Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

516 — KÂDÎ IYÂD “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Babası Mûsâdır. Mâlikîdir. Hadîs
âlimidir. [476] da tevellüd, 544 [m. 1150] de Merrâküşde vefât etdi. Çok kitâb
yazdı. (Meşârik-ul-envâr) adındaki hadîs kitâbı ile (Şifâ) kitâbı pek kıymetlidir.
Çeşidli şerhleri yapılmışdır. 262, 458.
517 — KÂDÎ-ZÂDE “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Ahmed Emîn bin Abdüllah,
[1133] de tevellüd, 1197 [m. 1783] senesinde vefât etdi. (Birgivî vasıyyetnâmesi)ni
şerh etdi. (Âmentü şerhı) olan (Ferâid) kitâbını yazdı. İkisi de çok kıymetlidir. 108,
110, 140, 164, 395, 431, 434, 435, 462, 613, 740, 743, 908, 1007, 1019, 1020, 1023, 1044,
1170.
518 — KÂDÎ-ZÂDE “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Şemseddîn Ahmed bin Mahmûd
efendi, Osmânlı şeyh-ul-islâmlarının onaltıncısıdır. Dokuzyüzonsekizde tevellüd,
dokuzyüzseksensekiz 988 [m. 1580] senesinde vefât etdi. Kabri küçük Karamandadır.
Çivi-zâdeden ve Ebüssü’ûd efendiden okudu. (Hidâye) şerhı olan
(Feth-ul-kadîr)e tekmilesi, (Miftâh) ve (Tecrîd) şerhlerine hâşiyeleri çok kıymetlidir.
(Feth-ul-kadîr), (Vekâlet) bahsine kadar olup, sonra (Tekmile) başlamakdadır.
İkisi birlikde sekiz cild hâlinde 1318 de Mısrda basılmış ve 1388 [m. 1968]
de Beyrutda foto-kopisi yapılmışdır. Kenârına da, (İnâye) kitâbı ve Sa’dî Çelebînin
buna yapdığı hâşiye basılmışdır. 858, 1114.
519 — KÂDÎ-ZÂDE “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Muhammed Ârif efendi,
1173 [m. 1759] senesinde vefât etdi.
520 — KARABAŞ EFENDİ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Karabaş Tecvîd kitâbının
sâhibi olarak üç kişi vardır. Bunlardan birincisi, Kastamonili şeyh Şa’bân-ı
Velî silsilesinden Alî efendidir. Bindoksanyedi 1097 [m. 1685] senesinde vefât etmişdir.
İkincisi, Ahmed efendi, Eyyûbde Şâh sultân türbesinin Eyyûb tarafında,
Defterdâr caddesi üzerindeki türbesindedir. Başvekîl Adnan Menderes, Câmi’leri
ve türbeleri ta’mîr ederken, bunu da yenilemişdir. Üçüncüsü, Abdürrahmân Karabaş
efendidir. Karagümrükde Karabaş mescidini yapdırdı. Dokuzyüzkırk 940 [m.
1534] senesinde vefât etdi. Mihrâbı önündeki türbesindedir. Bu mescid yanında,
Öküz Mehmed pâşa câmi’i vardı. Câmi’ yapılırken, taş taşıyan arabanın öküzü sakatlanınca,
pâşa yerine girip arabayı çekdiği için, bu ismle şeref duymuşdur. Birinci
Ahmed hânın Sadr-ı a’zamı idi. 1029 [m. 1620] da Halebde vefât etdi. 1156.
521 — KARÂFÎ “rahmetullahi teâlâ aleyh”: Şihâb-üddîn Ahmed bin İdrîs Karâfî,
Mâlikî fıkh âlimidir. [626] da tevellüd ve 684 [m. 1285] de Mısrda vefât etdi.
Çok kitâb yazdı. 632.
522 — KARAMÂNÎ KEMÂLEDDÎN “rahmetullahi teâlâ aleyh”: İsmâ’îl Kemâleddîn,
Hanefî âlimlerindendir. 920 [m. 1514] de vefât etdi. (Şerh-i mevâkıf)a
ve (Vikâye)ye hâşiyesi ve (Beydâvî tefsîri)ne ve (Keşşâf)a şerhleri meşhûrdur.
523 — KARLAYL [Carlyle]: İngiliz müsteşriklerindendir. Aleksi Karlayl 1176
[m. 1762] da tevellüd, 1220 [m. 1805] de vefât etdi. Arabîyi Bağdâdda öğrendi.
Kembric üniversitesinde arabî profesörü idi.
524 — KARLAYL [Carlyle]: İngiliz yazarlarındandır. Thomas Karlayl 1210 [m.
1795] da tevellüd, 1298 [m. 1881] de vefât etdi. Fransız ihtilâlini, büyük Friedrich
târîhini yazdı. (Kahramânlar ve kahramânlara saygı) kitâbında, Muhammed aleyhisselâmın
üstünlüğünü, başarılarını uzun yazmakda ve çok övmekdedir.
525 — KARL MARX: Sosyalizm rejimini ortaya çıkartan bir Alman yehûdîsidir.
1233 [m. 1818] de tevellüd etdi. 1300 [m. 1883] de öldü. Sosyalizm, bir iktisâdî
metod diyerek kuruldu. Tatbîkâtde tiranlığa, diktatörlüğe döndü. Komünistliğe
yol açdı. Sosyalizm, işçinin, çiftçinin doymasını sağlamadı. Şarlatanların, nutk
çekenlerin, akademik aydınların yüksek mevkı’, bol ma’âş almalarına yaradı.
Bunlar da dizgini ellerinden kaçırmamak için, dîne, islâmiyyete, âileye, cem’ıyyetlerin
cânlı kaynaklarına saldırdılar. İnsan haklarını yok etmek için çalışdılar. İlk
– 1125 –