Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

3 — Ümmet arasında, Velî olmıyanlardan meydâna gelen âdet dışı şeylere, (Firâset)
denir.
4 — Fâsıklardan, günâhı çok olanlardan zuhûr ederse (İstidrâc) denir ki, derece
derece, kıymetini indirmek demekdir.
5 — Kâfirlerden zuhûr edenlere ise (Sihr), ya’nî büyü denir.
60 — ÜÇÜNCÜ CİLD, 86. cı MEKTÛB
Bu mektûb, Dervîş Habîb Hâdim için yazılmışdır. Hârikaların, kerâmetlerin çok
veyâ az olmasının sebebi bildirilmekdedir:
Mubâhların fudûlüne, ya’nî fazlasına dalmak, kerâmetin azalmasına sebeb
olur. Hele, şübhelilere ulaşır ve Allah korusun, oradan da, harâmlara yaklaşırsa,
kerâmet ve hârikalar yok olur. Mubâhlar az işlendikce ve zarûret mikdârı olunca,
kerâmet ve hârikaların hâsıl olması artar. Hârikaların görünmesi, Peygamberlikde
lâzımdır. Evliyâlıkda şart değildir. Çünki, Peygamberliği herkese bildirmek lâzımdır.
Evliyâlığı bildirmek vâcib değildir. Hattâ, Evliyâlığı örtmek, gizlemek
iyidir. Çünki Peygamberlik, insanları Allahü teâlâya çağırmakdır. Evliyâlık ise, Allahü
teâlâya yaklaşmakdır. İnsanları çağırmak için ortaya çıkmak lâzım olduğunu
herkes bilir. Yaklaşmak ise, gizli olur. Bir Velîde çok kerâmet görülmesi, onun, az
kerâmeti görülen Velîlerden dahâ üstün olduğunu göstermez. Hiç kerâmeti görülmiyen
Velî, hârikalar gösteren Evliyâdan dahâ yüksek olabilir. Evliyânın büyüklerinden
(Avârif) kitâbının sâhibi, [Şihâbüddîn-i Sühreverdî “rahmetullahi teâlâ
aleyh” hazretleri], bunu uzun yazmışdır. Peygamberlerin hârikalar göstermeleri şart
olduğu hâlde, az veyâ çok göstermeleri, dahâ üstün olup olmamalarını bildirmeyince,
Evliyâlıkda, şart olmadığı hâlde, dahâ üstün olmağı nasıl bildirir? Öyle sanıyorum
ki, Peygamberlerin “aleyhimüssalevâtü vetteslîmât” riyâzetler ve mücâhedeler
yapmaları ve mubâhları bile çok az kullanmaları, hârikalar göstermek içindi.
Çünki, hârikalar göstermeleri vâcibdir ve Peygamberlikde şartdır. Yoksa, Allahü
teâlâya yakın derecelere yükselmek için değildi. Çünki Peygamberler “aleyhimüssalevâtü
vettehıyyât”, (İctibâ) yoluna seçilmiş, sevilmiş önderlerdir. Allahü
teâlâ, onları muhabbet çengeline takarak kendisine çekmişdir. Yorulmadan, yakınlık
derecelerine ulaşdırılırlar. Allahü teâlâya yakınlık derecelerine ulaşmak için,
riyâzetler, mücâhedeler çekmek, uğraşmak, (İnâbet), (İrâdet) yolunda olur. Bu yol,
(Tâlibler) yoludur. Peygamberlerin götürüldüğü ictibâ yolu ise, (Murâdlar) yoludur.
Birinci yolda, sıkıntı çekerek yürürler. Murâdları nazlı nazlı, okşıyarak götürürler.
Hiç sıkıntı çekdirmeden, yakınlık derecelerine ulaşdırırlar.
İnâbet ve irâdet yolunda, riyâzetlere ve mücâhedelere katlanmak lâzımdır. İctibâ
yolunda, bunlar şart değildir. Bununla berâber, fâideli olurlar. Bir kimseyi, okşıyarak,
hizmetinde bulunarak götürürlerken, bu da çabalayıp, götürülmesini kolaylaşdırırsa,
dahâ çabuk ulaşır ve dahâ yükseklere gider. Kendi de uğraşmazsa,
ilerlemesi böyle kolay ve çabuk olmaz. Evet, Allahü teâlâ, dilediğini öyle çeker,
öyle yükseltir ki, hepsinden çabuk götürür. Sözün kısası, ictibâ yolunda, uğraşmak,
sıkıntılar çekmek, ulaşmak için şart olmadığı gibi, çabuk ve dahâ yükseklere kavuşmak
için de şart değildir. Fekat, ba’zan bunların fâideleri olur. Riyâzet ve mücâhede
demek, mubâhları zarûret mikdârı kullanmak [nefsin aşırı isteklerini yapmamak]
demek olup, bunlar ictibâ yolunda olanlara, başka fâideler sağlar. (Cihâd-ı ekber)
ve kalbin dünyâ pisliklerinden temizlenmesi, bu fâidelerdendir.
İnsanın muhtâc olduğu şeyleri zarûret mikdârı kullanmak ve bunları elde etmek
için çalışmak, dünyâya gönül bağlamak olmaz. (Fudûl), ya’nî ihtiyacdan fazla ve
fâidesiz şeyler, dünyâdır. [Bunların da, Allahü teâlânın rızâsına uygun olarak elde
edilmeleri ve sarf edilmeleri dünyâ olmaz.] Riyâzet çekmenin ve mubâhları zarûret
mikdârı kullanmanın, büyük bir fâidesi de, Kıyâmet günü hesâbın kısa ve ko-
– 748 –