Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

lâh) farz olmazdı. İnsanı Allahü teâlâya yaklaşdıran şeylerin birincisi olmazdı. Îmânın
temâmlayıcısı olmazdı. Vilâyetin ele geçmesine ve Allahü teâlânın rızâsının ve
hubbunun husûlüne sebeb olmazdı. Peygamberimiz “sallallahü aleyhi ve sellem”
(İbâdetlerin efdali, müslimânları müslimân oldukları için sevmek, kâfirleri, kâfir
oldukları için, sevmemekdir) buyurdu. Allahü teâlâ, Mûsâ aleyhisselâma, (Benim
için ne işledin) diye sordukda, (Yâ Rabbî! Senin için nemâz kıldım, oruc tutdum,
zekât verdim, ismini çok zikr etdim) deyince, (Yâ Mûsâ, nemâzların sana burhândır.
Orucların Cehennemden siperdir. Zekât kıyâmet gününün sıcaklığından koruyan
gölgedir. İsmimi söylemen de, kabr ve kıyâmet karanlığında seni aydınlatan
nûrdur. Ya’nî bunların fâideleri hep sanadır. Benim için ne yapdın?) buyurdukda,
Mûsâ “aleyhisselâm”, (Yâ Rabbî! Senin için olan ameli bana bildir!) diye
yalvardı. Cenâb-ı Hak: (Yâ Mûsâ! Dostlarımı benim için sevdin mi ve düşmanlarıma
benim için düşmanlık etdin mi?) meâlindeki âyet-i kerîme ile cevâb verdi. Mûsâ
“aleyhisselâm” da, Allah için amelin, (Hubb-i fillâh) ve (Buğd-ı fillâh) olduğunu
anladı.
Muhabbet, sevgilinin dostlarını sevmeği, düşmanlarına düşmanlık etmeği îcâb
eder. Bu sevgi ve düşmanlık, sâdık olan âşıkların elinde ve irâdesinde değildir. Çalışmaksızın,
zahmet çekmeksizin kendiliğinden hâsıl olur. Dostun dostları güzel görünür
ve düşmanları çirkin ve fenâ görünür. Dünyânın güzel görünüşlerine kapılanlara
hâsıl olan muhabbet de, bunu îcâb etdiriyor. Seviyorum diyen bir kimse,
sevgilisinin düşmanlarından kesilmedikce sözünün eri sayılmaz. Buna münâfık,
ya’nî yalancı denir. Şeyh-ul-islâm Abdüllah-i Ensârî “kuddise sirruh” buyuruyor
ki, (Ebül-Hüseyn bin Sem’ûn, bir gün hocam Husrîyi incitmişdi. O ândan beri, kalbimde
ona karşı soğukluk duyuyorum). Büyüklerin meşhûr olan, (Üstâdını incitene
darılmaz, gücenmez isen, köpek senden dahâ iyidir) sözünü burada hâtırlatmak
yerinde olur. Muhabbetin bu iki şartı, Kur’ân-ı kerîmde ve hadîs-i şerîfde bildirilmekdedir.
[Arzû edenler, yirmidokuzuncu mektûbun Fârisî olan aslına veyâ
Arabî ve Türkî tercemelerine mürâce’at buyursun.] Bu âyet-i kerîmelerden anlaşıldığına
göre, Allahü teâlânın düşmanlarını sevmek, insanı Allahü teâlâdan uzaklaşdırır.
Teberrî etmedikce, tevellî olmaz. Ya’nî uzaklaşmadıkça, dostluk olmaz.
Fekat bu, ba’zılarının yapdığı gibi, insanı, Eshâb-ı kirâmı sevmemek yoluna sapdırmamalıdır.
Çünki, düşmanlık, düşmanlara olacakdır. Bunların zan etdiği gibi,
dostlara düşmanlık merdûddur. Sahâbe-i kirâmın hepsi, Peygamberimizin “sallallahü
aleyhi ve sellem” huzûrlarına ve sohbetlerine ve kalbe, rûha şifâ olan mubârek
nazarlarına kavuşmakla şereflendiklerinden birbirlerini sever, kâfirlere düşmanlık
ederdi. Hepsi Resûlullahın “sallallahü aleyhi ve sellem” sevgilileri idi.
Bunlardan birine bile düşmanlık, Resûlullaha “sallallahü aleyhi ve sellem” muhabbetin
şartı olabilir mi? Böyle söyliyenler, sevgi yerine düşmanlıklarını bildirmiş olmuyor
mu?
Süâl: Evliyâ-i kirâmdan “kaddesallahü teâlâ esrârehümül’azîz” (vahdet-i vücûd)
vardır diyenler, bu dünyâda herşey, Allahü teâlâyı gösteren birer aynadır. Hepsinde,
Hak teâlânın kemâl sıfatlarından başka, birşey görünmüyor. O hâlde, herşeyi
iyi bilmek, herşeyi sevmek, hiçbir şeyi fenâ görmemek lâzım gelmez mi? Nitekim,
Mutlak fenâlık yokdur cihânda.
demişlerdir. [Felemenkli felesof Spinozanın panteizm felsefesi, müslimânların
vahdet-i vücûd kitâblarından kopyadır.]
Cevâb: Kâfirleri sevmemek, onlara kalb ile düşmanlık etmek ve harbîlere sert
davranmak ve onlarla muhârebe etmek, Kur’ân-ı kerîmde, açık olarak emr edilmişdir.
Bunda şübheye imkân yokdur. Kâfirlerin aslı ne olursa olsun, bizlere
Kur’ân-ı kerîme tâbi’ olmak farzdır ve zarûrîdir. Bizim işimiz nass iledir, fuss ile
– 92 –