Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

İmâm-ı Fahrüddîn-i Râzî, onun bu sözüne çok sert çatmakda, (Bütün ömrünü, insanı
yanlış düşünmekden koruyan ilmlerle uğraşmakla geçirmiş iken, bu en kıymetli
ve önemli yerde, çocukları bile güldürecek kadar yanılmışdır) demekdedir.
[(Ahlâk-ı Alâî) kitâbında diyor ki, (İbni Sînâ, (Mu’âd) kitâbında, kıyâmetde dirilmeği
inkâr eyledi. Öleceğine yakın, gusl abdesti alıp, vezîr iken yapdığı zulmlere
tevbe etdiği söyleniyor ise de, i’tikâdı bozuk olanın guslü, nemâzı ve düâsı kabûl
olmaz buyuruldu). Eflâtun ve Aristo gibi eski Yunan felesoflarının da yanıldıklarını
ve bu yüzden medeniyyetin asrlarca geri kalmasına sebeb olduklarını yirminci
asrın fen adamları bildirmekdedir. Birinci kısmda, yirmidördüncü maddeye
bakınız! Avrupada, bugünkü modern kimyânın babası denen Fransız kimyâgeri
Lavoisier de öyle yanlış ve bozuk şeyler söyledi ki, mütehassısı olduğu kimyâ ilmine
yapdığı zararlar hizmetlerini aşmış bulunuyor. İkinci kısmda, yirmisekizinci
maddeye bakınız!
İmâm-ı Gazâlî, (El-münkız) kitâbında, kendilerini akllı, ilm adamı ve hiç yanılmaz
sanan dinsizleri üçe ayırmışdır: Birincisi, Dehriyyûn ve maddîciler olup, bunlar,
Yunan felesoflarından asrlarca evvel vardı. [Bugün de, fen adamı geçinen ba’zı
ahmaklar, komünistler, masonlar bu kısmdadır.] Bunlar, Allahü teâlânın varlığına
inanmayıp, âlem, böyle kendiliğinden gelmiş ve böyle gidecekdir. Bunun yaratanı
(Hâşâ) yokdur. Canlılar da, böyle birbirlerinden üreyip, sonsuz olarak sürecekdir,
diyor. Dehrî olup da, müslimân görünerek, müslimânların dînini, îmânını
bozmağa, islâmiyyeti içerden yıkmağa çalışana (Zındık) ve (Fen yobazı) denir. İkinci
kısmı, tabî’iyyeciler olup, canlılarda ve cansızlardaki, akllara hayret veren intizâmı
ve incelikleri görerek, Allahü teâlânın varlığını söylemeğe mecbûr kalmışlarsa
da, tekrâr dirilmeği, âhıreti, Cenneti ve Cehennemi inkâr etmişlerdir. Üçüncü
kısm, sonra gelen Yunan felesofları ve bu arada Sokrat ile talebesi Eflâtun ve
onun da talebesi Aristonun felsefeleridir. Bunlar dehrîleri ve tabî’iyyecileri red ederek,
aldandıklarını ve alçaklıklarını bildirmek için, başkalarının sözlerine hâcet kalmıyacak
kadar şeyler söyledi. Fekat bunlar da, küfrden kurtulamamışdır. Bu üç
kısm da ve bunların yolunda gidenler de, hep kâfirdir. Ba’zı saf kimselerin, bunları
din adamı sanması ve hattâ Peygamberlik derecesine yükseltmeleri, bu yolda
hadîs bile uydurdukları hayretle işitilmekdedir. Kâfirler, herşey söyliyebilir. Fekat,
müslimân görünenlerin îmân ile küfrü ayırd edememesi, çok acınacak bir hâldir.
(Nebrâs) ve bunun Berhurdâr “rahmetullahi teâlâ aleyh” hâşiyesinde diyor ki:
Mahlûkların hepsine (Âlem) denir. Âlem, ya’nî herşey yok idi. Allahü teâlâ, herşeyi
yokdan var etdi. Dimokrat, (Âlem yok idi. Kendi kendine var oldu) dedi. Tabî’iyyecilerin
çoğu da böyle dedi. Aristoya göre âlem Heyûlâ [madde]dan yapılmışdır.
Şekl almış heyûlâya Sûret [cism] dedi. Cism de üç fizikî hâlinde [gaz, sıvı, katı]
görünür. Âlem, böyle gelmiş, böyle gider dedi. Dört unsur [ateş, hava, su, toprak]
ezelîdir, hep var idiler. Cismler, birbirlerinden hâsıl oluyor ise de, aslları olan
bu dört madde kadîmdir dedi. Eflâtun, âlem önce yokdu. Sonradan var oldu diyerek,
eski Peygamberlerin kitâblarından işitdiğini söyledi. Fisagors ve talebesi Sokrat
da, Aristo gibi söylediler. Dimokrat, maddenin küçük zerrelerden [atomlardan]
yapıldığını, bunların boşlukda hareket etdiklerini söyledi. Calinos ise, âlemin kadîm
veyâ hâdis olduğunu anlıyamadığını söyledi. Onlara göre, (Ezelî bir yaratıcının,
yaratdıkları da ezelî olur. Sonradan yaratmağa başladı demek, kudretinin önceden
noksân olduğunu gösterir). Cevâb olarak deriz ki, (Ezelî olan irâdesi, isteyince
yaratmağa başladı. Susamış kimsenin, iki bardak sudan birini seçip alması gibidir.
Bu kimsede, dahâ önce irâde ve kudret yokdu denilemez. Şimdi de, irâde edince,
yeni şeyler yaratdığını görüyoruz). (Âlem, önce yokdu demek, âlem yok iken,
zemân vardı demekdir. Zemân da, âlemdendir. Âlem yok iken, âlemin bir parçasının
var olmasını söylemek, olacak şey değildir) derlerse, biz (âlem yok iken, zemân
– 758 –