Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

68 — NEMÂZIN MEKRÛHLARI
Aşağıdaki bilgilerin çoğu, (Dürr-ül-muhtâr)dan ve bunun şerhi olan (Redd-ülmuhtâr)dan
terceme edilmişdir:
Nemâzın mekrûhları iki dürlüdür: Yalnız mekrûh denildiği zemân (Tahrîmen
mekrûh) demekdir ki, delîlinden zan ile anlaşılan yasaklardır. Yasak olmasına bir
delîl, sened bulunmayıp, yapılmaması iyi olan şeye (Tenzîhen mekrûh) denir.
Nemâz içindeki vâcibleri, [ve müekked sünnetleri] yapmamak (Tahrîmen), [müekked
olmıyan sünnetleri] yapmamak (Tenzîhen) mekrûhdur. Tenzîhî mekrûh halâle,
tahrîmî mekrûh harâma yakındır. Mekrûh olarak kılınan nemâz sahîh olursa
da kabûl olmaz. Ya’nî, va’d edilen sevâba kavuşulamaz. İkiyüzotuzbeş sonuna
bakınız! Nemâzın mekrûhlarından kırkbeşini aşağıda bildireceğiz:
1 — Elbiseyi giymeyip, omuzlarına alarak kılmak mekrûhdur. Ceketin ve paltonun
önünü kapalı veyâ açık bulundurmak mekrûh değildir.
2 — Secdeye inerken etekleri, [pantalon] paçalarını kaldırmak mekrûhdur.
3 — Antârinin etekleri, kolları sığalı olarak nemâza durmak mekrûhdur. Abdest
alıp, imâma yetişmek için acele edenin, kolları sığalı kalmış ise, nemâzda iken
yavaş yavaş indirmesi lâzımdır. Nitekim nemâzda başlığı düşenin başına koyması
efdaldir. [Görülüyor ki, dirseğe kadar kısa kol ile, atlet gömleği ile ve dizden aşağı
olan kısa pantalon ile nemâza durmak mekrûhdur. Uzun kolu yukarı sığalı
gömlekle mekrûh olup, kısa kollu ile kılmak mekrûh olmaz demek doğru değildir.
Çünki, bütün kitâblar, kolu veyâ eteği yukarı kaldırılmış diyor. Etek sığanmaz, kaldırılıp
bacak açılır. (Ni’met-i islâm) kitâbında, mekrûhların onbirincisinde (Erkeğin
kolu açık nemâza durması mekrûhdur) diyor. Kolları açık nemâz kılmanın mekrûh
olduğu, (Ma’rifetnâme)nin ikiyüzaltmışsekizinci sahîfesinde de yazılıdır.]
Dirsekden yukarı olursa, zararı dahâ çokdur. Nemâzda kolunu, paçasını yukarıya
sığarsa, nemâzı bozulur.
4 — Abes, ya’nî fâidesiz hareketler. Meselâ elbisesi ile oynamak, mekrûhdur.
Nemâzda fâideli hareketin, meselâ, eli ile, alnındaki teri silmenin zararı olmaz. Pantalon,
antâri ete yapışınca, avret mahallinin şekli belli olmasın diye, bunları etden
ayırmak mekrûh olmaz. Tozunu silmek mekrûhdur. Nemâzda abes hareket ve kabristânda
sesle gülmek, hadîs-i şerîf ile men’ edilmişdir. Kaşınmak abes değil ise de,
bir rüknde, eli üç kerre kaldırırsa, nemâzı bozulur.
5 — İş elbisesi ile ve büyüklerin yanına çıkamıyacak elbise ile ve fenâ kokulu
elbise ve çorap ile kılmak mekrûhdur. Başka elbisesi yoksa, mekrûh olmaz. [Parası
varsa, alması lâzımdır.] Pijama, antâri gibi gecelikle kılmak mekrûh değildir.
6 — Ağızda, kırâete mâni’ olmıyacak birşey bulundurmak mekrûhdur. Mâni’
olursa, nemâz bozulur.
7 — Başı açık kılmak. Nemâzda başı örtmeğe ehemmiyyet vermediği için açık
kılarsa, mekrûh olur. Nemâza ehemmiyyet vermediği için açarsa, kâfir olur. Kesel,
bir işi, istemediği için yapmamakdır. Acz, isteyip de, gücü yetmediği için yapmamakdır.
Başlığı düşerse, az hareketle örtmek efdaldir. Kendini küçük göstermesi
için başı açık kılmak zarâr vermez ise de, yine örtmesi efdaldir. Harâreti teskîn
ve râhatlık için açmak da mekrûhdur. [Nemâzda başı hiç olmazsa, herhangi bir
renkde olan takke ile örtmelidir. Siyâh takke, yehûdîlerin havra kıyâfetidir sözü,
din kitâblarında yokdur. Siyâh başlık sünnetdir. Altmışdördüncü ve ikinci kısmda
otuz sekizinci maddelere bakınız!].
[Resûlullah ve Eshâb-ı kirâm, nemâzlarını na’lın-ı şerîfleri ile kılardı. Na’lın, altı
deri olan ayakkabı demekdir. (Tergîb-us-salât)da diyor ki, (Çıplak ayakla nemâzda
oturan adamın, sağ elini geriye uzatarak, ayağının altını örtmesi lâzımdır denildi.
Çünki, her zemân, çıplak ayağının altını mü’minlere göstermek edebsizlik
– 236 –