Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

mutmainne olmakdadır. Müslimân olmakla şereflenmekdedir. Bunun gibi, sûret
gibi olan (Kemâlât-i vilâyet) ile, bu sûretlerin hakîkatleri gibi olan (Kemâlât-i nübüvvet)
arasındaki ayrılık da, bedenden ileri gelmekdedir. Vilâyet makâmında, bedeni
meydâna getiren dört dürlü maddeler, kendi isteklerinde, kendi azgınlıklarındadır.
Meselâ, nefsi itmînâna kavuşmuş olan bir Velînin bedenindeki enerji, kudret,
iyi olduğu, üstün olduğu da’vâsındadır. Bedendeki toprak maddeleri, kötülük
ve aşağılık yapdırmak istemekdedir. Sıvı ve gaz hâlindeki maddeler de, fizik ve kimyâ
özelliklerini ve reaksiyonlarını meydâna getirmek çabasındadır. Kemâlât-i
nübüvvet makâmına kavuşunca, bedendeki maddelerin hepsi, adâlet, denge hâlini
alır. Aşırı ve zararlı hâlleri kalmaz. Resûlullahın “aleyhi ve alâ Âlihissalâtü vesselâm”
(Şeytânım müslimân oldu), ya’nî teslîm oldu buyurması, belki de bu denge
hâlini haber vermekdedir. Çünki, insanın dışında şeytân bulunduğu gibi, içinde
de vardır. İnsanın içindeki şeytânı, onun kudretinin, enerjisinin taşkınlığıdır.
Enerji artınca, insanda kibr ve yükseklik hâsıl olur. Kötü sıfatların en aşağısı da,
bu kibr sıfatıdır. Enerjinin teslîm olması, selâmet bulması, bu kötülüğün ondan gitmesidir.
(Kemâlât-i nübüvvet) hâsıl olan bir Velînin hem kalbi, hem de nefsi itmînâna
kavuşmuşdur. Hem de bedendeki üç çeşid maddesi ve enerjisi denge hâline gelmişdir.
Vilâyetde ise kalb temâmen, nefs de şöyle böyle itmînâna kavuşmuşdur.
Nefsin itmînâna kavuşmasına şöyle böyle dedik. Ya’nî az çok, yaklaşık olarak dedik.
Çünki, nefsin itmînâna tam olarak, olgun olarak kavuşması, beden maddelerinde
denge hâsıl oldukdan sonra olur. İşte bundan dolayı vilâyet sâhiblerinin bedenlerindeki
maddeler dengeye gelmedikleri zemân, mutmainne olan nefsin eski
sıfatlarına döneceğini bildirmişlerdir. Bedendeki maddelerin i’tidâle gelmesinden
sonra, itmînâna kavuşan nefs, eski sıfatlarına dönmez. Görülüyor ki, nefsin eski
kötülüklerine dönmesini ve dönmemesini söylemek, makâm sâhiblerinin görüşlerinin
başka olmalarından ileri gelmekdedir. Her Velî, kendi makâmına uygun olanı
söylemişdir.
Süâl: Bedendeki maddeler de dengeye geldikden ve islâmiyyete uymıyan taşkınlıkları
kalmadıkdan sonra, bunlarla cihâd etmek nasıl olur? Mutmainne olan
nefs ile cihâd yapılmadığı gibi, bu maddelere karşı da cihâd yapmak lüzûmu ortadan
kalkmaz mı?
Cevâb: Nefsin mutmainne olması ile bedendeki maddelerin dengeye gelmeleri,
birbirine benzemez. Nefs mutmainne olunca, yok gibi olur. Âlem-i emrden olan
beş latîfe nasıl yok gibi oluyorlarsa, nefs de böyle olur. Bedendeki maddelerin, dünyâda
kaldıkca, islâmiyyetin ahkâmına uymaları lâzım olduğundan sekr ve istihlâk
ile ilgileri yokdur. İstihlâk olanda, ya’nî benliği yok olanda, emre karşı durmak,
taşkınlık etmek kalmaz. Sahv hâlinde olan, ya’nî benliği, şu’ûrü gitmiyen ise,
emrlere uygunsuz davranabilir. Bu davranış her emre karşı değildir ve çeşidli fâidelere
sebeb olmakdadır. Bu davranış, Allahü teâlânın lutf etmesi ve koruması
ile, yalnız müstehabları yapmamak olup, bundan ileriye gitmez. Bundan dolayı, dengeye
gelmiş olan beden maddelerine karşı cihâd yapılabilir. Mutmainne olan nefs
ile cihâd yapmak ise câiz değildir. Bu bildirdiklerimi, Mektûbâtın birinci cildinde,
büyük oğlum [Muhammed Sâdık “rahmetullahi aleyh”] için yazmış olduğum mektûbda
[ikiyüzaltmışıncı mektûbda] dahâ uzun bildirmişdim. Anlaşılamıyan yer kaldı
ise, o mektûba da bakınız!
Allahü teâlâ, lutf ederek, ihsân ederek, islâmiyyetin hakîkatinin netîceleri ve
meyveleri olan (Kemâlât-i nübüvvet) makâmları da aşılınca, artık ilerlemek, çalışmakla,
ahkâm-ı islâmiyyeye uymakla olmaz. O makâmlarda nasîb olan herşey,
rahmân olan Allahü teâlânın yalnız lutf etmesi ile ve ihsânı ile olur. Bu makâmlarda
îmânın, ilmin te’sîri yokdur. Kazanılanlar, yalnız ihsân ile, ikrâm iledir. Bu
makâmlar, önceki makâmlardan pekçok dahâ yüksek ve pekçok genişdir. Öyle nûr-
– 951 –