Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

28 — İbni Âbidîn, abdesti bozanlarda diyor ki, (Kendi mezhebinde mekrûh olmıyan
birşey, başka mezhebde farz ise, bunu yapmak müstehabdır). İmâm-ı Rabbânî,
286. cı mektûbda diyor ki, (Mâlikîde, abdest a’zâsını uğmak farz olduğu için,
muhakkak uğmalıdır). İbni Âbidîn, ric’î talâkı anlatırken diyor ki, (Hanefî mezhebinde
olanın, mâlikî mezhebini taklîd etmesi evlâdır. Çünki, imâm-ı Mâlik,
İmâm-ı a’zamın talebesi gibidir).
Abdest alırken, yapılması menhî, ya’nî yasak olanlar, onikidir. Bunları yapmak
harâm veyâ mekrûhdur ki, şunlardır:
1 — Halâda, kırda abdest bozarken, kıbleyi öne, arkaya getirmemelidir.
Kıbleye ve mıshafa karşı ayak uzatmak da, mekrûhdur. Mıshaf yüksekde ise,
mekrûh olmaz. Ayrı bir şeye sarılı mıshaf, mıska ile halâya girilebilir.
2 — Tahâretlenmek için, biri yanında avret yerini açmak harâmdır.
3 — Sağ el ile tahâretlenmemelidir.
4 — Su olmadığı zemân, gıdâ maddesi ile, gübre ile, kemik ile, hayvan gıdâsı ile,
kömür ile ve başkasının malı ile, saksı, kiremit parçası ile, kamış ile ve yaprak ile
ve bez ile, kâğıd ile tahâretlenmek mekrûhdur.
5 — Abdest alınan havuza tükürmemeli ve sümkürmemelidir.
6 — Abdest a’zâsını, hudûdundan pek aşırı veyâ eksik olarak yıkamamalı ve üçden
az veyâ çok yıkamamalıdır.
7 — Abdest a’zâsını, tahâretde kuruladığı bez ile kurulamamalıdır.
8 — Yüzü yıkarken, suyu yüze çarpmamalı, alın üstünden dökmelidir.
9 — Suya üflememelidir.
10 — Ağzı ve gözleri sıkı kapamamalıdır. Dudağın görünen kısmında ve göz kapağında
ıslanmadık az bir yer kalırsa, abdest kabûl olmaz.
11 — Sağ el ile sümkürmemelidir.
12 — Baş, kulaklar veyâ enseden birini, her def’asında eli ayrı ayrı ıslatarak, birden
fazla mesh etmemelidir. Her def’asında ıslatmadan tekrârlanabilir.
Tenbîh: Zarûret, mecbûriyyet olmadıkca aşağıdaki onbir şeye ri’âyet etmelidir:
1 — İki eli çolak olan, tahâretlenemez. Kolları toprağa, yüzünü dıvara sürerek
teyemmüm eder. Yüzünde de yara varsa, nemâzı abdestsiz kılar, terk etmez.
2 — Hasta olana, zevcesi, câriyesi, çocukları, kardeşleri abdest aldırır.
3 — Taş ve benzerleri ile tahâretlenmek, su yerine geçer.
4 — Deli olan veyâ bayılan kimse, yirmidört sâatde ayılamazsa, iyi olunca, nemâzlarını
kazâ etmez. İçki, afyon, ilâc ile aklı giden, her nemâzı kazâ eder. Yatarak
başı ile îmâ edemiyecek kadar ağır hastalığı yirmidört sâatden çok devâm eden
kimseden, aklı başında olsa bile, nemâz sâkıt olur.
5 — Halâya husûsî şalvar ile ve başı örtülü girmek müstehabdır.
6 — Halâya girerken elinde, Allahü teâlânın ismi ve Kur’ân-ı kerîm yazılı bir
şey bulunmamalıdır. Birşeye sarılmış veyâ cebde olmalıdır. Mıska böyledir.
7 — Halâya sol ayakla girip, sağ ayakla çıkmalıdır.
8 — Halâda avret yerini, çömelince açmalı, konuşmamalıdır.
9 — Avret yerine ve necâsete bakmamalı, halâya tükürmemelidir.
10 — Halâda birşey yimemeli, içmemeli, şarkı söylememeli, ıslık çalmamalı, [sigara
içmemeli], sakız çiğnememelidir.
11 — Hiçbir suya, câmi’ dıvarına, kabristâna ve yola abdest bozmamalıdır.
ABDESTİ BOZAN ŞEYLER: (Halebî) kitâbında diyor ki, (Hanefî mezhebinde
yedi şey, abdesti bozar: Birincisi, önden ve arkadan çıkan şeyler, meselâ yellenmek,
abdesti bozar. Yalnız, erkeğin ve kadının önünden çıkan yel, abdesti bozmaz.
Bu, az kimsede olur. Ağızdan, kulakdan ve derideki yaradan çıkan kurdlar, boz-
– 125 –