Tam ilmihal Seadet-i Ebediyye - Huseyin Hilmi Isik - M. Siddik Gumus

li, şerefli Peygamberim “sallallahü aleyhi ve sellem”! Seni bu kemâle ve şerefe ve
bu izzete kavuşduran Rabbin) demekdir. (Rabbinâ) ise, bizim Rabbimiz diyerek,
kendimizi Onun yerine koymak olup, güneş yerine yıldızları koymak demekdir. Allahü
teâlâ, sevgili Peygamberini, insanların hepsinden dahâ yüksek tutarak, hepsi
yerine Onu söylemişdir. Onun şerefini bu âyet-i kerîme ile de anlatmışdır. Bu
kelimeyi değişdirmek, Onun şerefine dokunmak olur. O şerefi Ondan alıp, kendimize
vermek olur.
(Rabb-il-izzeti) ya’nî izzet, kıymet sâhibinin Rabbi, (Rabbike)nin bedelidir. Allahü
teâlâ, izzeti, şerefi, sevgili Peygamberine bedel yapmışdır. Bu şerefi, Onun Peygamberinden
ayırarak, kendisine almak, değişdirmek, bir pırlantayı taşa atıp parçalamak
gibi oluyor. Kur’ân-ı kerîmin belâgati altüst oluyor.
(Sübhâne rabbike) demek, (Bütün insanların üstünde, aklların ermediği kemâlâtın,
üstünlüklerin sâhibi olan senin gibi bir Peygamberi yaratan, yetişdiren Rabbin,
her aybdan münezzehdir) demekdir. Hâlbuki, (Sübhâne rabbinâ) demek,
(Biz günâhı çok, âsî kulların yaratanı, yetişdireni her aybdan münezzehdir) demekdir.
Allahü teâlâyı tenzîh etmekde, senâ etmekde günâhkâr kulları araya sokmanın,
ne kadar yersiz olduğu, ilmi ve aklı olan kimse için, pek meydândadır. O hâlde
(Sübhâne rabbike) makâmı, (Sübhâne rabbinâ) makâmından, edeb, fesâhat ilmleri
bakımından, katkat dahâ yüksekdir. Ya’nî (Sübhâne rabbike) demek, (Sübhâne
rabbinâ) demekden, tenzîhe ve senâya dahâ ziyâde uygundur. Âyet-i kerîmede
Allahü teâlâ, kendi kendini medh ve senâ ediyor. İnsan, bundan dahâ iyi senâ
yapabilir mi?
(Sübhâne rabbike) deyince, Peygamber efendimiz hâtırımıza gelir ki, se’âdet-i
ebediyyemize sebeb olan Zât-ı risâletpenâhîyi hâtırlıyarak, Onun tevassut ve şefâ’atine
sığınarak yapılan senâ ve düâ, kendimizi hâtırlıyarak yapılandan, elbette
dahâ lâyık olur. Bunun içindir ki, her nemâzda, (Esselâmü aleyke eyyühennebiyyü)
diyerek, Onu hâtırlamamız, kalbimizi Ona bağlamamız emr olundu.
Hülâsa, tesbîh, senâ ve düâ için, bu âyet-i kerîmeyi değişdirmek câiz olsaydı, Peygamberimiz
(Sübhâne rabbinâ) derdi. Hâlbuki böyle hiç okumamışdır.
(Behcet-ül-fetâvâ) gibi kitâblar, fetvâ kitâbları değil, fetvâları nakl eden, ulaşdıran
mecmû’alardır. Bunları yazanlar müftî değil, birer nâkıl ve toplayıcıdır.
Fetvâ verenin, ya’nî müftî ismi verilecek zâtın, müctehid olması, fetvâ denilen sözlerin
de, müctehidlerin ağzından ve kaleminden çıkmış olması lâzımdır.
Âlimlerin kitâblarından, ilmden haberi olmayıp da, yalnız kulakdan, gazetelerden
birşeyler duyan kimseler, (Sübhâne rabbinâ) demekle, düâya kendimizi de katmış
oluyoruz diyor. Bu sözleri ile, ilmden hiçbir şeyleri olmadığını anlatıyorlar. Çünki,
(Sübhâne) kelimesi, fi’l değildir. Mef’ûl-i mutlakdır. Bunun fi’li, söyliyene
göre, üsebbihu veyâ nüsebbihudur ki, dinliyen çok ise, fi’l kendiliğinden cem’ olur
ve düâya hepsi dâhil olur. (Rabbike) ile (Rabbinâ)nın her ikisi de, buna te’sîr etmez.
Bu ikisi arasındaki fark, tenzîh ve senânın kuvvetine te’sîr eder.
Düâ niyyeti ile Kur’ân-ı kerîm hiç değişdirilebilir mi? Âlimlerimiz buyuruyor
ki, düâ kelimeleri tevkîfîdir. Ya’nî değişdirilmesi câiz değildir. Hattâ birgün, Resûl
“aleyhisselâm”, Eshâb-ı kirâmdan Berâ’ bin Âzib “radıyallahü anhüm ecma’în”
hazretlerine bir düâ öğretdi. Berâ’ “radıyallahü anh”, düâyı tekrâr ederken,
(Nebiyyike) yerine, (Resûlike) okuyunca, Resûlullah, (Hayır, Resûlike deme,
Nebiyyike diyerek oku!) buyurdu. Böylece, değişdirilmesini red eyledi. Herhangi
bir düâyı değişdirmek câiz olmayınca, Kur’ân-ı kerîmi değişdirmek hiç câiz
olur mu?
(Hadîka)da dil âfetlerini anlatırken buyuruyor ki, (Kur’ân-ı kerîmdeki düâları
okurken değişdirmek, Kur’ân-ı kerîmi kasden değişdirmek olur). (Kitâb-üt-tibyân
fî âdâb-i hamelet-il-Kur’ân)da, (Âlimlerimiz sözbirliği ile bildiriyor ki, Kur’ân-ı ke-
– 394 –