Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

maz. İhtikan, ya’nî lâvman âletinin ucu ve insan parmağı, arkadan sokup çıkarılınca,
etrâfı yaş ise bozar. Kuru ise, yine abdesti tâzelemek iyi olur. Bir parçası sokulup,
bir parçası dışarda kalan herşey de, böyledir. Birşeyin hepsi girip çıkarsa,
abdesti de, orucu da bozar. Bâsur memesi çıkan, eli ile veyâ bez gibi birşey ile sokarsa,
abdesti bozulur.
Erkek, idrâr yoluna yağ sokup, sonra dışarı akarsa, İmâm-ı a’zama göre bozulmaz.
Kadın, vajinal lâvaj yapınca, çıkan sıvı, abdesti bozar.
Erkek, idrâr kaçırmamak için, idrar yoluna nebâtî pamuk koyması câizdir. Sızdığında
vesvese, şübhe ederse, koyması müstehab olur. Sızmağa mâni’ olursa,
koyması vâcib olur. Sun’î pamuk kullanmamalıdır. Pamuğun dışarda kalan kısmı
ıslanmadıkca, abdesti bozulmaz. Pamuk, kuru olarak çıkarsa, yine bozulmaz. Kadınların
önlerine sokduğu, kürsüf denilen bez de böyledir. Fekat sokmayıp, aralığa
koyarsa, iç tarafı ıslanınca, bozulur. Pamuğun hepsi girmişse, yaş olarak çıkınca,
bozar. Arkaya sokulup, gayb olan nebâtî pamuk, kuru çıkınca da bozar. Bâkire
kızların yalnız hayz zemânında, evli ve dul olanların ise, her zemân kürsüf kullanmaları
müstehabdır. İstincâdan sonra, çamaşırında leke olanlar, iki kaba eti arasına
uzunca pamuk koyarak, mak’adı örtmeli, abdest alacağı zemân pamuğa bakıp,
temiz ise tekrâr yerine koymalı, kirlenmiş ise, değişdirmelidir.
İdrâr kaçıran, çamaşırının kirlenmemesine çok dikkat etmelidir. Kenâr uzunluğu
onbeş santimetre kadar murabba’ [kare] şeklinde bir bezin bir köşesine elli
santimetre kadar ip bağlanır. İpin diğer ucu halka yapılıp, dona takılı olan çengelli
iğneye geçirilir. Bez zekerin ucuna sarılır. Kenârları üzerine ipi sarılıp, ilmik yapılır.
İdrâr, fazla sızıyorsa, bezin içine pamuk konur. İdrâr kaçırınca, yaş pamuk
atılır. Beze de bulaşmış ise, ipin ucundan çekilir, ilmik açılır. Bez yerinden çıkar.
İpin diğer ucu, iğneden çıkarılıp, bez yıkanıp ve kurutulup, tekrâr kullanmak için
saklanır. Bir bez, bağı ile birlikde aylarca kullanılabilir. İhtiyârlarda zeker küçülüp,
ucuna bez sarılamıyor. Bunlar, küçük bir naylon torbaya bez koyup, zekeri ve
husyeleri torbaya sokar. Ağzını bir ip ile bağlar. İdrâr yapacağı zemân, ipi çözer.
İçindekileri çıkarır. Bez ıslanmış ise değişdirir. Böyle temizlik yapan, prostat hastalığına
yakalanmaz. 158. ci sahîfeye bakınız!
Abdesti bozanların ikincisi, ağızdan çıkan necs şeylerdir. Bunlardan kay ve katı
kan, kan, safra, mi’deden gelen yemek, su, ağız dolusu olunca, abdesti bozarlar.
Hepsi kaba necsdirler. Süt emen çocuğun kusduğu şey de, kaba necsdir. Balgam
kusmak bozmaz. Başdan gelen sıvı kanı kusunca, tükrükden az ise bozmaz. Ağzın
içi, abdestin bozulmasında, iç organ sayılır. Orucun bozulmasında, bedenin dışı sayılır.
Bunun için, dişden ve ağızdaki yaradan çıkıp ağızdan dışarı çıkmıyan kan abdesti
bozmaz. Ağızdan dışarı çıkınca, tükrükden çoksa bozar. Başdan gelen katı
kan, çok olsa dahî bozmaz. Mi’deden, ciğerden gelen kan sıvı ise, Şeyhayna göre
“rahmetullahi aleyhimâ”, az olsa dahî abdesti bozar. Kulağa damlatılan yağ, kulakdan
veyâ burundan çıkınca bozmaz. Ağızdan çıkarsa bozar. Buruna çekilen şey,
burundan, günlerce sonra da, geri gelirse bozmaz.
Üçüncüsü, deriden çıkan kan, cerâhat, sarı su, ağrılı çıkan renksiz su, hanefîde
bozar. Bunların, mâlikîde ve şâfi’îde abdesti bozmadıkları, fârisî (Menâhic-ül-ibâd)
kitâbında yazılıdır. Çiçek hastasından ve herhangi bir çıbandan, kulakdan, burundan,
yaradan çıkan kan, sarı su ve elem ile, ağrı ile akan renksiz su, gusl abdestinde
yıkanması lâzım olan yere yayılırsa bozar. Meselâ, burundan gelen kan, kemikleri
geçerse, kulakdan gelen, kulak deliğinden çıkarsa bozar. Çıbandaki, yaradaki
kanı, sarı suyu pamukla emerse bozar. Bunlardan elemsiz, ağrısız olarak çıkan,
akan renksiz su bozmaz [Tahtâvî]. Birşeyi ısırınca, o şey üzerinde kan görürse, bozulmaz.
Misvâk, kürdan üzerinde kan görünce, ağzına bulaşmadı ise, bozulmaz.
Ya’nî oraya parmağını koyunca, parmağında kan görürse bozulur. Gözü ağrıyan
kimseden, hep yaş akarsa, özr sâhibi olur. Ağrı olmadan, herhangi bir sebeble ağ-
– 126 –