Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

cak kadar ve böyle yapanlar için, Peygamberimizin “sallallahü aleyhi ve sellem”
bildirdiği ağır cezâlara aldırış etmiyecek kadar, dîninin kuvveti ve Allah korkusu
yok mu idi? Yokdu demek, ne kadar şenâ’at, çirkinlik olur. Böyle söyliyen kimsenin
dar havsalası, kalın kafası, bu hadîs-i şerîflerdeki ma’nâları çok gördüğünden,
bir çâre arayarak, mevdû’ demekden başka çâre bulamaz. (Fâideli Bilgiler)
107.ci sahîfeye bakınız! Sırası gelmişken, mevdû’ hadîsleri anlatalım:
Mevdû’ kelimesinin, bir lügat ma’nâsı, bir de, ıstılâh [ya’nî her ilme mahsûs, ayrı
bir] ma’nâsı vardır. Ya’nî, (Üsûl-i hadîs) ilminin verdiği ma’nâsı vardır. Lügatde,
mevdû’, bir yere sonradan konulmuş, uydurma demekdir. Ya’nî, Server-i âlemin
“sallallahü aleyhi ve sellem” mubârek ağzından çıkmayıp da, bir zındık, bir
münâfık, bir yalancı tarafından iftirâ olarak konulmuş ve hadîs denilmişdir. Bu ise,
iki yol ile anlaşılabilir. Birincisi: Hadîs-i şerîfin sâhibi olan Fahr-i Rusül “sallallahü
aleyhi ve sellem”, (bu benim hadîsim değildir), ya’nî, bunu ben söylemedim, demesi
iledir. İkincisi: Nübüvvetin ve risâletin başladığı günden beri, âhırete teşrîf
edinceye kadar, hergün, Resûlullah efendimizin yanında bulunup, her sözüne, her
hâline, her huyuna, titizlikle dikkat ederek, yazılanlar arasında, bu mevdû’ hadîsin
bulunmaması ile anlaşılır ki, bu yol ile de anlamak elbette mümkin değildir. O
hâlde, nasıl mevdû’ denilebilir? Böyle söze kimse kıymet vermez.
Server-i âlemin “sallallahü aleyhi ve sellem” nübüvvetinin başladığından vefâtına
kadar, mubârek ağızlarından sâdır olan her söz ve sükûn ve hareketleri hep
hadîsdir. Hadîs ilmini ta’rîf ederken, (Onun “sallallahü aleyhi ve sellem” sözlerini
ve hâllerini bildiren ilmdir) buyurmuşlardır.
(Üsûl-i hadîs) isminde başka bir ilm dahâ vardır ki, bu ilmin üsûlleri, metodları
ile, hadîs-i şerîflerin nev’leri, çeşidleri ayırd edilir. Mütevâtir, meşhûr, sahîh, hasen,
merfû’, müsned, mürsel, da’îf [za’îf], mevdû’ ve dahâ birçok hadîs çeşidlerinin
ayrı ayrı ve uzun ta’rîfleri, îzâhları, tesbitleri, kitâblar doldurmakdadır. Herbir
hadîsin şartları, kaydları vardır. Bu geniş bilgiler, ancak üsûl-i hadîs ilminde,
ictihâd derecesine yükselen büyük âlimlere “rahmetullahi teâlâ aleyhim ecma’în”
mahsûsdur.
Hadîs ilmi büsbütün başkadır. Üsûl-i hadîs ilminde müctehid olan bir âlim, bir
hadîsin mevdû’ olduğunu isbât edince, bu ilmin bütün âlimlerinin de, mevdû’ demesi
lâzım gelmez. Çünki, mevdû’ diyen müctehid, bir hadîsin sahîh olması için,
lüzûm gördüğü şartları taşımıyan bir hadîs için, benim mezhebimin üsûlünün
kâ’idelerine göre, mevdû’dur der. Yoksa, Server-i âlemin “sallallahü aleyhi ve sellem”
sözü değildir demek istemez. Ya’nî, hadîs-i şerîf denilen bu sözün hadîs olması,
bence anlaşılmamışdır demekdir. Bu âlime göre hadîs olmaması, hakîkatde
hadîs olmadığını göstermez. Hadîs üsûlü ilminin başka bir müctehidi de, hadîsin
doğru olması için aradığı şartları bu sözde bulunca, hadîsdir, mevdû’ değildir diyebilir.
O hâlde, Şevkânînin, (ba’zı tefsîrlerin hadîsleri mevdû’dur) demesi ile mevdû’
olmaz. Meselâ Şevkânîyi, hadîs üsûlü ilminde müctehid tanısak da, onun mezhebinin
(Üsûl-i hadîs ilmi) kâidelerince, hadîs olduğu meydâna çıkmamış olur ise
de, mevdû’ hadîs olduğunu hangi cesâretle söyliyebilir. Din büyüklerine “rahmetullahi
teâlâ aleyhim ecma’în” karşı böyle sözlerde bulunmanın çirkinliği meydândadır.
Meşhûr dört mezheb arasında ayrılık bulunması, sözlerinin yanlış olacağını
göstermediği gibi, hadîsler için de böyle düşünebilirsiniz! Böyle şeyler, ictihâd
işi olduğundan, bir müctehidin mevdû’ demesi ile, hakîkatde mevdû’ olması lâzım
gelmez.
(Ebüssü’ûd tefsîri), Beydâvînin ve Zemahşerînin tefsîrinden ve (Tefsîr-i kebîr)den
alınmışdır. Zât-ı âlîniz, Tefsîr-i kebîri hiç yazmamışsınız. [Tefsîr-i kebîre
(Mefâtîh-ul-gayb) da denir. Onüç cilddir. Fahreddîn-i Râzî yazmışdır.]
Selefden bildirilen tefsîrlere güvenilemez sözü, hiç doğru değildir. Ba’zı hadîslerin
mevdû’ olduğunu anlatmak için gösterdiği delîl, şâhid, (Münâzara) ilmine gö-
– 417 – Se’âdet-i Ebediyye 2-F:27