Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

olan iş, nefse ağır gelir. Vâcibleri yapmakda gevşek davranıp, nâfile hayrâtı yapmağa
çalışmak, nefsin hevâsına uymak alâmetlerindendir). Bu söz, İbni Teymiyyenin
(Kazâ kılmak lâzım değildir) sözüne cevâbdır.
Kırkaltıncı maddede bildirildiği gibi, imâm-ı Rabbânî “rahmetullahi teâlâ aleyh”
yirmidokuzuncu mektûbda buyuruyor ki, (Farz ibâdetin yanında nâfile ibâdetlerin
hiç kıymeti yokdur. Deniz yanında, damla kadar bile değildirler. Mel’ûn şeytân,
mü’minleri aldatarak, farzları küçük gösteriyor. [Kazâları kıldırtmıyor.] Nâfilelere
yol gösteriyor. Zekât verdirmeyip, nâfile sadakaları güzel gösteriyor. Hâlbuki, zekât
niyyeti ile fakîre bir altın vermek, yüzbin altın sadaka vermekden dahâ sevâbdır.
Çünki zekât vermek, farzı yapmakdır. Zekât niyyeti olmadan verilenler ise, nâfile
ibâdetdir). İkiyüzaltmışıncı mektûbda buyuruyor ki, (Nâfile ibâdetlerin farzlar
yanındaki kıymeti, okyanus yanında bir damla su gibi bile değildir. Hattâ, nâfile ibâdetlerin
sünnetler yanında değerleri de, yine böyledir. Böyle olmakla berâber, sünnetlerin
farzlar yanındaki kıymeti de, deniz yanında bir damla su gibi bile değildir).
İslâm âlimlerinin bütün bu yazılarından anlaşılıyor ki, nemâzlarını özrsüz kılmamış
olanlar, bir an evvel kazâ edip, Cehennem azâbından kurtulma çârelerini aramalıdır.
Hepsini kazâ etmeğe niyyet etdim diyerek, arada sırada kazâ etmek insanı Cehennemden
kurtarmaz. İslâm âlimleri, islâmiyyeti bildirdiler. Kâfirlerin ve bid’at sâhiblerinin
bölücü, bozuk sözlerine değil, Ehl-i sünnet âlimlerine uymak lâzımdır.
Abdülkâdir-i Geylânî “kaddesallahü sirrehül’azîz”, aynı makâlede buyuruyor
ki, (Kazâ borcu olanın sünnet kılması, alacaklıya, borçlunun hediyye götürmesine
benzer ki, elbette kabûl olmaz. Kazâ borcu varken sünnet kılan kimse, sultân
da’vet etdiği hâlde, gitmeyip, onun hizmetçisi ile vakt geçiren kimse gibidir.
Mü’min, bir tüccâra benzer. Farzlar, onun sermâyesi, nâfileler de kazancıdır. Sermâye
kurtarılmadıkça, kazanç olamaz).
Gerek hadîs-i şerîfe, gerekse âlimlerin yazılarına dikkat edilirse, farz borcu olanın
sünnetleri, nâfileleri kabûl olmaz buyurulmakdadır. Kabûl olmaz demek, sahîh
olmaz demek değildir. Sahîh olur, fekat sevâbı, fâidesi olmaz demekdir.
(Redd-ül-muhtâr), kurban bahsinde bunu güzel açıklamakdadır. (Bid’at işliyenin
orucu, haccı, cihâdı kabûl olmaz) hadîs-i şerîfi, (Hadîka) ve (Berîka) kitâblarında
açıklanırken, (Bunların ibâdetleri sahîh olur. Fekat sevâb verilmez) diyor.
[Altmışüçüncü maddenin son sahîfesindeki hadîs-i şerîfe bakınız!].
Ba’zı kimseler diyor ki, (Sünnetleri kazâ niyyeti ile kılmak, Şâfi’î mezhebinde
olur. Biz, Şâfi’î değiliz. Hanefîyiz). Bunlara, bu (Se’âdet-i ebediyye) kitâbını
hâzırlıyanın da Hanefî mezhebinde olduğunu hâtırlatmak yerinde olacakdır.
Farzı özrle fevt eden, kaçıran Şâfi’îler, bunu sünnet ile berâber kazâ eder. Hanefîler
ise, yalnız fevt olan farzı kazâ eder. Terk edilen, tenbellikle kılınmıyan
nemâz böyle değildir. Nemâzı terk eden Şâfi’înin ve Hanefînin, bunu hemen kazâ
etmesi lâzımdır. Hemen kazâ etmezlerse, Şâfi’î mezhebinde, had cezâsı olarak
katl olunur. Hanefîde ise, habs olunur. Kazâ kılıncıya kadar veyâ ölünciye
kadar zındanda bırakılır. Şâfi’î âlimlerinden İbni Hacer-i Mekkî hazretleri, (Fetâvâ-i
fıkhiyye)nin yüzseksendokuzuncu sahîfesinde buyuruyor ki, (Farz nemâzı
özr ile kılmıyan kimse, bunu nâfileleri, ya’nî sünnetleri ile birlikde kazâ eder.
Çünki, Şâfi’î mezhebinde beş vakt farzlarla birlikde kılınan nâfileleri, ya’nî
sünnetleri kazâ etmek sünnetdir. Farzı özrsüz kılmamış ise, bunu kazâ etmeden
önce hiçbir nâfile kılamaz. Çünki, farzı hemen kazâ etmesi lâzımdır. Sünnetleri
kılmak için geçireceği zemân kadar, farzın kazâsını gecikdirmiş olur. Hemen
kazâ etmeli demek, her zemânı kazâya sarf etmeli demekdir. Ya’nî, ancak kendinin
ve bakması vâcib olanların nafakasını kazanacak kadar zemânı ayırıp,
başka hiçbir sebeble kazâyı gecikdirmesi câiz değildir. Gecikdirmesi günâh
olur). Görülüyor ki, özrsüz terk edilen nemâzları, Şâfi’îde de, Hanefîde olduğu
gibi acele kazâ etmek lâzımdır. İki mezheb arasında fark yokdur. Kur’ân-ı kerîmde
ve hadîs-i şerîflerde açıkça bildirilen şeylerde mezhebler birbirlerinden
ayrılmaz. Açık bildirilmeyip, ictihâd ile meydâna çıkarılan şeylerde ayrılabilir.
– 280 –