Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

şartı ile bir otomobili borcludan rehn istemek fâiz olur. Çünki, rehn alınırken, bunu
kullanmağı şart etmek, rehnde fâiz olur.
29 — Birşeyi ucuz satın almak veyâ ona pahâlı satmak şartı ile ödünc vermek
fâiz olur.
30 — Mahsûlün yarıdan fazlasına ortak olmak şartı ile, köylüye para veyâ
tohm veyâ toprak verip onu çalışdırmak veyâ ona ödünc vererek tarlasını alıp işletip,
mahsûlün yarıdan azını ona bırakmak fâiz olur. Çünki, kirâ mikdârının belli
olması ve ödünc verilen malın aynı mikdârda benzerinin ödenmesi lâzımdır.
31 — Az ücretle çalışdırmak, ondan hediyye almak, ziyâfet istemek üzere
ödünc vermek fâiz olur.
32 — Birşeyi, aldatarak pahâlı satmak veyâ ucuz almak da fâiz olur. [Gaben-i
fâhişe bakınız!].
33 — Satılan şeyin aybını ve satın alınan şeyin kıymetini gizleyerek aldatmak
fâiz olur.
34 — Libya büyük müftîsi şeyh Tâhir-uz-Zâvî, fetvâsında diyor ki: (Hükûmet,
me’mûrlara ödünc mesken parası vererek, yüzde dört fazlası ile aylıklarından
kesiyor. Bu, % 4 fazla aldığı, fâiz olur. Harâm olur. Müslimân olan hükûmetin bunu
alması, vatandaşların da vermeleri harâmdır. Bu ödünc paranın, fâizsiz olarak,
Allah rızâsı için verilmesi lâzımdır). Bu fetvâ, Libyada çıkan 1973 Nisan târîhli
(Hedy-ül-islâmî) mecmû’ası sonunda yazılıdır. Yâhud, oturacak evi olmıyan, mesken
parası almak için, bütün mu’âmeleleri yapdıkdan sonra, parayı alırken (Vekîliniz
olarak, bu para ile ev yapdırmağı kabûl etdim) demeli. Parayı veren (Ben
de kabûl etdim) demeli. Tapuyu alırken (Her ay ...... lira ödemek üzere ...... liraya
bu evi satın aldım) demeli. Tapuyu veren de (Bu evi sana satdım) demelidir. Böylece
halâl olur.
(Dâr-ül-harb)de, ya’nî ahkâm-ı islâmiyyenin tatbîk edilmediği İtalya, Fransa gibi
putlara tapınılan yerlerde, müslimânın, kâfirlere ödünc vererek, onlardan fâiz
almasının câiz olduğu bütün kitâblarda, fâiz bahsinin sonunda yazılıdır. Meselâ:
İbni Âbidîn diyor ki, (Dâr-ül-harbde, kâfirlerin mallarını fâiz, kumar, fâsid
bey’ ile almak halâldir. Bu yollarla müslimânın zarar etmesi halâl değildir).
(Mültekâ) kitâbında, (İmâm-ı a’zam ile imâm-ı Muhammed “rahmetullahi teâlâ
aleyhimâ” buyurdu ki, Dâr-ül-harbde, müslimân ile kâfir arasında fâiz olmaz).
(Mecmâ’ul-enhür)de diyor ki, (Hadîs-i şerîfde, (Dâr-ül-harbde, müslimân
ile kâfir arasında fâiz yokdur) buyuruldu. Orada, onların malını almak mubâhdır.
Gönül rızâsı ile, gadr yapmadan almak câizdir. Diğer üç mezhebde hiç câiz değildir).
(Dürer ve Gurer) kitâbında da bu hadîs-i şerîf yazılarak, Dâr-ül-harbde bir müslimânın
fâiz ile ve fâsid bey’ ile [meselâ ikrâmiyyeli, piyangolu satış yaparak] kâfirden
ve orada müslimân olandan mal çekmesi câizdir. Çünki, onların malını rızâları
ile almak mubâhdır diyor. Fekat, mallarına saldırmak, zorla almak câiz değildir
diyor. Şernblâlî, bunu açıklarken, (Kumar ile alması da câizdir) diyor. (Kudûrî), (Cevhere),
(Vikâye), (Dürr-ül-muhtâr) ve (Redd-ül-muhtâr)da ve (Fetâvâyı Hindiyye)de
de böyle yazılıdır. (Dâr-ül-harb)de bulunan müslimânların birbirleri ile ve zimmî kâfir
ile yapdıkları sözleşmelerin ahkâm-ı islâmiyyeye uygun olması lâzımdır.
Kâdî zâde, (Feth-ul-kadîr) tekmilesinde yukarıdaki hadîs-i şerîfi açıklarken diyor
ki: (Hicretden önce Kureyş müşrikleri, ehl-i kitâb olan rumların acem kâfirlerine
yenilmelerine sevinmişlerdi. Rum sûresi nâzil olup, acemlerin az zemân sonra
yenilecekleri bildirilince, Ebû Bekr-i Sıddîk, Kureyş kâfirleri ile sözleşme yapdı.
Acemler yenildi. Ebû Bekr-i Sıddîk da sözleşilen develeri Kureyş kâfirlerinden
aldı. Bu sözleşme kumar idi. Mekke şehri de, müşrik memleketi idi. Resûlullah,
bu kumar sözleşmesine ve şart edilen develerin kâfirlerden alınmasına izn verdi).
– 858 –