyor. Tumânîneti ve
ta’dîl-i erkânı yapmıyorlar. Bunlara azâblar ve tehdîdler bildirilmişdir. Nemâz, doğru
kılınınca, kurtuluş ümmîdi çoğalır. Çünki, dînin direği dikilmiş olur. Se’âdet-i
ebediyyeye uçmak için tayyâre elde edilmiş olur.
– 287 –